Quan hệ Mỹ - Nga và ‘chiến tranh lai’

Lê Ngọc
CTV
TGVN. Chiến tranh lai là cuộc chiến đa phương tiện và đa mặt trận nhằm đạt được mục đích mà không bị quy kết hoặc phản đòn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
quan he my nga va chien tranh lai Tạp chí Mỹ bình luận về những dòng tiêm kích chiến đấu của Nga trong tương lai
quan he my nga va chien tranh lai Mỹ và Canada công khai thừa nhận theo dõi tàu chiến Nga
quan he my nga va chien tranh lai
Chiến tranh lai là cuộc chiến đa phương tiện và đa mặt trận. (Nguồn: Mpcoe.org)

Chiến tranh lai thông thường diễn ra trên ba chiến trường khác biệt: chiến trường thông thường, dân bản địa tại khu vực xung đột, và cộng đồng quốc tế. Một bài báo được đăng trên Global Security Review có tên "Chiến tranh lai là gì?" đã so sánh khái niệm “chiến tranh lai” với chiến tranh "phi tuyến tính" của Nga - triển khai "các lực lượng quân sự thông thường và bất thường kết hợp với các cuộc tấn công tâm lý, kinh tế, chính trị và không gian mạng".

Chiến tranh lai (hybrid warfare, hybrid war) - được mệnh danh là chiến tranh thế hệ 5 - là một chiến lược quân sự sử dụng chiến tranh chính trị đồng thời với chiến tranh thông thường, chiến tranh bất thường và chiến tranh mạng. Cùng với đó là các phương thức gây ảnh hưởng khác, như tin tức giả, ngoại giao, luật pháp và can thiệp bầu cử… Bằng cách kết hợp các chiến dịch không lộ liễu với các nỗ lực lật đổ, kẻ xâm lược trốn bị quy kết hoặc phản đòn.

Trong "chiến tranh lai", các điểm yếu của đối phương đôi khi được bộc lộ đầy đủ và rõ ràng hơn, thông qua các hoạt động bất đối xứng, các quốc gia có tiềm lực quân sự thấp hơn có thể khuếch đại lợi thế của mình, từ đó, tạo ra ưu thế và hạn chế các điểm yếu để tấn công đối thủ.

Có nhiều thuật ngữ được sử dụng để chỉ khái niệm chiến tranh lai như chiến tranh phi tuyến tính (non-linear war), chiến tranh phi truyền thống (non-traditional war) hoặc chiến tranh đặc biệt (special war)...

Lý thuyết "chiến tranh lai" có nguồn gốc từ Mỹ và phương Tây, nhưng Nga đã tiếp thu các nguyên tắc đồng thời phát triển nó và áp dụng trong thu hồi Crimea, khiến NATO choáng váng - hình mẫu thành công của chiến tranh lai. Cụ thể, Nga đã sử dụng chiến lược tuyên truyền để thu hút tình cảm thân Nga trong dân chúng Crimea, sau đó phái lực lượng đặc nhiệm và quân chủ lực bí mật thâm nhập Crimea, mặt khác, lực lượng tình báo phá vỡ hệ thống chỉ huy của Ukraine vào thời điểm quan trọng và quân đội Nga đã chiếm quyền kiểm soát nhiều nơi. Bán đảo Crimea trở thành một phần của Nga sau cuộc trưng cầu dân ý diễn ra vào tháng 3/2014, theo đó, 96,77% cử tri và 95,6% cư dân của Sevastopol đã ủng hộ sáp nhập vào Nga.

Ngày 21/3/2014, Tổng thống Nga Putin đã ký luật phê chuẩn việc Crimea và Sevastopol gia nhập thành phần nước Nga - thu hồi phần đất vốn thuộc nước Nga bằng tổng hòa các biện pháp chính trị, quân sự, ngoại giao, kinh tế, trong đó quân sự chỉ giữ vai trò thứ yếu. Cần phải nói thêm, trong sự kiện Crimea năm 2014, khi đưa quân đội vào Crimea, Nga đã phối hợp toàn diện, nhịp nhàng, và hiệu quả nhiều phương pháp, từ chiến tranh tâm lý, chiến tranh dư luận và chiến tranh pháp lý, đồng thời "bắn tin" "sẵn sàng sử dụng sức mạnh hạt nhân" để ngăn chặn sự can thiệp của phương Tây.

Hôm 10/4 vừa qua, trang Topwar.ru đã đăng tải bài viết “Chiến tranh hỗn hợp chống Nga: Mỹ đã xác định các hướng chính”, theo đó, nỗi lo sợ mất vị trí thống trị thế giới buộc Mỹ phải khiêu khích và duy trì một tình trạng tiền chiến tranh trên toàn cầu. Ranh giới giữa chiến tranh và hòa bình bị xóa bỏ, và chiến tranh mang bản chất “lai” mà mục tiêu chính của nó là làm kiệt quệ kẻ thù, làm xấu đi tình hình kinh tế và sự ổn định chính trị-xã hội của đối phương. Thiệt hại từ những chiến dịch như vậy có thể không kém so với cuộc xung đột vũ trang truyền thống về kinh tế, tuy không có số lượng lớn binh sĩ thiệt mạng, hoặc xe tăng và máy bay bị phá hủy.

quan he my nga va chien tranh lai
Ý tưởng của chiến tranh lai là đạt được mục đích mà không bị bị quy kết hoặc phản đòn. (Nguồn: orientalreview.org)

Theo bài báo trên, cách đây không lâu, tổ chức RAND ("Research ANd Development") của Mỹ, tham gia vào nghiên cứu các vấn đề chính trị-quân sự, đã công bố một báo cáo có tên “Nước Nga quá căng thẳng và mất cân bằng. Đánh giá chi phí của các lựa chọn tác động”. Báo cáo này liệt kê các lĩnh vực chính cùng một loạt các biện pháp cụ thể mà Mỹ nên nỗ lực đẩy mạnh để làm suy yếu Nga: kinh tế, tư tưởng (và chính sách thông tin), địa chính trị và quốc phòng.

Trong số các biện pháp kinh tế, các chuyên gia của RAND liệt kê việc tăng sản xuất năng lượng tại Mỹ, tăng cường các biện pháp trừng phạt chống Nga trong lĩnh vực thương mại và tài chính, định hướng lại châu Âu về các nguồn mua khí đốt thay thế, kích thích di cư từ Nga các nhà khoa học, các chuyên gia có trình độ cao và những người trẻ tuổi có nhiều triển vọng. Trên thực tế, Mỹ đã tích cực theo đuổi các mục tiêu của mình - các lệnh trừng phạt đã được áp dụng từ lâu.

Đối với lĩnh vực chính sách tư tưởng và thông tin, các biện pháp được RAND khuyến nghị gồm tuyên truyền chống nhà nước dựa trên sự thất vọng của dân chúng đối với chính sách của chính phủ, làm suy yếu niềm tin vào hệ thống bầu cử, kích thích các cuộc biểu tình và các hoạt động chống đối, làm mất uy tín của Nga trong mắt các quốc gia khác và chính của dân Nga… Các biện pháp địa chính trị - trước hết, Mỹ nỗ lực để bao vây Nga bằng một vành đai các quốc gia không thân thiện.

quan he my nga va chien tranh lai
Mỹ được cho là đang tiến hành chiến tranh lai chống lại Nga. (Nguồn: strategyinternational.org)

Trọn một chương trong báo cáo được dành cho các biện pháp quân sự, được chia làm nhiều nhóm. Nhóm đầu tiên, theo RAND là tăng đầu tư của Mỹ vào quốc phòng và an ninh - các lĩnh vực quan trọng như hệ thống phòng thủ tên lửa, vũ khí không gian, trí tuệ nhân tạo, công nghệ tác chiến điện tử, phát triển máy bay không người lái. Nhóm thứ hai - tập trung lực lượng và phương tiện gần biên giới Nga, bao gồm máy bay ném bom và máy bay chiến đấu, hệ thống phòng thủ tên lửa; triển khai thêm vũ khí hạt nhân ở châu Âu và châu Á, mở rộng sự hiện diện của hải quân Mỹ và đồng minh ở khu vực Bắc Cực, Baltic và Biển Đen. Nhóm thứ ba - tăng số lượng lính Mỹ ở châu Âu, hỗ trợ các đồng minh Mỹ trong việc tăng cường năng lực quân sự, triển khai lực lượng và phương tiện của NATO gần biên giới Nga và tăng tần suất tập trận của liên minh này ở châu Âu.

Sự hiện diện của bản báo cáo buộc Nga đồng thời đánh giá toàn bộ tình hình, nguy cơ..., và thực hiện các biện pháp để vô hiệu hóa các hành động thù địch của Mỹ. Trong các lĩnh vực chính sách tư tưởng, thông tin và kinh tế, nước Nga đang gặp những vấn đề rất lớn. Tương tự, với “chảy máu chất xám” - trong nhiều thập kỷ và cho đến hiện tại, ở Nga người ta đã nói nhiều về các điều kiện phù hợp cho các chuyên gia - từ lương cho đến cuộc sống và công việc hàng ngày - nhưng tình hình vẫn chưa được cải thiện.

quan he my nga va chien tranh lai

Nga kêu gọi Mỹ từ bỏ đối đầu để hợp tác

Ngày 17/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova đã kêu gọi Mỹ cải thiện quan hệ với Nga.

quan he my nga va chien tranh lai

Mỹ - Nga tiến tới ký thỏa thuận mới tránh xung đột ở Syria

Trang Politico ngày 21/5 dẫn tuyên bố của Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Tướng Joseph Dunford cho biết lực lượng ...

quan he my nga va chien tranh lai

Không thấy bằng chứng Nga can thiệp chiến dịch tranh cử của Mỹ

Thông tin trên được Giám đốc Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) James Comey công bố ngày 10/1.

(tổng hợp)

Đọc thêm

Tắt cảnh báo “iPhone quá gần” trên iOS 26 để dùng điện thoại thoải mái

Tắt cảnh báo “iPhone quá gần” trên iOS 26 để dùng điện thoại thoải mái

Tính năng cảnh báo iPhone quá gần trên iOS 26 giúp bảo vệ mắt, nhưng đôi khi xuất hiện quá thường xuyên gây phiền toái. Dưới đây là cách tắt ...
Cách chỉnh ảnh màu film online siêu đẹp, tạo hiệu ứng nghệ thuật dễ dàng

Cách chỉnh ảnh màu film online siêu đẹp, tạo hiệu ứng nghệ thuật dễ dàng

Màu film mang vẻ hoài cổ, nhẹ nhàng, giúp ảnh trở nên nghệ thuật. Chỉ cần filter film là ảnh ấn tượng ngay. Dưới đây là cách chỉnh ảnh màu ...
HLV Kim Sang Sik thắng 100% ở các trận chung kết

HLV Kim Sang Sik thắng 100% ở các trận chung kết

Kể từ khi làm HLV chuyên nghiệp cho đến nay, HLV Kim Sang Sik chưa từng nếm mùi thất bại ở chung kết tại các giải đấu chính thức.
Giá vàng hôm nay 16/12/2025 tăng cao kỷ lục, 'nhiệt' thị trường chưa hề hạ, nhà đầu tư Ấn Độ bất ngờ mua khối lượng khủng vì lý do này

Giá vàng hôm nay 16/12/2025 tăng cao kỷ lục, 'nhiệt' thị trường chưa hề hạ, nhà đầu tư Ấn Độ bất ngờ mua khối lượng khủng vì lý do này

Giá vàng hôm nay 16/12/2025 tăng cao kỷ lục, 'nhiệt' thị trường chưa hề hạ, lý do nhà đầu tư Ấn Độ bất ngờ mua khối lượng vàng khủng?
Nhật Bản đóng góp 1,5 triệu USD thông qua IOM và UNICEF để cứu trợ khẩn cấp và phục hồi sau thiên tai tại Việt Nam

Nhật Bản đóng góp 1,5 triệu USD thông qua IOM và UNICEF để cứu trợ khẩn cấp và phục hồi sau thiên tai tại Việt Nam

Khoản viện trợ của Nhật Bản thông qua IOM và UNICEF sẽ hỗ trợ cho các gia đình bị buộc phải sơ tán tạm thời và trẻ em bị ảnh ...
Campuchia cảnh báo người dân di tản khỏi điểm du lịch nổi tiếng có nguy cơ bị trúng bom

Campuchia cảnh báo người dân di tản khỏi điểm du lịch nổi tiếng có nguy cơ bị trúng bom

Lần đầu tiên tỉnh Siem Reap, nơi có quần thể di tích Angkor Wat của Campuchia, được cho là chịu tác động trong các diễn biến căng thẳng biên giới ...
Khi nước Mỹ nhìn lại chính mình

Khi nước Mỹ nhìn lại chính mình

Chiến lược an ninh quốc gia (NSS) được Tổng thống Donald Trump công bố mới đây cho thấy bước chuyển lớn trong tư duy chiến lược của Washington.
Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Chuyến thăm của ông chủ Điện Kremlin tới New Delhi ngày 4-5/12 kỳ vọng sẽ 'tiếp lửa' cho mối quan hệ truyền thống Nga-Ấn Độ giữa bộn bề thách thức.
Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất mở ra một hướng tiếp cận mới trong vấn đề Ukraine, nhưng cũng cho thấy những khác biệt lớn về lợi ích và quan điểm.
Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Ngày 21/11, một số trang tin đăng dự thảo “Kế hoạch hòa bình 28 điểm” của Nhà Trắng nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine.
'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

Chuyến công du 10 ngày của Tổng thống Lee Jae Myung phản ánh nỗ lực của Hàn Quốc nhằm đa dạng hóa hợp tác tại khu vực Trung Đông và châu Phi.
Thủ tướng Ấn Độ thăm Bhutan: Thông điệp gắn kết

Thủ tướng Ấn Độ thăm Bhutan: Thông điệp gắn kết

Chuyến công du tới Bhutan của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho thấy sự kết nối bền bỉ của một trong những mối quan hệ đối tác thành công nhất trong khu vực của ...
Cuộc đua vũ khí thế hệ mới đang 'nóng' trở lại

Cuộc đua vũ khí thế hệ mới đang 'nóng' trở lại

Việc đẩy nhanh phát triển tên lửa, tàu ngầm và tiêm kích, làm dấy lên lo ngại về cuộc chạy đua vũ trang mới và nguy cơ mất kiểm soát an ninh toàn cầu.
Anh công bố chương trình Atlantic Bastion nhằm ứng phó với Nga

Anh công bố chương trình Atlantic Bastion nhằm ứng phó với Nga

Anh công bố chương trình Atlantic Bastion nhằm tăng cường năng lực tác chiến dưới biển trước mối đe dọa gia tăng từ Nga tại Bắc Đại Tây Dương.
Trí tuệ nhân tạo đang định  hình lại nền kinh tế và khoa học toàn cầu

Trí tuệ nhân tạo đang định hình lại nền kinh tế và khoa học toàn cầu

Tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) lên năng suất lao động ngày càng được khẳng định qua nhiều nghiên cứu thực nghiệm...
Từ cuộc đua công nghệ đến chuyển dịch quyền lực toàn cầu

Từ cuộc đua công nghệ đến chuyển dịch quyền lực toàn cầu

Đại học Stanford (HAI) đã công bố ấn phẩm thứ 8 về Chỉ số trí tuệ nhân tạo toàn cầu - một báo cáo toàn diện về trí tuệ nhân tạo (AI) trên thế giới.
Các ông lớn vũ khí 'ăn nên làm ra'

Các ông lớn vũ khí 'ăn nên làm ra'

Các công ty sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng kỷ lục trong năm 2024.
Kinh tế Mỹ: Ai sẽ ngồi vào chiếc ‘ghế nóng’ Chủ tịch Fed?

Kinh tế Mỹ: Ai sẽ ngồi vào chiếc ‘ghế nóng’ Chủ tịch Fed?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra quyết định về nhân sự cho chiếc ghế Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và sẽ sớm công bố.
Thuế quan Mỹ khiến trụ cột xuất khẩu trở thành 'vị cứu tinh' của nền kinh tế Trung Quốc

Thuế quan Mỹ khiến trụ cột xuất khẩu trở thành 'vị cứu tinh' của nền kinh tế Trung Quốc

CNN đăng bài phân tích của chuyên gia tại Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs về tác động của thuế quan Mỹ đến ngành xuất khẩu Trung Quốc.
'Mê cung' chính sách thuế của Tây Ban Nha chịu chỉ trích cản trở tăng trưởng kinh tế

'Mê cung' chính sách thuế của Tây Ban Nha chịu chỉ trích cản trở tăng trưởng kinh tế

Trong bối cảnh châu Âu đang đẩy mạnh nỗ lực cạnh tranh, chính sách thuế của Tây Ban Nha có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế.
Dự luật quốc phòng Mỹ 2026: Quá trình thông qua đầy kịch tính, Tổng thống Trump 'rộng đường' làm nhiều việc trong năm tới

Dự luật quốc phòng Mỹ 2026: Quá trình thông qua đầy kịch tính, Tổng thống Trump 'rộng đường' làm nhiều việc trong năm tới

Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật chính sách quốc phòng vào phút chót với nhiều điểm nhấn đáng lưu ý, bao gồm cả chính sách với châu Âu và Trung Đông.
Chiến lược ngoại giao đa hướng của Kazakhstan

Chiến lược ngoại giao đa hướng của Kazakhstan

Chiến lược ngoại giao đa hướng của Kazakhstan trong quan hệ với các nước lớn có điểm gì đặc biệt?
Chiến lược ngoại giao cân bằng của Ấn Độ: Phương án tốt nhất cho tất cả

Chiến lược ngoại giao cân bằng của Ấn Độ: Phương án tốt nhất cho tất cả

Sau khi đón Tổng thống Nga, Ấn Độ đã nhanh chóng thu xếp chuyến công du của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đến đất nước sông Hằng.
Kazakhstan gia nhập ‘cuộc đua’ kim loại đất hiếm toàn cầu

Kazakhstan gia nhập ‘cuộc đua’ kim loại đất hiếm toàn cầu

Trong bối cảnh cạnh tranh kim loại đất hiếm nóng lên, Kazakhstan đang trên đà trở thành chủ thể chiến lược trong lĩnh vực thiết yếu này.
Phiên bản di động