| Theo báo Jerusalem Post, người đàn ông nổ súng bắn chết hai nhân viên Đại sứ quán Israel ở thủ đô Washington vào đêm 21/5 là thành viên của Đảng Xã hội và Giải phóng (PSL) - một tổ chức cực tả và ủng hộ Palestine. (Nguồn: Reuters) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á-Thái Bình Dương
*Lãnh đạo Trung Quốc - Đức điện đàm về nhiều vấn đề quan trọng: Ngày 23/5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã tiến hành cuộc điện đàm đầu tiên kể từ khi ông Merz nhậm chức, trong đó tập trung thảo luận về quan hệ song phương và các vấn đề quốc tế cùng quan tâm.
Theo Tân Hoa xã, Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh mối quan hệ Trung Quốc - Đức lành mạnh và ổn định; bày tỏ hy vọng Đức sẽ cung cấp môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và không phân biệt đối xử cho các doanh nghiệp Trung Quốc. Ông cũng đề xuất Trung Quốc và Đức nên mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực tiên tiến như trí tuệ nhân tạo và công nghệ lượng tử.
Ông Friedrich Merz nhấn mạnh tầm quan trọng của "cạnh tranh công bằng" trong cuộc điện đàm. Liên quan đến vấn đề Ukraine, Thủ tướng Merz đã kêu gọi Chủ tịch Tập Cận Bình ủng hộ các nỗ lực của phương Tây nhằm đạt được một thỏa thuận ngừng bắn. (THX)
*Ấn Độ thúc đẩy các biện pháp tài chính toàn cầu chống Pakistan: Ngày 23/5, một nguồn tin chính phủ cấp cao của Ấn Độ cho biết New Delhi sẽ hối thúc Lực lượng hành động tài chính (FATF) - một tổ chức giám sát tội phạm tài chính toàn cầu, thêm Pakistan vào "danh sách xám".
Pakistan đã bị đưa ra khỏi danh sách xám của FTAF vào năm 2022, qua đó nâng cao uy tín của nước này đối với các bên cho vay. Điều này rất quan trọng đối với một nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng.
Tuy nhiên, nguồn tin của Ấn Độ cho biết nước này sẽ phản đối việc Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ cho Pakistan, trong bối cảnh căng thẳng giữa 2 láng giềng sở hữu vũ khí hạt nhân leo thang trở lại. (Reuters)
*Trung Quốc hối thúc Philippines dừng khiêu khích ở Biển Đông: Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 23/5 đã kêu gọi Philippines chấm dứt ngay hành vi "xâm phạm và khiêu khích" ở Biển Đông, nếu không sẽ phải đối mặt với "phản ứng kiên quyết" của Trung Quốc.
Tuyên bố trên được đưa ra một ngày sau khi Bắc Kinh và Manila đưa ra các cáo buộc lẫn nhau liên quan một cuộc đối đầu giữa tàu 2 nước tại vùng biển tranh chấp ở Biển Đông.
Phát biểu họp báo thường kỳ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh khẳng định việc Trung Quốc thực hiện các biện pháp cần thiết là hợp pháp, và Mỹ không nên lợi dụng Philippines để gây rối trong khu vực. (Reuters)
*Philippines cải tổ nội các: Ngày 23/5, Thư ký Điều hành của Tổng thống Philippines cho biết Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. sẽ giữ lại các bộ trưởng thương mại, tài chính, ngân sách và kế hoạch kinh tế, nhưng sẽ thay thế ngoại trưởng trong một cuộc cải tổ nội các.
Thư ký Điều hành Lucas Bersamin đã công bố những thay đổi này sau khi ông Marcos yêu cầu tất cả các bộ trưởng trong nội các từ chức sau kết quả đáng thất vọng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tuần trước.
Ngoại trưởng Enrique Manalo sẽ được thay thế bởi Thứ trưởng Ngoại giao Theresa Lazaro, người sẽ nhậm chức vào ngày 31/7. Ông Manalo được bổ nhiệm làm Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực của Philippines tại Liên hợp quốc. (Reuters)
*Trung Quốc, ASEAN hoàn tất đàm phán CAFTA 3.0: Ngày 23/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh thông báo nước này và các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã hoàn tất cuộc đàm phán nâng cấp Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA 3.0), phát tín hiệu mạnh mẽ ủng hộ thương mại tự do và hợp tác rộng mở.
Phát biểu họp báo thường kỳ, khi trả lời câu hỏi liên quan, bà Mao Ninh nhấn mạnh: "Đây thực sự là một tin tốt", đồng thời cho biết sự kiện này cũng đánh dấu một bước quan trọng hướng tới việc ký kết nghị định thư nâng cấp CAFTA 3.0.
Bà lưu ý, cả Trung Quốc và ASEAN đều ủng hộ mạnh mẽ tiến trình toàn cầu hóa kinh tế và chủ nghĩa đa phương. Theo bà, CAFTA 3.0 sẽ giúp Trung Quốc và ASEAN thúc đẩy hơn nữa “việc mở cửa lẫn nhau và cùng nhau đạt được thịnh vượng và phát triển". (THX)
Châu Âu
*Phần Lan tập trận quy mô lớn giáp biên giới Nga: Cuộc tập trận trên bộ mang tên Karelian Sword 25, với sự tham gia của hơn 5.000 quân nhân Phần Lan, đã bắt đầu diễn ra ngày 23/5 tại vùng Kymenlaakso ở miền Nam Phần Lan, giáp biên giới Nga.
Trước đó, quân đội Phần Lan thông báo cuộc tập trận Karelian Sword 25 diễn ra từ ngày 23/5-1/6. Lữ đoàn Karelia sẽ chỉ huy cuộc tập trận này.
Theo thông tin trên trang web của quân đội Phần Lan, cuộc tập trận có sự tham gia của hơn 5.000 binh sĩ, bao gồm cả các quân nhân của Anh và Mỹ. Cuộc tập trận cũng huy động khoảng 700 loại khí tài, trong đó có trực thăng tấn công của Anh.
Đáng chú ý, hôm 21/5, Phần Lan cũng đã khởi động cuộc tập trận Lively Sabre 25, kéo dài từ ngày 21-31/5. Sự kiện này diễn ra tại các vùng Eastern Uusimaa và Kymenlaakso, cũng đều giáp biên giới với Nga. (RIA Novosti)
*Nga cáo buộc Anh tăng cường kiềm chế Hạm đội Biển Đen: Đại sứ Nga tại Anh Andrei Kelin cho biết Vương quốc Anh đã và đang tiếp tục củng cố hải quân Ukraine nhằm kiềm chế các hoạt động của Hạm đội Biển Đen của Nga.
Năm 2021, Anh đã đề nghị đóng một lô 8 tàu tên lửa cho Ukraine. Cùng năm đó, Kiev tuyên bố ý định xây dựng các căn cứ hải quân gần các thành phố Ochakov thuộc vùng Nikolaev và Berdyansk thuộc vùng Zaporozhye trên bờ Biển Đen và Biển Azov.
Trước đó, London và Kiev đã ký một thỏa thuận cung cấp cho Ukraine khoản vay trị giá 1,7 tỷ bảng Anh (2,2 tỷ USD) để tài trợ cho các hợp đồng mua vũ khí và xây dựng cơ sở hạ tầng hải quân.
Năm 2023, Anh tuyên bố ý định cung cấp cho Ukraine 23 xuồng quân sự hoặc xuồng dùng cho các hoạt động đột kích và 20 xe lội nước Viking. Năm 2024, London đã trao cho Kiev 2 tàu quét mìn. (RIA Novosti)
*Tòa án Hiến pháp Romania bác yêu cầu hủy bỏ cuộc bầu cử tổng thống: Tòa án Hiến pháp Romania ngày 22/5 đã bác yêu cầu hủy bỏ cuộc bầu cử tổng thống do ứng cử viên cực hữu George Simion đệ trình.
Ông Simion đã chính thức nộp đơn yêu cầu ngay sau vòng bầu cử tổng thống thứ 2 diễn ra hôm 18/5, trong đó, Thị trưởng Bucharest - ông Nicusor Dan, ứng cử viên của đảng Tự do - giành chiến thắng khi nhận được khoảng 54% tổng số phiếu bầu, trong khi đối thủ Simion giành được 46% sự ủng hộ.
Tân Tổng thống Romania sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 26/5. Phát biểu họp báo ngày 22/5, ông Nicusor Dan khẳng định Romania sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách thân phương Tây, bày tỏ mong muốn Bucharest hoạt động tích cực hơn trong khuôn khổ Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), cũng như nhấn mạnh cam kết của Romania đối với các mối quan hệ quốc tế và an ninh khu vực. (AFP)
Trung Đông-châu Phi
*Thủ tướng Israel tố Pháp, Anh, Canada "muốn giúp Hamas": Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu mới đây đã cáo buộc lãnh đạo Pháp, Anh và Canada muốn giúp đỡ nhóm vũ trang Hồi giáo Hamas sau khi các nước này đe dọa sẽ có "hành động cụ thể" nếu Israel không dừng chiến dịch tấn công mới nhất ở Gaza.
Lời chỉ trích này, tương tự như những phát biểu của Ngoại trưởng Gideon Saar đưa ra hôm 22/5, là một phần trong nỗ lực đáp trả của Chính phủ Israel trước áp lực quốc tế ngày càng nặng nề đối với cuộc chiến ở Gaza.
Giới chức Israel đặc biệt lo ngại trước những lời kêu gọi ngày càng gia tăng yêu cầu các nước châu Âu, bao gồm Pháp, noi gương các nước khác như Tây Ban Nha và Ireland công nhận một nhà nước Palestine, như một phần của giải pháp hai nhà nước nhằm giải quyết cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ trong khu vực. (Reuters)
*Taliban Afghanistan đàm phán với Nga, Trung Quốc về thanh toán thương mại bằng nội tệ: Quyền Bộ trưởng Thương mại Afghanistan cho biết chính quyền Taliban đang trong giai đoạn đàm phán sâu rộng với Nga để các ngân hàng của cả 2 nền kinh tế đang chịu lệnh trừng phạt này có thể thanh toán các giao dịch thương mại trị giá hàng trăm triệu USD bằng đồng nội tệ của mỗi nước.
Trả lời Reuters, Bộ trưởng Haji Nooruddin Azizi cho biết Chính phủ Afghanistan cũng đã đưa ra các đề xuất tương tự với Trung Quốc. Ông cho biết một số cuộc thảo luận đã được tổ chức với Đại sứ quán Trung Quốc tại Kabul.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Ngân hàng Trung ương Nga chưa đưa ra bình luận về vấn đề này. (Reuters)
*Iran ra mắt 3 mẫu UAV nội địa: Hãng thông tấn chính thức IRNA đưa tin Iran ngày 22/5 đã ra mắt 3 thiết bị bay không người lái (UAV) mới do nước này tự sản xuất, tại tỉnh Sistan và Baluchestan ở khu vực Đông Nam.
3 mẫu UAV cất và hạ cánh thẳng đứng mang tên Homa, Dideban và Shahin-1 đã được chuyển giao cho lực lượng lục quân của quân đội Iran trước sự chứng kiến của Tổng Tham mưu trưởng Các Lực lượng vũ trang Mohammad Bagheri, trong khuôn khổ chuyến thăm trụ sở quân đội tại thủ phủ Zahedan của tỉnh Sistan và Baluchestan.
Phó Tư lệnh Lục quân Iran - Tướng Nozar Nemati - cho biết UAV Homa có thể bay ở độ cao hơn hơn 3.600 mét và được trang bị khí tài quan sát ban đêm. Mẫu UAV này không cần đường băng để cất hoặc hạ cánh và có khả năng thực hiện các nhiệm vụ trinh sát trong tác chiến điện tử.(IRNA)
Châu Mỹ - Mỹ Latinh
*Venezuela bắt giữ hơn 50 người âm mưu phá hoại bầu cử: Ngày 22/5, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro cho biết đã bắt giữ khoảng 50 người bị tình nghi có liên quan đến âm mưu phá hoại cuộc bầu cử khu vực và lập pháp sẽ diễn ra vào ngày 25/5 tới.
Phát biểu bế mạc chiến dịch bầu cử tại Caracas, ông Maduro tố cáo cơ quan an ninh đã bắt giữ hơn 50 lính đánh thuê tại nước này với âm mưu đặt bom hoặc thực hiện các cuộc bạo loạn, đồng thời cảm ơn lực lượng quân đội và cảnh sát đảm bảo hòa bình cho đất nước.
Bộ trưởng Nội vụ Diosdado Cabello trước đó thông báo về việc bắt giữ 38 người vì âm mưu bạo loạn, trong đó có 17 người nước ngoài. Trong số những người bị bắt có người Colombia, Mexico và Ukraine, cũng như một công dân Albania bị truy nã vì tội buôn bán ma túy.
Ngày 22/5, khoảng 21,3 triệu người Venezuela sẽ tham gia bỏ phiếu bầu 285 đại biểu Quốc hội (đơn viện), 260 nghị sĩ tại các địa phương và 24 thống đốc. (AFP)
*Tổng thống Mexico điện đàm với người đồng cấp Mỹ: Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum hôm 22/5 cho biết bà đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Donald Trump về thương mại, đồng thời cho biết Bộ trưởng Kinh tế nước này, ông Marcelo Ebrard, sẽ tới Washington trong những ngày tới để tiếp tục đàm phán về vấn đề này.
Phát biểu họp báo cùng ngày, Tổng thống Sheinbaum đánh giá cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo “rất tích cực” và nhất trí với người đồng cấp Mỹ rằng hai bên sẽ tiếp tục làm việc để tìm ra các giải pháp nhằm cải thiện cán cân thương mại và giải quyết các vấn đề còn tồn đọng vì lợi ích của cả hai nước.
Cuộc điện đàm trên diễn ra sau khi Hạ viện Mỹ thông qua dự luật thiết lập mức thuế mới 3,5% đối với kiều hối gửi từ quốc gia này ra nước ngoài. Đây là cuộc điện đàm lần thứ 7 giữa Tổng thống Sheinbaum và người đồng cấp Mỹ để thảo luận về các vấn đề thương mại, an ninh biên giới liên quan đến buôn bán ma túy và nhập cư bất hợp pháp.(AFP)
*Mỹ - Venezuala nỗ lực giải quyết bất đồng: Bộ trưởng Nội vụ Venezuela Diosdado Cabello ngày 22/5 cho biết các cuộc đàm phán với Mỹ đã được nối lại và đang có tiến triển vì lợi ích của cả hai nước.
Phát biểu trên truyền hình, ông Cabello cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã giao cho đặc phái viên Richard Grenell dẫn đầu kênh đối thoại với Caracas nhằm đạt được các thỏa thuận có lợi cho cả hai bên.
Những ngày gần đây, các đại diện cấp cao của Mỹ và Venezuela đã gặp nhau để đàm phán tại Antigua và Barbuda. Bộ trưởng Cabello cho biết cuộc gặp khẳng định thiện chí của cả hai bên trong việc tiếp tục xây dựng lòng tin bất chấp những khác biệt tư tưởng sâu sắc.
Hôm 19/5, Tòa án Tối cao Mỹ cho phép chính quyền Trump thu hồi quyền được bảo hộ đối với hàng nghìn người di cư Venezuela, khiến Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro chỉ trích. Một ngày sau đó, Venezuela thả một cựu chiến binh Mỹ bị giam giữ nhằm làm dịu căng thẳng. (THX)
*Thông tin về đối tượng nổ súng bắn chết 2 nhân viên Đại sứ quán Israel tại Washington: Theo báo Jerusalem Post, người đàn ông đã nổ súng bắn chết hai nhân viên Đại sứ quán Israel bên ngoài Bảo tàng Do Thái Capitol ở thủ đô Washington vào đêm 21/5 được xác định là thành viên tích cực của Đảng Xã hội và Giải phóng (PSL) - một tổ chức cực tả và ủng hộ Palestine.
Nghi phạm Elias Rodriguez, 30 tuổi, quê ở Chicago, đã bị bắt giữ sau khi nổ súng vào Sarah Lynn Milgrim và vị hôn phu của cô, Yaron Lischinsky. Khi bị áp giải đi, Rodriguez giơ chiếc khăn keffiyeh đỏ và hô to: “Tự do cho Palestine!”
Rodriguez, cử nhân ngành Văn học Anh của Đại học Illinois (Chicago), từng là nhà nghiên cứu lịch sử truyền miệng tại Kho lưu trữ Kỹ thuật số "The HistoryMakers" và gần đây nhất là chuyên viên quản lý hồ sơ tại Hiệp hội Thông tin Y học Cơ xương Mỹ (AOIA). (Jerusalem Post)