Tròn 6 năm ngày ký thỏa thuận hạt nhân Iran: Tan rồi khó hợp

Lưu Huỳnh
Toan tính về lợi ích và thiếu vắng sự nhượng bộ của Mỹ lẫn Iran khiến kết quả về đối thoại thỏa thuận hạt nhân Iran tưởng rất gần, mà vẫn còn xa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Ngày 14/7 đánh dấu 6 năm kể từ khi thỏa thuận hạt nhân Iran, hay còn gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA), được ký kết. Trong hơn nửa thập niên, văn bản này đã chứng kiến nhiều thăng trầm - từ việc Washington đơn phương rút khỏi thỏa thuận năm 2017, nỗ lực cứu vãn của châu Âu, Tehran khởi động lại chương trình hạt nhân, tới hành trình trở lại bàn đàm phán tại Vienna của Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden và Iran dưới thời Tổng thống Hassan Rouhani.

Có lẽ, số “6” không phải là con số may mắn với JCPOA: Sau 6 năm, những gì thỏa thuận này đạt được là không nhiều. Tương tự, sau 6 vòng đối thoại tại Vienna về JCPOA, Mỹ và Iran vẫn chưa thể tìm kiếm sự đồng thuận cuối cùng, trong khi triển vọng về lần gặp gỡ thứ 7 lại chưa rõ ràng.

(7.13) Cả Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Iran Hassan Rouhani đều tích cực thúc đẩy đối thoại JCPOA, song toan tính lợi ích và thiếu sự nhượng bộ vẫn là rào cản lớn. (Nguồn: Getty Images)
Cả Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Iran Hassan Rouhani đều tích cực thúc đẩy đối thoại JCPOA, song toan tính lợi ích và thiếu sự nhượng bộ vẫn là rào cản lớn. (Nguồn: Getty Images)

Tuy nhiên, Tehran vẫn duy trì thái độ lạc quan. Ngày 12/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh khẳng định rằng việc hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran đang “dần tới hồi kết”. Thừa nhận rằng còn đó vấn đề chưa được giải quyết, song quan chức này nhấn mạnh đây chỉ là phần nhỏ so với những điều khoản đã được các bên nhất trí.

Song ông cũng đánh giá hành trình tiếp theo là không dễ dàng và mong “các bên còn lại có thể đưa ra lựa chọn, xây dựng thỏa thuận có lợi cho tất cả”. Cụ thể hơn, ông Khatibzadeh khẳng định nếu Mỹ dỡ bỏ cấm vận, Iran sẽ thực hiện các nghĩa vụ ngay khi thỏa thuận cuối cùng được triển khai.

Trong khi đó, Washington lại thận trọng hơn về kết quả của đối thoại. Cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price khẳng định nước này sẽ không áp hạn chót cho vòng đối thoại thứ 7 và quyền quyết định giờ nằm ở Tehran. Song ông nhấn mạnh, mọi tiến triển về chương trình hạt nhân của Iran sẽ tác động lớn tới quyết định cuối cùng của chính quyền Mỹ với JCPOA.

Các phát biểu trên cho thấy cả Mỹ và Iran đang rơi vào thế “hai con dê qua cầu”.

Một mặt, cả Washington và Tehran đều muốn sớm nối lại JCPOA.

Với nhà lãnh đạo Hassan Rouhani, một thỏa thuận dỡ bỏ cấm vận kinh tế dai dẳng, thay đổi tương tác giữa Tehran và phương Tây, mở ra tương lai mới cho Iran là di sản giúp ông tách mình khỏi người tiền nhiệm Mahmoud Ahmadinejad, hay thậm chí là Tổng thống kế nhiệm Ebrahim Raisi.

Ở bên kia, ông chủ Nhà Trắng đứng trước cơ hội để hoàn thành lời hứa đưa Mỹ trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran. Đặc biệt, chính quyền Tổng thống Joe Biden cho rằng JCPOA sẽ là tiền đề xây dựng cho một thỏa thuận mới với điều khoản chặt chẽ hơn nhằm kiểm soát chương trình hạt nhân Iran.

Tuy nhiên, cả Mỹ và Iran đều nhận định đối thoại Vienna cần đạt kết quả trước khi Tehran có Tổng thống mới vào tháng 8. Bởi lẽ, ngay cả khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh khẳng định chính quyền kế nhiệm sẽ cam kết thực hiện JCPOA, chẳng có gì đảm bảo ông Raisi, chính trị gia bảo thủ có thái độ cứng rắn với Mỹ, sẽ thúc đẩy tiến trình đàm phán thỏa thuận này.

Mặt khác, cả hai duy trì lập trường cứng rắn, quyết không nhượng bộ lợi ích trên bàn đàm phán.

Iran muốn Mỹ dỡ bỏ trừng phạt trước khi thực hiện nghĩa vụ với chương trình hạt nhân. Washington lại yêu cầu Tehran tuân thủ thỏa thuận và tiến hành đánh giá trước khi hủy cấm vận. Mỹ và Iran đều cho rằng chủ động yêu cầu nối lại đối thoại là dấu hiệu của sự nhượng bộ. Do đó, cả hai liên tục đẩy trách nhiệm cho nhau, bởi không ai muốn là người lên tiếng trước.

Điều này khiến đối thoại về JCPOA tại Vienna, dù đã qua 6 vòng, vẫn chưa đạt điều mong muốn. 6 năm sau ngày ký kết, tầm nhìn về thỏa thuận lịch sử, thay đổi cục diện trong quan hệ giữa Tehran và phương Tây, đem lại cái kết “có lợi cho tất cả” vẫn dang dở.

Rất gần, rất xa là vậy.

Vụ làm giàu uranium kim loại: Iran trấn an, nói vì mục đích hòa bình, Mỹ tỏ nguyện vọng

Vụ làm giàu uranium kim loại: Iran trấn an, nói vì mục đích hòa bình, Mỹ tỏ nguyện vọng

Ngày 7/7, Bộ Ngoại giao Iran đã trấn an dư luận quốc tế rằng, Tehran làm giàu uranium kim loại lên mức tinh khiết 20% ...

Giữa những lạc quan về đàm phán hạt nhân Iran, Tehran tạt gáo nước lạnh

Giữa những lạc quan về đàm phán hạt nhân Iran, Tehran tạt gáo nước lạnh

Ngày 6/7, Iran đã thông báo cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) về các kế hoạch sản xuất uranium được làm ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Hướng dẫn ASEAN về tăng cường quyền năng cho phụ nữ và trẻ em: Vì một Cộng đồng không còn bạo lực

Hướng dẫn ASEAN về tăng cường quyền năng cho phụ nữ và trẻ em: Vì một Cộng đồng không còn bạo lực

Các nước ASEAN đã có những kế hoạch, lộ trình cụ thể để hiện thực hóa Tuyên bố Hà Nội về Thúc đẩy công tác xã hội hướng tới Cộng ...
Châu Âu đang có rất nhiều tiền mặt, vì đâu khoảng cách với Mỹ vẫn xa?

Châu Âu đang có rất nhiều tiền mặt, vì đâu khoảng cách với Mỹ vẫn xa?

Tiền tư nhân, đầu tư vào chứng khoán địa phương tại châu Âu liệu có thể giúp thu hẹp khoảng cách tăng trưởng, năng suất với Mỹ và Trung Quốc?
Việt Nam luôn coi trọng và ủng hộ các doanh nghiệp Nhật Bản đến đầu tư, kinh doanh

Việt Nam luôn coi trọng và ủng hộ các doanh nghiệp Nhật Bản đến đầu tư, kinh doanh

Chủ tịch Quốc hội mong Ủy ban kinh tế Việt-Nhật cũng như Keidanren triển khai các hoạt động quảng bá hình ảnh, môi trường đầu tư của Việt Nam...
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 29/3 và sáng 30/3: Lịch thi đấu La Liga vòng 30 - Cadiz vs Granada; Hạng nhất Anh vòng 39

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 29/3 và sáng 30/3: Lịch thi đấu La Liga vòng 30 - Cadiz vs Granada; Hạng nhất Anh vòng 39

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 29/3 và sáng 30/3: Lịch thi đấu La Liga vòng 30- Cadiz vs Granada; Hạng nhất Anh vòng 39; Ligue 1 vòng 27...
HLV Hoàng Anh Tuấn dẫn dắt đội tuyển U23 Việt Nam dự VCK U23 châu Á 2024

HLV Hoàng Anh Tuấn dẫn dắt đội tuyển U23 Việt Nam dự VCK U23 châu Á 2024

Chuẩn bị cho giải U23 châu Á diễn ra vào tháng 4 tới, tại Qatar, Liên đoàn bóng đá Việt Nam bổ nhiệm HLV Hoàng Anh Tuấn dẫn dắt U23 ...
Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Triều Tiên dường như đang chuẩn bị cho vụ phóng vệ tinh do thám tiếp theo, mặc dù không có dấu hiệu cho thấy vụ phóng sắp xảy ra.
Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Nga cho rằng, nếu phương Tây cung cấp cho Ukraine máy bay tiêm kích F-16, điều đó cũng sẽ không làm thay đổi tình hình trên chiến trường.
Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Triều Tiên dường như đang chuẩn bị cho vụ phóng vệ tinh do thám tiếp theo, mặc dù không có dấu hiệu cho thấy vụ phóng sắp xảy ra.
Mỹ tính 'đục thủng' túi tiền ở nước ngoài dành cho vũ khí Triều Tiên, Moscow-Bình Nhưỡng hợp tác đối phó thách thức

Mỹ tính 'đục thủng' túi tiền ở nước ngoài dành cho vũ khí Triều Tiên, Moscow-Bình Nhưỡng hợp tác đối phó thách thức

Mỹ đã công bố các biện pháp trừng phạt đối với 6 cá nhân và hai tổ chức với cáo buộc chuyển tiền cho các chương trình vũ khí của Triều Tiên.
Đã từng thân thiết, Niger nay vội gây sức ép muốn Mỹ rút quân, Nga có thế chân?

Đã từng thân thiết, Niger nay vội gây sức ép muốn Mỹ rút quân, Nga có thế chân?

Chính phủ Niger cho hay, Mỹ sẽ sớm đệ trình đề xuất rút binh lính của họ khỏi quốc gia Tây Phi này.
Giữa lúc chìm trong nội chiến lẫn các cuộc oanh tạc của Mỹ, Yemen chào đón Ngoại trưởng mới

Giữa lúc chìm trong nội chiến lẫn các cuộc oanh tạc của Mỹ, Yemen chào đón Ngoại trưởng mới

Hội đồng Tổng thống Yemen đã bổ nhiệm ông Shayea Mohsen Al-Zindani làm Ngoại trưởng mới của nước này.
Thủ tướng Israel: Hamas đừng nên đặt cược vào sức ép quốc tế, muốn 'nói chuyện' với Mỹ về cuộc tấn công Rafah

Thủ tướng Israel: Hamas đừng nên đặt cược vào sức ép quốc tế, muốn 'nói chuyện' với Mỹ về cuộc tấn công Rafah

Thủ tướng Israel khẳng định, nước này sẽ không khuất phục trước áp lực quốc tế ngày càng tăng nhằm ngăn chặn xung đột ở Gaza.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động