Ngăn cản NATO mở rộng, Thổ Nhĩ Kỳ cẩn thận 'già néo đứt dây'

Vy Anh
Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên duy nhất trong NATO cương quyết không ủng hộ Phần Lan và Thụy Điển gia nhập liên minh. Theo Project Syndicate, Thổ Nhĩ Kỳ có cái lý riêng của mình, tuy nhiên, nếu như không cân bằng giữa lợi ích chung và lợi ích riêng, Ankara có thể phải trả giá.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Vì sao Thổ Nhĩ Kỳ ngăn cản NATO mở rộng?
Thổ Nhĩ Kỳ có truyền thống ủng hộ chính sách mở cửa của NATO, nhưng không phải là Phần Lan và Thụy Điển. (Nguồn: project-syndicate.org)

Những lập luận không thiện chí

Một trong những hậu quả địa chính trị quan trọng mà xung đột Nga-Ukraine gây ra, đó là việc những quan ngại an ninh "cứng" đã trở lại thành xu thế chủ đạo trong nền chính trị châu Âu.

Ở một số quốc gia châu Âu, chẳng hạn như Đức, chiến dịch quân sự đặc biệt của Tổng thống Putin đã kích hoạt cam kết tăng cường chi tiêu quốc phòng. Ở Phần Lan và Thụy Điển, hai quốc gia có truyền thống trung lập, công chúng ngày càng ủng hộ việc trở thành thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và sau đó, chính phủ hai nước này đã đệ đơn xin gia nhập liên minh.

Hội nghị thượng đỉnh NATO tại Madrid (Tây Ban Nha) vào cuối tháng 6 này do đó đã nhanh chóng trở thành một sự kiện quan trọng, báo hiệu sự mở rộng hơn nữa của liên minh này.

Tuy nhiên, việc mở rộng NATO đòi hỏi sự nhất trí của tất cả các nước thành viên. Trong khi đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã tuyên bố rằng đất nước của ông "không có thiện chí ủng hộ" các đơn xin gia nhập của Thụy Điển và Phần Lan.

Lập trường của Tổng thống Erdogan, mà ông biện minh với lý do hai nước này đang chứa chấp "những kẻ khủng bố người Kurd", đang cản trở tiến trình mở rộng hơn nữa của NATO vào thời điểm bối cảnh địa chính trị có nhiều bất ổn.

Thổ Nhĩ Kỳ có truyền thống ủng hộ chính sách mở cửa của NATO đối với các thành viên mới tiềm năng. Do đó, tuyên bố của ông Erdogan không nên được coi là một quyết định tuyệt đối nhằm ngăn cản việc hai nước Bắc Âu gia nhập liên minh. Trên thực tế, tuyên bố này nhằm thúc đẩy hai mục tiêu khác.

Đầu tiên, lập trường của ông Erdogan phản ánh tâm lý bất bình chồng chất của Thổ Nhĩ Kỳ liên quan tới quan điểm của Thụy Điển đối với vấn đề người Kurd nói chung và Đảng Công nhân người Kurd (PKK) nói riêng.

Thổ Nhĩ Kỳ không hài lòng với việc chính quyền Thụy Điển không phản ứng trước các hoạt động của PKK và các chi nhánh của tổ chức này ở Thụy Điển.

Những yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ về việc nhà chức trách Thụy Điển cần có động thái trấn áp các hoạt động gây quỹ và chiêu mộ của mạng lưới này hầu như vẫn chưa được giải quyết.

Thụy Điển cũng chứa chấp một số người tị nạn chính trị mà chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ tin là có mối liên hệ với nỗ lực đảo chính hồi tháng 6/2016 ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Hơn nữa, Phần Lan và Thụy Điển trước đây đã áp đặt lênh cấm vận vũ khí đối với Thổ Nhĩ Kỳ vì các chiến dịch quân sự xuyên biên giới của nước này ở Iraq và Syria.

Thứ hai, bằng cách công khai phản đối nỗ lực xin gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển, thay vì lựa chọn ngoại giao im lặng, ông Erdogan hy vọng rằng vấn đề này sẽ giúp củng cố sự ủng hộ của công chúng dành cho ông.

Tỷ lệ ủng hộ ông gần đây đã giảm xuống đáng kể và trong bối cảnh chỉ còn một năm nữa là tới cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo, ông muốn xây dựng hình ảnh của mình như một nhà lãnh đạo mạnh mẽ với vai trò quan trọng trong nền chính trị quốc tế.

Tin liên quan
Mở rộng NATO: Không chỉ là vấn đề khủng bố, Thổ Nhĩ Kỳ nói Mở rộng NATO: Không chỉ là vấn đề khủng bố, Thổ Nhĩ Kỳ nói 'nỗi ấm ức' bấy lâu liên quan Thụy Điển, Phần Lan

Tận dụng khoảng "thời gian ân hạn"

Có thể khẳng định, quan điểm của Thổ Nhĩ Kỳ về sự gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển không thể thay đổi trong một sớm một chiều. Đó là lý do tại sao sẽ là quá lạc quan khi hy vọng bất đồng trong NATO sẽ được khắc phục tại hội nghị thượng đỉnh tới đây ở Madrid.

Chắc chắn tình thế bế tắc hiện nay hàm ý những rủi ro ngày càng tăng đối với tính toàn vẹn của liên minh và đối với mối quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với phương Tây.

Hiện chưa rõ Phần Lan và Thụy Điển thực sự có thể đáp ứng tất cả các yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ hay không. Họ phải cung cấp các bảo đảm được yêu cầu để thực hiện luật chống khủng bố trong nước một cách chặt chẽ, từ đó hạn chế các hoạt động gây quỹ và chiêu mộ của các tổ chức khủng bố.

Bên cạnh đó có thể là việc chấm dứt lệnh cấm vận vũ khí. Trên thực tế, chính phủ Thụy Điển gần đây đã tuyên bố rằng không có trở ngại nào đối với việc xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, đối với một số yêu cầu khác của Thổ Nhĩ Kỳ, như yêu cầu dẫn độ, Phần Lan và Thụy Điển có thể không đưa ra được cam kết chắc chắn. Trong một trật tự hiến pháp mà đặc trưng là sự phân tách quyền lực mạnh mẽ, các chính phủ không thể quyết định thay cho các cơ quan tư pháp.

Ở mức tốt nhất, Thổ Nhĩ Kỳ và hai nước Bắc Âu có thể đồng ý thiết lập đối thoại thường xuyên hơn, theo đó những yêu cầu này có thể được xử lý theo cách mang tính xây dựng hơn.

Vẫn còn một khoảng "thời gian ân hạn" ngoại giao trước khi hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid diễn ra. Nếu như mọi khúc mắc chưa được giải quyết ổn thỏa, các thành viên NATO khác và đặc biệt là Mỹ sẽ củng cố lập trường chống lại Thổ Nhĩ Kỳ.

Những cáo buộc rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang ngăn chặn việc mở rộng NATO vào một thời điểm mấu chốt quan trọng đối với an ninh châu Âu, và từ đó làm lợi cho Nga, có thể sẽ nhận được nhiều sự ủng hộ. Các nhà lãnh đạo chính trị ở Stockholm, Helsinki và Ankara hiện phải chuẩn bị tâm lý để chấp nhận một thỏa thuận chắc chắn sẽ không hoàn toàn như mong muốn.

Nhà báo Mỹ: Nga sẽ phản ứng ‘hủy diệt’ nếu NATO can thiệp vào Ukraine

Nhà báo Mỹ: Nga sẽ phản ứng ‘hủy diệt’ nếu NATO can thiệp vào Ukraine

Nhà báo Robert Hunter cho rằng khả năng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) can thiệp quân sự vào Ukraine là không ...

Máy bay, tàu chiến và hàng nghìn binh sĩ NATO ồ ạt kéo vào biển Baltic tập trận

Máy bay, tàu chiến và hàng nghìn binh sĩ NATO ồ ạt kéo vào biển Baltic tập trận

Ngày 5/6, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã bắt đầu cuộc tập trận thường niên mang tên BALTOPS lần thứ 51 ...

(theo project-syndicate.org)

Xem nhiều

Đọc thêm

Bầu cử Mỹ 2024: Cả Ông Trump và bà Harris đều đánh vào ‘điểm ảnh’ chi tiết của nền kinh tế, người hiểu cảm xúc cử tri hơn sẽ chiến thắng

Bầu cử Mỹ 2024: Cả Ông Trump và bà Harris đều đánh vào ‘điểm ảnh’ chi tiết của nền kinh tế, người hiểu cảm xúc cử tri hơn sẽ chiến thắng

Nếu nền kinh tế hạ cánh mềm, sao người dân vẫn cảm thấy khó khăn đến thế? Ông Donald Trump hay bà Kamala Harris, ai sẽ thắng trong bầu cử ...
Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp gỡ cộng đồng người Việt và dự Lễ hội Văn hoá - Du lịch Việt Nam tại Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp gỡ cộng đồng người Việt và dự Lễ hội Văn hoá - Du lịch Việt Nam tại Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc

Chiều ngày 5/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gặp gỡ bà con cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập tại Vân Nam, Trung Quốc.
Tiền vệ Martin Odegaard bí mật làm đám cưới với bạn gái

Tiền vệ Martin Odegaard bí mật làm đám cưới với bạn gái

Theo truyền thông Na Uy, tiền vệ Martin Odegaard đã âm thầm tổ chức lễ cưới với cô bạn gái Helene Spilling đang mang thai.
TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu cuối cùng giữa ông Donald Trump và bà Kamala Harris bắt đầu

TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu cuối cùng giữa ông Donald Trump và bà Kamala Harris bắt đầu

Báo Thế giới và Việt Nam liên tục cập nhật diễn biến và kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 ngày 5/11.
Hoa hậu Kỳ Duyên tâm sự về chuyện làm đẹp tại Miss Universe 2024

Hoa hậu Kỳ Duyên tâm sự về chuyện làm đẹp tại Miss Universe 2024

Hoa hậu Kỳ Duyên cho biết, để xuất hiện tự tin trước ống kính ở Miss Universe 2024, mỗi ngày cô thường dậy từ 4h sáng.
Bầu cử Mỹ 2024: Một lần 'tất tay' của tỷ phú Elon Musk hay toan tính lợi cả đôi đường của người giàu nhất hành tinh?

Bầu cử Mỹ 2024: Một lần 'tất tay' của tỷ phú Elon Musk hay toan tính lợi cả đôi đường của người giàu nhất hành tinh?

Bầu cử Mỹ 2024 sắp có kết quả, tính toán của tỷ phú Elon Musk đối với cựu Tổng thống Trump liệu có kết quả? Nếu Phó Tổng thống Harris ...
TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu cuối cùng giữa ông Donald Trump và bà Kamala Harris bắt đầu

TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu cuối cùng giữa ông Donald Trump và bà Kamala Harris bắt đầu

Báo Thế giới và Việt Nam liên tục cập nhật diễn biến và kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 ngày 5/11.
Bầu cử Mỹ 2024: Tuyên bố trước 'giờ G' của một cử tri Mỹ giàu kinh nghiệm

Bầu cử Mỹ 2024: Tuyên bố trước 'giờ G' của một cử tri Mỹ giàu kinh nghiệm

Tôi hỏi là ông sẽ bỏ phiếu cho ai? Kamala Harris, ông trả lời tôi với giọng nhỏ nhẹ nhưng dứt khoát.
'Họa vô đơn chí' có thể đẩy chính phủ 'đèn giao thông' của Đức tới nguy cơ sụp đổ

'Họa vô đơn chí' có thể đẩy chính phủ 'đèn giao thông' của Đức tới nguy cơ sụp đổ

Đây là thời điểm tồi tệ nhất có thể dẫn tới chính phủ sụp đổ, xét theo những gì đang xảy ra ở Ukraine và tình hình kinh tế ở Đức.
Syria lên án cuộc không kích của Israel nhằm vào các địa điểm dân sự gần Damascus

Syria lên án cuộc không kích của Israel nhằm vào các địa điểm dân sự gần Damascus

Bộ Ngoại giao Syria kêu gọi Liên hợp quốc (LHQ) hành động khẩn cấp để ngăn chặn các động thái quân sự của Israel nhằm vào dân thường.
Bầu cử tổng thống Mỹ 2024 bắt đầu, hai ứng viên hòa nhau tại điểm đầu tiên, kịch bản nào để tới con số quyền lực?

Bầu cử tổng thống Mỹ 2024 bắt đầu, hai ứng viên hòa nhau tại điểm đầu tiên, kịch bản nào để tới con số quyền lực?

Nếu các cuộc thăm dò trước bầu cử tổng thống Mỹ 2024 là chính xác, cuộc đua năm nay cần theo dõi sát 7 tiểu bang chiến địa.
Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Mỹ điều động một nhóm máy bay B-52 tới Trung Đông nhằm hỗ trợ Israel trước nguy cơ bị tấn công trả đũa từ Iran.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Phiên bản di động