Quan hệ Mỹ - Nga và ‘chiến tranh lai’

Lê Ngọc
CTV
TGVN. Chiến tranh lai là cuộc chiến đa phương tiện và đa mặt trận nhằm đạt được mục đích mà không bị quy kết hoặc phản đòn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
quan he my nga va chien tranh lai Tạp chí Mỹ bình luận về những dòng tiêm kích chiến đấu của Nga trong tương lai
quan he my nga va chien tranh lai Mỹ và Canada công khai thừa nhận theo dõi tàu chiến Nga
quan he my nga va chien tranh lai
Chiến tranh lai là cuộc chiến đa phương tiện và đa mặt trận. (Nguồn: Mpcoe.org)

Chiến tranh lai thông thường diễn ra trên ba chiến trường khác biệt: chiến trường thông thường, dân bản địa tại khu vực xung đột, và cộng đồng quốc tế. Một bài báo được đăng trên Global Security Review có tên "Chiến tranh lai là gì?" đã so sánh khái niệm “chiến tranh lai” với chiến tranh "phi tuyến tính" của Nga - triển khai "các lực lượng quân sự thông thường và bất thường kết hợp với các cuộc tấn công tâm lý, kinh tế, chính trị và không gian mạng".

Chiến tranh lai (hybrid warfare, hybrid war) - được mệnh danh là chiến tranh thế hệ 5 - là một chiến lược quân sự sử dụng chiến tranh chính trị đồng thời với chiến tranh thông thường, chiến tranh bất thường và chiến tranh mạng. Cùng với đó là các phương thức gây ảnh hưởng khác, như tin tức giả, ngoại giao, luật pháp và can thiệp bầu cử… Bằng cách kết hợp các chiến dịch không lộ liễu với các nỗ lực lật đổ, kẻ xâm lược trốn bị quy kết hoặc phản đòn.

Trong "chiến tranh lai", các điểm yếu của đối phương đôi khi được bộc lộ đầy đủ và rõ ràng hơn, thông qua các hoạt động bất đối xứng, các quốc gia có tiềm lực quân sự thấp hơn có thể khuếch đại lợi thế của mình, từ đó, tạo ra ưu thế và hạn chế các điểm yếu để tấn công đối thủ.

Có nhiều thuật ngữ được sử dụng để chỉ khái niệm chiến tranh lai như chiến tranh phi tuyến tính (non-linear war), chiến tranh phi truyền thống (non-traditional war) hoặc chiến tranh đặc biệt (special war)...

Lý thuyết "chiến tranh lai" có nguồn gốc từ Mỹ và phương Tây, nhưng Nga đã tiếp thu các nguyên tắc đồng thời phát triển nó và áp dụng trong thu hồi Crimea, khiến NATO choáng váng - hình mẫu thành công của chiến tranh lai. Cụ thể, Nga đã sử dụng chiến lược tuyên truyền để thu hút tình cảm thân Nga trong dân chúng Crimea, sau đó phái lực lượng đặc nhiệm và quân chủ lực bí mật thâm nhập Crimea, mặt khác, lực lượng tình báo phá vỡ hệ thống chỉ huy của Ukraine vào thời điểm quan trọng và quân đội Nga đã chiếm quyền kiểm soát nhiều nơi. Bán đảo Crimea trở thành một phần của Nga sau cuộc trưng cầu dân ý diễn ra vào tháng 3/2014, theo đó, 96,77% cử tri và 95,6% cư dân của Sevastopol đã ủng hộ sáp nhập vào Nga.

Ngày 21/3/2014, Tổng thống Nga Putin đã ký luật phê chuẩn việc Crimea và Sevastopol gia nhập thành phần nước Nga - thu hồi phần đất vốn thuộc nước Nga bằng tổng hòa các biện pháp chính trị, quân sự, ngoại giao, kinh tế, trong đó quân sự chỉ giữ vai trò thứ yếu. Cần phải nói thêm, trong sự kiện Crimea năm 2014, khi đưa quân đội vào Crimea, Nga đã phối hợp toàn diện, nhịp nhàng, và hiệu quả nhiều phương pháp, từ chiến tranh tâm lý, chiến tranh dư luận và chiến tranh pháp lý, đồng thời "bắn tin" "sẵn sàng sử dụng sức mạnh hạt nhân" để ngăn chặn sự can thiệp của phương Tây.

Hôm 10/4 vừa qua, trang Topwar.ru đã đăng tải bài viết “Chiến tranh hỗn hợp chống Nga: Mỹ đã xác định các hướng chính”, theo đó, nỗi lo sợ mất vị trí thống trị thế giới buộc Mỹ phải khiêu khích và duy trì một tình trạng tiền chiến tranh trên toàn cầu. Ranh giới giữa chiến tranh và hòa bình bị xóa bỏ, và chiến tranh mang bản chất “lai” mà mục tiêu chính của nó là làm kiệt quệ kẻ thù, làm xấu đi tình hình kinh tế và sự ổn định chính trị-xã hội của đối phương. Thiệt hại từ những chiến dịch như vậy có thể không kém so với cuộc xung đột vũ trang truyền thống về kinh tế, tuy không có số lượng lớn binh sĩ thiệt mạng, hoặc xe tăng và máy bay bị phá hủy.

quan he my nga va chien tranh lai
Ý tưởng của chiến tranh lai là đạt được mục đích mà không bị bị quy kết hoặc phản đòn. (Nguồn: orientalreview.org)

Theo bài báo trên, cách đây không lâu, tổ chức RAND ("Research ANd Development") của Mỹ, tham gia vào nghiên cứu các vấn đề chính trị-quân sự, đã công bố một báo cáo có tên “Nước Nga quá căng thẳng và mất cân bằng. Đánh giá chi phí của các lựa chọn tác động”. Báo cáo này liệt kê các lĩnh vực chính cùng một loạt các biện pháp cụ thể mà Mỹ nên nỗ lực đẩy mạnh để làm suy yếu Nga: kinh tế, tư tưởng (và chính sách thông tin), địa chính trị và quốc phòng.

Trong số các biện pháp kinh tế, các chuyên gia của RAND liệt kê việc tăng sản xuất năng lượng tại Mỹ, tăng cường các biện pháp trừng phạt chống Nga trong lĩnh vực thương mại và tài chính, định hướng lại châu Âu về các nguồn mua khí đốt thay thế, kích thích di cư từ Nga các nhà khoa học, các chuyên gia có trình độ cao và những người trẻ tuổi có nhiều triển vọng. Trên thực tế, Mỹ đã tích cực theo đuổi các mục tiêu của mình - các lệnh trừng phạt đã được áp dụng từ lâu.

Đối với lĩnh vực chính sách tư tưởng và thông tin, các biện pháp được RAND khuyến nghị gồm tuyên truyền chống nhà nước dựa trên sự thất vọng của dân chúng đối với chính sách của chính phủ, làm suy yếu niềm tin vào hệ thống bầu cử, kích thích các cuộc biểu tình và các hoạt động chống đối, làm mất uy tín của Nga trong mắt các quốc gia khác và chính của dân Nga… Các biện pháp địa chính trị - trước hết, Mỹ nỗ lực để bao vây Nga bằng một vành đai các quốc gia không thân thiện.

quan he my nga va chien tranh lai
Mỹ được cho là đang tiến hành chiến tranh lai chống lại Nga. (Nguồn: strategyinternational.org)

Trọn một chương trong báo cáo được dành cho các biện pháp quân sự, được chia làm nhiều nhóm. Nhóm đầu tiên, theo RAND là tăng đầu tư của Mỹ vào quốc phòng và an ninh - các lĩnh vực quan trọng như hệ thống phòng thủ tên lửa, vũ khí không gian, trí tuệ nhân tạo, công nghệ tác chiến điện tử, phát triển máy bay không người lái. Nhóm thứ hai - tập trung lực lượng và phương tiện gần biên giới Nga, bao gồm máy bay ném bom và máy bay chiến đấu, hệ thống phòng thủ tên lửa; triển khai thêm vũ khí hạt nhân ở châu Âu và châu Á, mở rộng sự hiện diện của hải quân Mỹ và đồng minh ở khu vực Bắc Cực, Baltic và Biển Đen. Nhóm thứ ba - tăng số lượng lính Mỹ ở châu Âu, hỗ trợ các đồng minh Mỹ trong việc tăng cường năng lực quân sự, triển khai lực lượng và phương tiện của NATO gần biên giới Nga và tăng tần suất tập trận của liên minh này ở châu Âu.

Sự hiện diện của bản báo cáo buộc Nga đồng thời đánh giá toàn bộ tình hình, nguy cơ..., và thực hiện các biện pháp để vô hiệu hóa các hành động thù địch của Mỹ. Trong các lĩnh vực chính sách tư tưởng, thông tin và kinh tế, nước Nga đang gặp những vấn đề rất lớn. Tương tự, với “chảy máu chất xám” - trong nhiều thập kỷ và cho đến hiện tại, ở Nga người ta đã nói nhiều về các điều kiện phù hợp cho các chuyên gia - từ lương cho đến cuộc sống và công việc hàng ngày - nhưng tình hình vẫn chưa được cải thiện.

quan he my nga va chien tranh lai

Nga kêu gọi Mỹ từ bỏ đối đầu để hợp tác

Ngày 17/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova đã kêu gọi Mỹ cải thiện quan hệ với Nga.

quan he my nga va chien tranh lai

Mỹ - Nga tiến tới ký thỏa thuận mới tránh xung đột ở Syria

Trang Politico ngày 21/5 dẫn tuyên bố của Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Tướng Joseph Dunford cho biết lực lượng ...

quan he my nga va chien tranh lai

Không thấy bằng chứng Nga can thiệp chiến dịch tranh cử của Mỹ

Thông tin trên được Giám đốc Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) James Comey công bố ngày 10/1.

(tổng hợp)

Xem nhiều

Đọc thêm

Trung Quốc 'ra đòn' mới, căng thẳng với EU đã tiến đến sản phẩm sữa

Trung Quốc 'ra đòn' mới, căng thẳng với EU đã tiến đến sản phẩm sữa

Ngày 22/11, Trung Quốc thông báo mở rộng cuộc điều tra chống trợ cấp đối với các sản phẩm sữa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU).
Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Tuyến đường bao biển nối Hạ Long và Cẩm Phả (Quảng Ninh) được đánh giá là một tuyến đường ven biển đẹp nhất Việt Nam bởi có sự kết hợp ...
Bắt đầu hành trình phát triển đầy cơ hội và thành công của doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định

Bắt đầu hành trình phát triển đầy cơ hội và thành công của doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định

Sáng 22/11, UBND tỉnh Bình Định tổ chức Hội nghị Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định.
Dự báo thời tiết ngày mai (23/11): Bắc Bộ sáng sớm trời rét, trưa chiều nắng; Trung Bộ cục bộ có nơi mưa rất to

Dự báo thời tiết ngày mai (23/11): Bắc Bộ sáng sớm trời rét, trưa chiều nắng; Trung Bộ cục bộ có nơi mưa rất to

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (23/11) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Nhân kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam, sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại Di sản Thành ...
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động