Thế vận hội Olympic: Mượn chuyện thể thao để nói chuyện chính trị

Khánh Vy
Không đơn thuần là một giải đấu thể thao, Olympic còn là nơi giúp 'hàn gắn' các mối quan hệ quốc tế, cũng như là sân chơi của các cuộc đọ sức chính trị.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

“Không một hành động mang màu sắc chính trị, tôn giáo hay sắc tộc nào được phép diễn ra tại Thế vận hội”, chương 5 của Hiến chương Olympic ghi.

Thế vận hội Olympic có phải một sự kiện thuần thể thao? (Nguồn: Getty)
Thế vận hội Olympic có phải một sự kiện thuần thể thao? (Nguồn: Getty)

Cứ 2 năm một lần, những người đam mê thể thao toàn cầu lại có cơ hội được chứng kiến những màn trình diễn mãn nhãn từ những vận động viên đẳng cấp thế giới. Nhưng Thế vận hội đâu chỉ dừng lại ở những chiến thắng hay những tấm huy chương, đó còn là nơi giúp “hàn gắn” các mối quan hệ quốc tế, hay là sân chơi của các cuộc đọ sức chính trị.

Mặc dù những quy định đã được ghi rất rõ ràng trong Hiến chương Olympic, trải qua hơn 100 năm tổ chức, lịch sử cuộc tranh tài Thế vận hội đã chứng kiến không ít những rắc rối xoay quanh câu chuyện địa-chính trị giữa các đoàn tham dự.

Những căng thẳng xung quanh

Kỳ Thế vận hội tại Melbourne năm 1956 là kỳ Thế vận hội được quan tâm nhiều không phải vì những thành tích trên bảng tổng sắp mà vì liên quan đến các sự kiện riêng rẽ mang tính chính trị: Trung Quốc xin rút lui sau khi IOC công nhận Đài Loan và không quay lại Olympic cho đến năm 1980 còn các đội Ai Cập, Lebanon và Iraq đã tẩy chay Thế vận hội Melbourne để phản đối sự xâm lăng của Anh, Pháp lên đất nước họ và sự “có mặt” của Israel tại Trung Đông.

Từ đó, các kỳ Thế vận hội lần lượt chứng kiến Mỹ và Liên Xô thực hiện kế hoạch tẩy chay lẫn nhau trong thời kỳ chiến tranh Lạnh. Được biết, hơn một nửa số kỳ Thế vận hội mùa hè được tổ chức trong tình trạng một nước nào đó bị nước khác tẩy chay.

Olympic cũng là nơi chứng kiến các sự kiện gây chấn động quốc tế. Các chiến binh Palestine đã sát hại 11 thành viên của đoàn Israel tại Munich 1972. Năm 1987, trước khi Seoul tổ chức Thế vận hội mùa hè, các đặc vụ Triều Tiên đã cho nổ máy bay của Hàn Quốc, giết chết hơn 100 người.

Kỳ Thế vận hội mùa hè lần thứ 32 tại Tokyo, Nhật Bản (Olympic Tokyo 2020) cũng đã đi vào lịch sử phong trào Olympic hiện đại khi được tổ chức trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hoành hành khắp thế giới. Mặc cho những khó khăn, giải đấu vẫn cho thấy vai trò của mình như một phần của cục diện quan hệ quốc tế. Như các chuyên gia đã nhận xét, đây là “mượn chuyện thể thao để nói chuyện chính trị”.

Ngày 24/7, vận động viên judo người Algeria, Fethi Nourine, đã bị đình chỉ thi đấu và phải quay về nước, sau khi anh quyết định rút lui khỏi trận đấu nhằm tránh khả năng phải đối đầu với đối thủ người Israel. Algeria không chính thức công nhận nhà nước Israel và hai nước này cũng đang tồn tại những mâu thuẫn xoay quanh vấn đề Dải Gaza.

Đây không phải là lần đầu tiên VĐV này rút lui khỏi một giải đấu để tránh gặp đối thủ từ Israel. Trước đó anh Nourine cũng rút khỏi giải Vô địch Judo thế giới năm 2019, cũng được tổ chức ở Tokyo vì lý do tương tự.

Thế vận hội Olympic: Mượn chuyện thể thao để nói chuyện chính trị
Các cầu thủ bóng rõ Mỹ và Iran hân hoan trước trận đấu thuộc Olympic Tokyo 2021. (Nguồn: Getty)

Trung lập là câu trả lời

Tuy nhiên, thể thao cũng có thể mang lại những đột phá lớn, giúp giải quyết các nút thắt căng thẳng trong quan hệ giữa các nước. Tại Olympic Tokyo 2020, “ngoại giao bóng rổ” đã trở thành sợi dây kết nối người Mỹ và người Iran.

Mặc cho những căng thẳng bao trùm lên quan hệ Mỹ-Iran, 2 tiếng trên sân bóng tại Tokyo, người Mỹ và người Iran đã coi nhau là “bằng hữu”.

Theo thời gian, tỷ số 120-66 nghiêng về đội bóng rổ của Mỹ, có thể sớm rơi vào quên lãng. Nhưng những khoảnh khắc “đắt giá” trong trận đấu sẽ mãi được lưu lại. Đó là những cái vỗ tay theo nhịp điệu khi quốc ca Mỹ hay Iran vang lên, những cái bắt tay giữa vận động viên hai đội và cả những lời khen ngợi mà họ dành cho nhau.

Ủy ban Olympic (IOC) tin rằng, chỉ khi giữ được một thái độ trung lập, Thế vận hội mới có thể tồn tại được cùng với thời gian.

Chính vì thế, rút kinh nghiệm từ những lần tổ chức trước, ban tổ chức Olympic Tokyo 2020 đã ban hành các quy định ứng xử dành cho các vận động viên: nghiêm cấm các cử chỉ “có tính chất chính trị”, bao gồm các cử chỉ bằng tay hay hành động quỳ gối. Nguyên tắc này đã thể hiện những nỗ lực đáng khen ngợi của IOC trong việc duy trì một môi trường thi đấu “phi chính trị”.

Tuy nhiên các chuyên gia cũng cảnh báo, ý tưởng về một Thế vận hội “phi chính trị” là không khả thi, và những quy tắc đơn giản được ghi trên giấy cũng sẽ trở nên phức tạp trên thực tế. Bởi lẽ trong thời đại hội nhập quốc tế sâu rộng, không lĩnh vực nào độc lập hoàn toàn, kể cả thể thao và văn hóa.

Như khi cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung ngày càng rộng mở trên nhiều phương diện, thể thao đương nhiên cũng sẽ trở thành một trong những “mặt trận” đối đầu giữa hai nước.

Mỹ hiện nay đang vận động các quốc gia đồng minh tẩy chay Thế vận hội mùa Đông tổ chức tại Bắc Kinh, Trung Quốc vào năm 2022. Ý đồ này có thể không thành công nhưng ít nhất, Mỹ và đồng minh cũng có dịp làm mất thể diện Trung Quốc.

Olympic Tokyo 2020 đã chứng kiến những sự kiện đáng nhớ trong lịch sử: từ những quyết định từ bỏ thi đấu nhằm bảo vệ niềm tin chính trị, cho đến những cái bắt tay mang đậm tinh thần thể thao.

Ý tưởng xây dựng một sân chơi thể thao với nguyên tắc “chính trị nằm ngoài thể thao” có lẽ vẫn sẽ còn gây ra nhiều tranh cãi. Nhưng dù thế nào, cũng không thể phủ nhận, các kỳ Olympic nói chung và Olympic Tokyo 2020 nói riêng đã đem lại cho chúng ta những phần trình diễn xuất sắc từ các vận động viên, tinh thần thi đấu đầy nhiệt huyết, cũng như những tấm huy chương danh giá. Đó mới chính là những giá trị được kỳ vọng nhất tại một kỳ Thế vận hội.

Olympic Tokyo 2020: Đập tan hoài nghi sự kiện ‘siêu lây nhiễm’

Olympic Tokyo 2020: Đập tan hoài nghi sự kiện ‘siêu lây nhiễm’

Cứ ngỡ rằng, Olympic Tokyo 2020 sẽ trở thành một sự kiện “siêu lây nhiễm” nhưng thực tế đã chứng minh ngược lại.

Vụ vận động viên Belarus đào tẩu: Ban Tổ chức Olympic Tokyo 2020 hành động

Vụ vận động viên Belarus đào tẩu: Ban Tổ chức Olympic Tokyo 2020 hành động

Reuters dẫn một nguồn tin cho hay, ban tổ chức Thế vận hội Tokyo 2020 (Olympic Tokyo 2020) đã trục xuất hai thành viên đoàn ...

Bài viết cùng chủ đề

Olympic Tokyo 2021

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi hôm nay 23/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 23/11. Lịch âm 23/11/2024? Âm lịch hôm nay 23/11. Lịch vạn niên 23/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Ủy ban châu Âu khẳng định cả Romania và Bulgaria đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối Schengen.
Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cam kết Prague sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động