Một Bộ tứ kinh tế mới đang manh nha hình thành?

Khắc Hiếu
Nhận định trên tạp chí The Diplomat, tác giả Mohamed Zeeshan* cho rằng, sau Bộ tứ (Quad) gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ, một Bộ tứ mới cũng đang manh nha ra đời trong lĩnh vực kinh tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Cuối tháng trước, Ngoại trưởng các nước Mỹ, Ấn Độ, Israel và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) thành lập Diễn đàn hợp tác kinh tế quốc tế.

Theo các nhà phân tích, sau thỏa thuận lịch sử Abraham giữa Israel và UAE hồi năm ngoái, với sự thúc đẩy của Mỹ, diễn đàn nói trên là một sự phát triển hoàn toàn tự nhiên, ngoại trừ sự tham gia đầy bất ngờ của Ấn Độ.

Một 'Bộ tứ kinh tế' mới đang manh nha hình thành?
Trong một nỗ lực nhằm chống lại sức ảnh hưởng của Trung Quốc, dường như Ấn Độ đang muốn cùng với Mỹ, UAE và Israel hình thành một Bộ tứ mới trong lĩnh vực kinh tế ở Trung Đông.

"Cánh tay nối dài" Ấn Độ

Trong nhiều năm, Ấn Độ duy trì “cánh tay nối dài” thông qua các liên minh địa chính trị, đặc biệt là ở các khu vực dễ bất ổn như Trung Đông.

Chính sách đối ngoại của Ấn Độ trước đây chủ yếu tập trung nhiều hơn vào các hoạt động hợp tác song phương dạng hẹp như xây dựng hợp tác thương mại, thu hút đầu tư và tìm kiếm các lĩnh vực mà hợp tác mang tính tương hỗ với các quốc gia riêng lẻ, thay vì thúc đẩy các liên minh đa phương.

Cách tiếp cận này nhằm giúp Ấn Độ điều hướng các khe nứt địa chính trị toàn cầu bằng cách tránh xa việc tham gia các khối xung đột.

Nhưng điều đó cũng có nghĩa là Ấn Độ có ít ảnh hưởng hoặc sự hiện diện trong các cuộc tranh luận địa chính trị quan trọng vì nước này đã chọn không tham gia.

Tin liên quan
Một Một 'Bộ tứ' mới?

Sau các cuộc đụng độ ở biên giới với Trung Quốc vào năm ngoái, quan điểm trên bắt đầu thay đổi.

Ấn Độ lần đầu tiên tạo ra ngoại lệ bằng cách “hồi sinh” nhóm Bộ tứ và cố gắng tìm kiếm điểm chung với các nước đang tìm cách đối trọng với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Giờ đây, bằng cách mạo hiểm tham gia một liên minh tiềm năng ở Trung Đông, New Delhi đã đưa ra một quyết định chưa từng có là tìm kiếm lĩnh vực hợp tác chung với Mỹ và các đồng minh của Mỹ ở khu vực rộng lớn hơn, bên ngoài Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Trong phát biểu ngắn gọn với những người đồng cấp của Mỹ, Israel và UAE tại cuộc họp trực tuyến, Ngoại trưởng Subrahmanyam Jaishankar nói: “Mỹ, Israel và UAE là các quốc gia mà Ấn Độ có mối quan hệ thân thiết nhất, nếu không muốn nói là gần gũi nhất”.

Thúc đẩy các diễn đàn đa phương trên khắp thế giới là một đề xuất khôn ngoan đối với Ấn Độ. Điều này sẽ giúp Ấn Độ tham gia có mục đích hơn vào các động lực khu vực bên ngoài khu vực lân cận của mình, vun đắp các đồng minh có chung lợi ích và do đó mang lại cho New Delhi cơ hội mở rộng ảnh hưởng toàn cầu.

Tuy nhiên, cho đến nay, Ấn Độ vẫn thận trọng trong cách thức giải quyết vấn đề này. Ở cả Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cũng như Trung Đông, Ấn Độ đã thúc đẩy sự hợp tác trên các mặt trận phi quân sự như thương mại, cơ sở hạ tầng, vaccine…

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, chiến lược này đã cho thấy giá trị to lớn đặc biệt là ở khu vực Bộ tứ tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, nơi Ấn Độ, Nhật Bản, Australia và Mỹ cố gắng tìm ra sức mạnh tổng hợp giữa các lợi thế so sánh của họ, để hợp tác trong lĩnh vực sản xuất vaccine, thay vì đối đầu Trung Quốc về mặt quân sự.

Bài toán Trung Đông

Nhưng Trung Đông sẽ là một vấn đề phức tạp hơn nhiều.

Trong khi các quốc gia ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương có mối quan hệ phi quân sự chặt chẽ với nhau trong nhiều thập niên, Trung Đông lại phức tạp hơn nhiều và có xu hướng xung đột, chủ yếu liên quan đến các nguồn dầu mỏ béo bở và các cuộc chiến tranh ủy nhiệm.

Ở Đông Nam Á, quan hệ thương mại và đầu tư đã phát triển mạnh mẽ giữa Trung Quốc và các nước láng giềng, bất chấp những tranh chấp và khác biệt lâu đời. Nhưng ở Trung Đông, các mối quan hệ thường xuyên đổ vỡ do vấn đề địa chính trị.

Mới đây, 4 quốc gia vùng Vịnh, bao gồm cả UAE, rút các nhà ngoại giao của họ ra khỏi Lebanon sau khi một vị bộ trưởng của Lebanon chỉ trích sự can thiệp của vùng Vịnh vào Yemen. Rắc rối âm ỉ từ lâu giữa các quốc gia đó, do ảnh hưởng của phong trào Hezbollah do Iran hậu thuẫn trong nền chính trị Lebanon.

Trong nhóm đối tác mới mà Ấn Độ là thành viên, cả ba nước còn lại đều cạnh tranh đối đầu mạnh mẽ với Iran.

Bản thân Thỏa thuận Abraham, vốn tạo điều kiện cho nhóm này xích lại gần nhau, cũng được thúc đẩy bởi lợi ích chung giữa Israel và UAE trong việc đối trọng với Iran.

Nếu Ấn Độ hy vọng xây dựng các liên minh có ý nghĩa và thu hút sự hỗ trợ từ các đối tác ở Trung Đông, đặc biệt là về lợi ích năng lượng và an ninh của mình, thì nước này không thể đứng ngoài những rạn nứt và mâu thuẫn đó.

Đặc biệt, quan hệ hợp tác chiến lược Ấn Độ với Iran sẽ “vào tầm ngắm” của các đối tác mới ở Trung Đông.

Trong nhiều năm, Mỹ đã tìm cách tích hợp Ấn Độ một cách đầy đủ hơn vào hệ thống liên minh địa chính trị của mình trên khắp thế giới. Dưới thời Tổng thống Joe Biden, Washington bày tỏ mong muốn xây dựng các liên minh chặt chẽ hơn để đối đầu với các đối thủ trên khắp thế giới - cho dù là Trung Quốc, Nga hay Iran.

Khi New Delhi tham gia mạng lưới đó, nước này sẽ phải đối mặt với sự đánh đổi. Tìm được điểm chung với các đồng minh về địa chính trị sẽ giúp Ấn Độ thu hút được sự ủng hộ từ các nước này vì lợi ích của chính mình.

Nhưng điều đó cũng có nghĩa là New Delhi có thể bị buộc phải vượt qua rào cản là các cuộc tranh luận địa chính trị quan trọng và nhạy cảm.


* Tác giả Mohamed Zeeshan là Tổng biên tập tờ Freedom Gazette, tác giả cuốn sách "Flying Blind: India’s Quest for Global Leadership".

Mỹ-Trung Quốc: Công khai tuyên chiến, ngấm ngầm công kích, một trật tự quốc tế mới đang manh nha

Mỹ-Trung Quốc: Công khai tuyên chiến, ngấm ngầm công kích, một trật tự quốc tế mới đang manh nha

TGVN. Lần đầu tiên không có tuyên bố chung nào được đưa ra, cuộc gặp kết thúc trong bầu không khí căng thẳng, hai bên ...

Tăng cường hợp tác ASEAN+3 nhằm nâng cao năng lực tự cường kinh tế

Tăng cường hợp tác ASEAN+3 nhằm nâng cao năng lực tự cường kinh tế

TGVN. Ngày 10/12, Diễn đàn Đông Á lần thứ 18 (EAF-18), do Việt Nam và Trung Quốc đồng chủ trì tổ chức, với chủ đề ...

(theo The Diplomat)

Xem nhiều

Đọc thêm

Trường Đại học Cần Thơ mở thêm nhiều ngành mới, trong đó có Trí tuệ nhân tạo

Trường Đại học Cần Thơ mở thêm nhiều ngành mới, trong đó có Trí tuệ nhân tạo

Hội đồng trường - Trường Đại học Cần Thơ đã phê duyệt chủ trương mở các ngành mới ở trình độ đại học và thạc sĩ.
Tổng thống Mỹ Biden và 'nước cờ cuối' củng cố di sản, tạo không gian để ông Trump trổ tài 'bậc thầy thương thuyết'

Tổng thống Mỹ Biden và 'nước cờ cuối' củng cố di sản, tạo không gian để ông Trump trổ tài 'bậc thầy thương thuyết'

Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn nỗ lực nhằm thay đổi cục diện xung đột Nga-Ukraine và Trung Đông, tuy nhiên, sẽ chỉ là 'muối bỏ bể'.
Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Báo Thế giới và Việt nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam đã trở thành tập đoàn kinh tế - kỹ thuật quan trọng hàng đầu của đất nước, làm chủ các công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất ...
Hành trình 15 năm tiếp sức cho hàng chục ngàn phụ nữ Việt Nam thay đổi cuộc sống

Hành trình 15 năm tiếp sức cho hàng chục ngàn phụ nữ Việt Nam thay đổi cuộc sống

L’Oréal – Vì cuộc sống tốt đẹp hơn đã truyền cảm hứng và trở thành nguồn động lực mạnh mẽ cho những phụ nữ dám quyết tâm vượt qua khó ...
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Chiều 25/11, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Tổng thống Bulgaria Rumen Radev.
Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Báo Thế giới và Việt nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Đại sứ Israel tại Mỹ 'thắp lên hy vọng' về tương lai lệnh ngừng bắn với Hezbollah

Đại sứ Israel tại Mỹ 'thắp lên hy vọng' về tương lai lệnh ngừng bắn với Hezbollah

Đại sứ Israel tại Washington tuyên bố, một thỏa thuận ngừng bắn nhằm chấm dứt giao tranh giữa Tel Aviv và Hezbollah có thể được đạt được trong vài ngày tới.
Biểu tình bùng phát ở Pakistan, yêu cầu trả tự do cho cựu Thủ tướng Imran Khan

Biểu tình bùng phát ở Pakistan, yêu cầu trả tự do cho cựu Thủ tướng Imran Khan

Vào ngày 25/11, hàng trăm người Pakistan đã tham gia cuộc tuần hành đòi trả tự do cho cựu Thủ tướng bị giam giữ Imran Khan.
Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Ngày 24/11, Thủ tướng lâm thời của Lebanon Najib Mikati cáo buộc rằng, Israel từ chối giải pháp chính trị cho xung đột với lực lượng Hezbollah.
Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia công du Hàn Quốc: Cùng xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược, hợp tác quốc phòng là biểu tượng của lòng tin

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đang có chuyến công du tới Hàn Quốc từ ngày 24-26/11, theo lời mời của Tổng thống nước chủ nhà Yoon Suk Yeol.
Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Hezbollah dội 250 tên lửa vào Israel, nỗ lực ngừng bắn gặp trở ngại

Lực lượng Hezbollah ngày 24/11 đã bắn khoảng 250 tên lửa và các loại đạn pháo khác vào Israel.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược luôn là công cụ địa kinh tế, địa chính trị đặc biệt để duy trì vị thế và gia tăng sức mạnh quốc gia.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Phiên bản di động