Ông Donald Trump đắc cử: Lời cảnh tỉnh đối với EU

TIN LIÊN QUAN
	10 điều ông Donald Trump từng hứa làm sau khi vào Nhà Trắng
	Mỹ khởi động chuyển giao quyền lực: Obama gặp Trump

Kết quả bất ngờ

Bị bao trùm bởi làn sóng chống chính quyền trên khắp châu lục, giới lãnh đạo EU đã không nghĩ rằng một người đàn ông, mà Phó Thủ tướng Đức Sigmar Gabriel từng gọi là “kẻ tiên phong trong phong trào quốc tế Sô-vanh (Chauvinism) và độc tài mới”, có thể lên nắm quyền tại Mỹ. Một ngày trước cuộc bầu cử Mỹ, giới lãnh đạo EU đã đề ra một kế hoạch khẩn cấp đề phòng trường hợp ông Trump đắc cử.

Tuy nhiên, cho đến khi ông Trump giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tại Mỹ, một nhà ngoại giao EU vẫn không thể tin vào kết quả này: “Chúng tôi vẫn chưa chuẩn bị kỹ cho tình huống này. Bởi vậy, chúng tôi có rất nhiều vấn đề cần tìm giải pháp, mọi thứ vẫn chưa hề rõ ràng”.

Nhiều người cho rằng EU cần có trách nhiệm hơn, không chỉ đối với an ninh của khu vực, mà còn của cả thế giới nói chung trong bối cảnh tỷ phú bất động sản Donald Trump có thể hiện thực hóa những điều ông từng tuyên bố trong chiến dịch tranh cử về việc hạn chế các cam kết quốc phòng của Mỹ. Nếu Washington dưới sự dẫn dắt của ông Trump thay đổi quan điểm và đường hướng chính sách đối ngoại, EU sẽ phải tự tìm cách đối phó với hàng loạt vấn đề, từ quan hệ thương mại, biến đổi khí hậu, thách thức từ nước Nga, hay cuộc chiến chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng,...

Donald Trump có thể hiện thực hóa những điều ông từng tuyên bố trong chiến dịch tranh cử về việc hạn chế các cam kết quốc phòng của Mỹ với EU. (Nguồn: Daily Express)

Bên cạnh đó, giới lãnh đạo EU đều thừa nhận làn sóng cấp tiến hoài nghi sự hội nhập châu Âu, được phản ánh qua chiến thắng của ông Trump và cuộc trưng cầu ý dân tại Anh hồi tháng 6, có thể hủy hoại mọi nỗ lực nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hợp tác trong khu vực và dẫn đến thất bại cay đắng như của bà Hillary Clinton.

EU không thể “dao động”

Ông Manfred Weber, thủ lĩnh phe bảo thủ tại Nghị viện châu Âu, nhận định: “Đó là một lời cảnh tỉnh khác. Giờ mọi chuyện phụ thuộc vào chính châu Âu. Chúng ta phải tự tin hơn và có trách nhiệm hơn”.

Đồng quan điểm này, Ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders trao đổi với hãng tin Reuters rằng việc ông Trump bước vào Nhà Trắng “có thể giúp một số người ở châu Âu hiểu được rằng chúng ta cần phải củng cố hợp tác quốc phòng tại châu Âu”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault nhấn mạnh: “Châu Âu không thể dao động, dù là sau Brexit hay sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ”. 27 năm sau ngày Bức tường Berlin sụp đổ, Mỹ vẫn luôn là nước hỗ trợ EU rất nhiều về mặt quân sự để giúp đảm bảo an ninh và quốc phòng khu vực. Ông Jean-Marc Ayrault cho rằng EU phải đoàn kết hơn nữa, phải tích cực và chủ động hơn, dù chỉ là để bảo vệ chính mình”.

Tuy nhiên, nhiều quan chức cấp cao đặt câu hỏi về khả năng các nước EU hưởng ứng lời kêu gọi này. Một nhà ngoại giao châu Âu cấp cao nói: “EU cần làm nhiều hơn để tự lo liệu cho chính mình, song liệu chúng ta có khả năng hay không?”. Hoài nghi này là hoàn toàn có cơ sở trong bối cảnh EU đang phải đối mặt với nhiều thách thức về kinh tế từ cuộc khủng hoảng người tị nạn cho tới tiến trình Brexit và sự chia rẽ nghiêm trọng.

Một nhà ngoại giao cấp cao khác của EU nói: “Điều này sẽ thay đổi đường hướng phát triển, các mục tiêu và trách nhiệm của liên minh. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn chưa có ý tưởng nào”. Ông phủ nhận ý kiến của một số người cho rằng việc Mỹ rút lại một số cam kết có thể sẽ có lợi, bởi nó buộc EU phải đầu tư nhiều hơn cho việc củng cố quan hệ hợp tác, và chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng.

“Đó không phải là trong cái rủi có cái may. Đó là trách nhiệm của chính chúng ta, và chúng ta phải chấp nhận nó”, ông nói.

EU và Mỹ cần có nhau trong tương lai

Ngoại trưởng các nước EU dự định tiến hành một cuộc họp đặc biệt vào tối 13/11 để bàn về những tác động của cuộc bầu cử tại Mỹ vừa qua đối với châu Âu. Ông Giles Merritt, thuộc Viện nghiên cứu chính sách Bè bạn của châu Âu có trụ sở tại Brussels, cho rằng các nhà lãnh đạo EU không có nhiều thời gian để lãng phí trong việc tìm cách đương đầu với các rắc rối và khôi phục vị thế của liên minh bằng cách tích cực hơn trong các hoạt động giữ ổn định trên thế giới. Ông Giles Merritt tin rằng EU phải tìm ra được một phản ứng chung trên toàn châu Âu trước khi Tổng thống Trump chính thức bước chân vào Phòng Bầu dục.

Chiến thắng của ông Trump là kết quả không được nhiều người châu Âu trông đợi. Sau chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Đức Angela Merkel, người cũng sẽ tham gia một cuộc bầu cử vào năm tới, cho biết bà sẽ làm việc cùng ông Trump trên cơ sở cùng chia sẻ các giá trị chung, trong đó có nguyên tắc “tôn trọng phẩm giá con người, không phân biệt nguồn gốc, màu da, tôn giáo hay giới tính”.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk. (Nguồn: AFP)

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk thì cho rằng với những thách thức mới và nguy cơ bất ổn trong tương lai quan hệ hai bờ Đại Tây Dương, điều quan trọng là các bên cần ghi nhớ mối quan hệ chặt chẽ sống còn giữa hai bên trong suốt nhiều thế kỷ qua. Về phần mình, Tổng thống Pháp Francois Hollande cũng nhấn mạnh tới sự cần thiết của một mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương mạnh mẽ hơn nhằm đối phó với tình trạng biến đối khí hậu, các mối đe dọa an ninh từ phong trào Hồi giáo cực đoan và vấn đề kinh tế toàn cầu.

Về tương lai của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Đại sứ Mỹ tại NATO Douglas Lute không tiết lộ chính sách của chính quyền mới đối với khối này song khẳng định NATO luôn là “mối quan tâm hàng đầu của cả 2 đảng Cộng hòa và Dân chủ”. Đại sứ Mỹ tại EU Anthony Gardner cho rằng chính quyền mới của Mỹ sẽ có nhiều điều chỉnh trong việc áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga, sự hỗ trợ dành cho Ukraine, việc phi hạt nhân hóa, các vấn đề thương mại, NATO và Trung Đông.

Tuy nhiên, ông Douglas Lute cũng để ngỏ khi cho biết “còn phải chờ xem ai sẽ được bổ nhiệm vào những vị trí cố vấn quan trọng”. Đồng thời, ông Gadner khẳng định Washington sẽ không từ bỏ những đồng minh chủ chốt mà họ đã có trong suốt 50 năm qua, song điều này dường như vẫn không đủ để trấn an các nhà lãnh đạo cấp cao tại Brussels. 

Những thách thức trước mắt Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump Bước chân vào Nhà Trắng, Tổng thống đắc cử Trump sẽ đối mặt với không ít thách thức ở nhiều khu vực trên thế giới.

Thế giới sẽ "soi" những lời hứa nào từ Donald Trump? Thế giới đang chờ xem, Tổng thống đắc cử Donald Trump của Mỹ sẽ hành động như thế nào đối với những cam kết của ...

Những gương mặt sáng giá sẽ tham gia chính quyền của ông Trump Nội các dưới thời của Tổng thống đắc cử Donald Trump chắc chắn sẽ là những gương mặt hoàn toàn mới với chính trường Mỹ, ...