Nước Mỹ vẫn đóng vai trò lớn trong thị trường giao thương vũ khí thế giới giai đoạn 2011-2015. (Nguồn: Statistic Brain Research Institute) |
Báo cáo của SIPRI cho thấy hoạt động chuyển giao vũ khí trên thế giới đã tăng trong giai đoạn 2011-2015 và Mỹ ngày càng chiếm vai trò chi phối đối với hoạt động này trong bối cảnh số lượng vũ khí bán cho các khách hàng châu Á, Trung Đông và châu Phi ngày một lớn.
Số lượng các vụ chuyển giao vũ khí lớn, bao gồm cả hoạt động mua bán và viện trợ trên thế giới, đã tăng 14% so với 5 năm trước. Mỹ và Nga tiếp tục là những nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới (tăng lần lượt 27% và 28%). Các nước nhập khẩu vũ khí nhiều nhất là Ấn Độ (14%), Saudi Arabia, Trung Quốc và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Theo SIPRI, Mỹ đã bán hoặc viện trợ vũ khí cho 96 quốc gia trên thế giới.
Giám đốc Chương trình Chi tiêu Quân sự và Vũ khí của SIPRI Aude Fleurant nhận định các cuộc xung đột trong khu vực và căng thẳng giữa các quốc gia là nguyên nhân việc Mỹ tiếp tục là nhà cung cấp vũ khí hàng đầu thế giới. Theo bà Fleurant, Mỹ xuất khẩu vũ khí nhiều nhất cho các khách hàng châu Á trong 5 năm qua, trong đó 41% là xuất cho Saudi Arabia và các nước Trung Đông. Nhà nghiên cứu Pieter Wezeman, một thành viên của nhóm nghiên cứu báo cáo lần này, nhận định: "Liên quân các nước Ả rập tham gia chiến tranh Yemen thúc đẩy việc sử dụng các vũ khí hiện đại của Mỹ và châu Âu ở chiến trường nước này".
Báo cáo của SIPRI vẫn xếp Nga là nhà xuất khẩu vũ khí lớn thứ 2 thế giới và Ấn Độ tiếp tục là khách hàng mua vũ khí hàng đầu của Nga. Trong khi đó, Trung Quốc đã vượt qua Pháp và Đức để trở thành nước xuất khẩu vũ khí nhiều thứ 3 thế giới, với tốc độ tăng 88% từ năm 2011-2015 so với 5 năm trước đó. Các khách hàng mua vũ khí của Bắc Kinh chủ yếu là những nước châu Á, đứng đầu là Pakistan và Myanmar.
Tuy nhiên, vũ khí xuất khẩu của Trung Quốc chỉ chiếm 5,9% kim ngạch buôn bán vũ khí toàn cầu, kém xa Nga và Mỹ. Trong giai đoạn này, nhập khẩu vũ khí của Trung Quốc cũng giảm 25%. Những năm qua, Bắc Kinh đã đầu tư hàng tỷ USD để phát triển ngành công nghiệp vũ khí trong nước nhằm hỗ trợ các tham vọng hàng hải ngày càng gia tăng của nước này tại Biển Đông và Ấn Độ Dương.