Hội nghị Paris: Bộ đôi nòng cốt Nguyễn Cơ Thạch - William Sullivan

Đại sứ Phạm Ngạc
Ông Nguyễn Cơ Thạch và ông William Sullivan đã để lại một di sản quý báu để thế hệ kế tiếp nỗ lực xây dựng quan hệ hợp tác vì lợi ích của hai nước và đóng góp cho hòa bình và phát triển trên toàn thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Trong suốt gần 5 năm Hội nghị, đội quân báo chí hùng hậu ở Paris và toàn thế giới chỉ tập trung săn tin và hình ảnh của những nhân vật chính: Henry Kissinger, Lê Đức Thọ, Xuân Thủy, Nguyễn Thị Bình, nên ít người biết được vai trò nòng cốt của hai nhân vật đặc trách: Nguyễn Cơ Thạch (Việt Nam) và William Sullivan (Mỹ). Do được giúp việc hai người trong thời gian hội nghị và cả những năm sau đó. Tôi xin ghi lại những đóng góp quan trọng của họ trong Hội nghị Paris cũng như trong tiến trình bình thường hóa quan hệ Việt Nam và Mỹ.

Hội nghị Paris: Bộ đôi nòng cốt Nguyễn Cơ Thạch - William Sullivan

Vai trò chuyên trách

William Sullivan, Phó Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao về Đông Á - Thái Bình Dương, nổi tiếng là nhà ngoại giao sắc sảo, đã tham gia Hội nghị Geneva về Lào.

Nguyễn Cơ Thạch, Thứ trưởng Ngoại giao, nhà ngoại giao xuất sắc của Việt Nam, đặc trách về Hội nghị Paris và quan hệ với Mỹ, cũng đã tham gia Hội nghị Geneva về Lào.

Khi đàm phán hai bên đi vào thực chất, ông Nguyễn Cơ Thạch lần đầu tiên cùng đi với ông Lê Đức Thọ sang Paris. Ông Phan Hiền, cố vấn của đoàn VNDCCH (sau này là Bộ trưởng Tư pháp) phấn khởi thông báo với mọi người: "Chuyến này có Pélé cùng sang" - ý nói có người (Nguyễn Cơ Thạch) sẽ ghi bàn thắng cho Việt Nam.

Khi hai đoàn Việt Nam và Mỹ gặp riêng tại địa điểm của đoàn Việt Nam ở Gif-sur-Yvette, Paris, ông Thạch đón Sullivan, đối tác cũ ở Hội nghị Geneva: "Vous n'avez pas changé!" (Ông vẫn phong độ như xưa!) gây không khí hiểu biết, hợp tác của phía chủ nhà.

Trong suốt cuộc đàm phán, hai ông là người thường trực chủ chốt của hai đoàn, bám sát lập trường hai bên, gợi ý với Trưởng đoàn, dàn xếp các thỏa thuận, đảm đương trách nhiệm trưởng nhóm soạn thảo các văn kiện ký kết tại Hội nghị 4 bên và Hội nghị quốc tế 12 nước về Việt Nam.

Bản lĩnh phi thường

Báo chí Mỹ đưa tin đề cao William Sullivan là nhà ngoại giao xuất sắc sớm được nhà ngoại giao lão thành Averell Harriman tín nhiệm từ khi còn là cán bộ cấp thấp. Harriman cố tình vắng mặt để Sullivan chứng mình khả năng trong phiên họp quốc tế.

Tại Hội nghi Paris, Sullivan "so găng" với Nguyễn Cơ Thạch và tự hào khoe với Ngoại trưởng Mỹ William Rogers và Rogers cũng nhắc lại khi gặp Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Duy Trinh: "Sullivan told me he likes Mr. Thach because he is very tough" (Sullivan nói với tôi, ông ta thích ông Thạch vì ông ấy rất "rắn").

Thực tế, Sullivan không chỉ phục tài ngoại giao mà còn tâm phục về tác phong văn hóa ngoại giao của ông Thạch. Một ví dụ: Khi đang thương lượng gay cấn về văn kiện, Sullivan bị ho sặc sụa không nói tiếp được, cầm cốc nước định uống, ông Thạch ngăn lại và nói: "Ông đừng uống nước lạnh sẽ bị ho thêm" và gọi phục vụ người Việt Nam lấy cho Sullivan một tách trà nóng. Cử chỉ đó làm cả đoàn Mỹ mến phục.

Hai ông coi sự nghiệp bản thân là thành công của Hội nghị. Khi Nguyễn Văn Thiệu "làm mình làm mẩy" không chịu ký Hiệp định, ông Thạch hỏi Sullivan phải làm thế nào. Sullivan nói phải "hara kiri" thôi (mổ bụng tự vẫn như người Nhật).

Sau Hội nghị, từ biệt ông Thạch, Sullivan nói sẽ đi làm Đại sứ Mỹ ở Philipines nhưng sẽ bay sang Việt Nam nếu có khó khăn về thi hành Hiệp định. Khi Thiệu không chịu thi hành Hiệp định, tháng 5/1973, hai người lại cùng sang Paris giúp Kissinger và Lê Đức Thọ thương lượng và ký Thông cáo chung thúc đẩy thi hành Hiệp định: ngừng bắn ngay lập tức, thả tù chính trị, thực hiện tự do dân chủ.

Đóng góp cho quan hệ Việt Mỹ

Khi Sullivan đã nghỉ hưu và ông Thạch làm Bộ trưởng Ngoại giao dự các phiên họp Đại hội đồng Liên hợp quốc, Sullivan đã đến trụ sở đoàn Việt Nam gặp ông Thạch nỗ lực thúc đẩy quan hệ kinh tế để bình thường hóa quan hệ hai nước.

Sullivan là người đầu tiên đưa các công ty Mỹ sang Việt Nam dự hội thảo và diễn đàn doanh nghiệp. Trong một lần hội thảo ở Khách sạn Daewoo, Sullivan hỏi thăm tôi về ông Thạch. Tôi nói ông Thạch tuy không làm Bộ trưởng Ngoại giao nữa nhưng vẫn đang rất tâm huyết nghiên cứu về đổi mới kinh tế và tổng kết xây dựng ngành ngoại giao Việt Nam.

Sau khi ông Thạch mất, Sullivan cũng bị tai biến mạch máu não không nói được. "Đệ tử" của ông là bà Virgina Foote đã hết lòng tiếp tục sự nghiệp thúc đẩy quan hệ kinh tế và bình thường hóa quan hệ hai nước.

Hai ông đã để lại một di sản quý báu để thế hệ kế tiếp nỗ lực xây dựng quan hệ hợp tác vì lợi ích của hai nước và đóng góp cho hòa bình và phát triển trên toàn thế giới.

Ông Nguyễn Cơ Thạch (1921- 1998), tên khai sinh là Phạm Văn Cương, quê Nam Định. Ông tham gia Cách mạng từ năm 1937, khi vừa tròn 17 tuổi, từng bị Pháp bắt giam tại các nhà tù ở Nam Định, Hoà Bình và Sơn La. Năm 1943, trong nhà tù Sơn La, ông được kết nạp vào Đảng CS Đông Dương. Ông từng làm Bí thư cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Chánh Văn phòng Quân ủy Trung ương, Bí thư Đảng ủy các cơ quan Bộ Quốc phòng...

Từ năm 1954, ông chuyển sang ngành Ngoại giao, là trợ lý cho Cố vấn Lê Đức Thọ trong đàm phán Hiệp định Paris (1972-1973). Tháng 5/1979, ông làm Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao (hàm Bộ trưởng), rồi Bộ trưởng Bộ Ngoại giao từ tháng 1/1980; Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao (2/1987-1991). Ông là Uỷ viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Bộ Chính trị, phụ trách Ban Đối ngoại Trung ương Đảng, Đại biểu Quốc hội khoá VII và VIII.

Ông được tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh và Huân chương Sao Vàng. Tháng 8/2008, một con đường ở Hà Nội đã được mang tên ông: Đường Nguyễn Cơ Thạch.

Ông William Healy Sullivan sinh ngày 12/10/1922 tại Rhode Island, Hoa Kỳ. Ông là nhà ngoại giao sắc sảo, được Trưởng đoàn đàm phán đầu tiên của Mỹ tin dùng trong đàm phán với VNDCCH tại Hội nghị Paris. Ông từng là Đại sứ Mỹ tại Lào, tại Philippines và Iran.

Trong đàm phán tại Hội nghị Paris, ông Nguyễn Cơ Thạch và Sullivan được coi là "kỳ phùng địch thủ", là một trong các "cặp đôi nòng cốt". W. Sullivan từng tuyên bố "rất thích ông Thạch mặc dù ông ấy rất.. cứng (tough)". Một thái độ rất Mỹ, phục đối thủ sau khi đã "so găng" quyết liệt.

* Bài viết trích từ cuốn Đặc san 40 năm Hiệp định Paris (1973-2013) do báo Thế giới & Việt Nam thực hiện, năm 2013.

Ngoại giao Việt Nam: Phụng sự đất nước, phát huy vai trò tiên phong

Ngoại giao Việt Nam: Phụng sự đất nước, phát huy vai trò tiên phong

Thắng lợi lịch sử 30/4/1975 và những thành công trong sự nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam đổi mới, hiện đại có ...

Tiếp nhận album ảnh quý các ngành nghề ở Việt Nam đầu thế kỷ XX và tài liệu về Hội nghị Định ước Hiệp định Paris 1973

Tiếp nhận album ảnh quý các ngành nghề ở Việt Nam đầu thế kỷ XX và tài liệu về Hội nghị Định ước Hiệp định Paris 1973

Sáng ngày 1/6, tại Hà Nội, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III tổ chức Lễ tiếp nhận tập album ảnh quý về các ngành ...

Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp hướng tới các hoạt động kỷ niệm 50 năm ký kết Hiệp định Paris

Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp hướng tới các hoạt động kỷ niệm 50 năm ký kết Hiệp định Paris

Ngày 27/6, Đại sứ Việt Nam tại Pháp Đinh Toàn Thắng đã đến thăm thành phố Verrière-le-Buisson và có buổi làm việc với Thị trưởng ...

Ngoại giao hoà mục, hòa hiếu trong dựng nước và giữ nước  (kỳ 1)

Ngoại giao hoà mục, hòa hiếu trong dựng nước và giữ nước (kỳ 1)

Hòa mục, hòa hiếu luôn là một bản sắc xuyên suốt trong các hoạt động đối ngoại của Việt Nam từ thời đại phong kiến ...

Ngoại giao Việt Nam trưởng thành qua những bài học lịch sử

Ngoại giao Việt Nam trưởng thành qua những bài học lịch sử

77 năm nền ngoại giao Việt Nam để lại nhiều bài học lớn, đặc biệt là trong giai đoạn khó khăn, cam go các lớp ...

Đọc thêm

Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê robusta thế giới dự kiến còn hướng lên vùng kỷ lục 4.000 USD/tấn. Giá cà phê trong nước sẽ tiếp tục hướng tới các mức trên 100.000 ...
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Bài tarot hôm nay 30/3/2024: Trong tháng 4 này, bạn có điều gì đáng chú ý?

Bài tarot hôm nay 30/3/2024: Trong tháng 4 này, bạn có điều gì đáng chú ý?

Hãy chọn một lá bài tarot dưới đây theo trực giác để khám phá xem trong tháng 4 này, bạn có điều gì đáng chú ý nhé!
Người lao động trong thời gian thử việc cần nắm rõ những quy định gì?

Người lao động trong thời gian thử việc cần nắm rõ những quy định gì?

Sắp tới tôi sẽ đi làm ở công ty với vai trò thử việc, cho tôi hỏi tôi cần phải lưu ý những điều Luật nào trước khi đi làm? ...
Lễ Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Tết Thanh minh

Lễ Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Tết Thanh minh

Tết Thanh minh là một sự kiện tâm linh quan trọng của người Việt, thể hiện đạo lý 'uống nước nhớ nguồn', bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Phong phú hoạt động tại Liên hoan Chiến sĩ nhỏ Điện Biên toàn quốc lần thứ V

Phong phú hoạt động tại Liên hoan Chiến sĩ nhỏ Điện Biên toàn quốc lần thứ V

Baoquocte.vn. Liên hoan Chiến sĩ nhỏ Điện Biên toàn quốc lần thứ V diễn ra từ ngày 24-26/4 với sự tham dự của khoảng 200 đại biểu tiêu biểu từ 63 ...
Nỗ lực đưa nhiệt điện than ở Việt Nam về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

Nỗ lực đưa nhiệt điện than ở Việt Nam về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

UNDP và IOE phối hợp tổ chức cuộc họp thảo luận về quá trình chuyển đổi các nhà máy nhiệt điện than tại Việt Nam.
Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Đại sứ Bùi Văn Nghị và đoàn công tác của Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã có chuyến thăm làm việc tại thành phố Rio de Janeiro, bang Rio de Janeiro.
Đại sứ Bùi Văn Nghị tham dự Lễ hội Đỏ lần thứ 2 tại thành phố Salvador, Brazil

Đại sứ Bùi Văn Nghị tham dự Lễ hội Đỏ lần thứ 2 tại thành phố Salvador, Brazil

Việt Nam là một trong bảy nước được mời phát biểu trong Diễn đàn quốc tế về hoà bình, đoàn kết quốc tế và bảo vệ nhân dân Palestine.
Canada đẩy mạnh hợp tác nông nghiệp với Việt Nam và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Canada đẩy mạnh hợp tác nông nghiệp với Việt Nam và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Bà Deidrah Kelly, Giám đốc điều hành IPAAO và Đại sứ Canada tại Việt Nam Shawn Steil trả lời phỏng vấn về hợp tác với Việt Nam và các nước khu vực.
Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết do Việt Nam đề xuất  về Ngày quốc tế Vui chơi

Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết do Việt Nam đề xuất về Ngày quốc tế Vui chơi

Phát biểu giới thiệu Nghị quyết, Đại sứ Đặng Hoàng Giang nêu bật vai trò và ý nghĩa của vui chơi đối với phát triển con người và đời sống xã hội.
Công chúa Thái Lan sáng tác và trình diễn tác phẩm âm nhạc về Việt Nam

Công chúa Thái Lan sáng tác và trình diễn tác phẩm âm nhạc về Việt Nam

'Việt Nam an lòng' là bài thơ do Công chúa Maha Chakri Sirindhorn sáng tác, kể về những tình cảm tốt đẹp của bà trước phong cảnh, con người Việt Nam.
Hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow

Hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow

Tham tán Vũ Sơn Việt cho biết, hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow.
Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Người phát ngôn Phạm Thu Hằng thông tin về việc hỗ trợ đưa thi hài Đại phó Đặng Duy Kiên, thuyền viên tàu True Confidence bị tập kích.
Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn tất các thủ tục để các thuyền viên được về nước nhanh chóng, an toàn.
Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Theo thông tin sơ bộ, trên tàu có 4 thuyền viên Việt Nam, 1 thuyền viên đã tử vong và 3 thuyền viên trong tình trạng sức khỏe bình thường.
Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Một công dân Việt Nam được cho là bị sát hại tại Higashiomo, Shiga, Nhật Bản. Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ 1 nghị phạm và đang tiếp tục điều tra.
Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh và Bắc Ireland thông tin về 7 người nhập cư trong xe tải được cho là công dân Việt Nam tại cảng East Sussex, Vương quốc Anh.
Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Chiều 22/3, đã diễn ra sinh hoạt chuyên đề với chủ đề 'Các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại'.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Phiên bản di động