UN Women - ‘Bạn đồng hành’ cùng Việt Nam kiến tạo đổi thay

Việt Nam là một trong những quốc gia hoàn thành sớm nhất Mục tiêu thiên niên kỷ về bình đẳng giới và nâng cao vị thế cho phụ nữ. Việt Nam cũng đang nỗ lực thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030, trong đó có thúc đẩy bình đẳng giới. Bà đánh giá như thế nào về những nỗ lực của Việt Nam trong việc thúc đẩy bình đẳng giới trong những năm gần đây?

Chính phủ Việt Nam đã duy trì đà tăng tốc trong việc thúc đẩy bình đẳng giới. Kể từ khi thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), chúng ta đã thấy xếp hạng của Việt Nam trên thế giới về bình đẳng giới tăng từ vị trí 83 lên 72 trên tổng số 146 quốc gia (số liệu năm 2023 về chỉ số Khoảng cách Giới tính toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới). Những cải thiện của Việt Nam được thể hiện qua bốn điểm:

Thứ nhất, Việt Nam tiếp tục củng cố chính sách và pháp luật về bình đẳng giới, ví dụ như Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (2017), Chiến lược và Chương trình quốc gia về Chống bạo lực giới (2021-2030), Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi (2022), Luật Lao động sửa đổi (2019) và gần đây là Kế hoạch Hành động quốc gia về Phụ nữ, hòa bình và an ninh.

Thứ hai là sự tham gia vào chính trị của phụ nữ. Trong cuộc bầu cử năm 2021, tỷ lệ đại biểu nữ trong Quốc hội đã tăng lên 30% - cao nhất kể từ năm 1976, cao hơn cả trung bình toàn cầu là 25%.

Thứ ba là sự tham gia lao động của phụ nữ gần bằng với nam giới (72% cho phụ nữ so với 82% cho nam giới).

Thứ tư, Việt Nam vượt qua mục tiêu đặt ra về sự tham gia của phụ nữ trong đóng góp vào các hoạt động duy trì hòa bình.

Gần đây, Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ với Chương trình Phụ nữ, hòa bình và an ninh của Liên hợp quốc. Bà đánh giá như thế nào về nỗ lực này của Việt Nam?

Việt Nam kiên định ủng hộ hợp tác đa phương và đã chứng minh điều này qua vai trò là một thành viên của Liên hợp quốc và ASEAN.

Ngày 24/1, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang ký Quyết định số 101/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về Phụ nữ, hòa bình và an ninh giai đoạn 2024-2030. Cột mốc này không chỉ chứng tỏ sự công nhận về vai trò quan trọng của phụ nữ trong việc đạt được hòa bình bền vững mà còn là sự khẳng định về cam kết kiên định của Việt Nam trong việc thúc đẩy nguyên tắc bình đẳng giới trên toàn cầu. Điều này phản ánh mối quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa Việt Nam với cộng đồng quốc tế, tạo điều kiện cho một cách tiếp cận hòa bình và an ninh mạnh mẽ hơn, mang tính bao dung tính đến vấn đề giới.

Việc các nữ quân nhân Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình mang lại góc nhìn đa dạng và thể hiện các kỹ năng vô cùng quý giá trước mỗi nhiệm vụ.

Tôi đã có cơ hội gặp gỡ ba nữ sĩ quan tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Việt Nam và tôi đã được truyền cảm hứng bởi câu chuyện về sự dũng cảm và sự kiên cường của họ. Tôi cũng ngưỡng mộ trước cách họ dễ dàng tạo mối liên kết với những người ở châu Phi khi họ thực thi nhiệm vụ ở Cộng hòa Trung Phi và Nam Sudan. Việc xây dựng lòng tin từ phụ nữ sẽ góp phần kiến tạo hòa bình tại các các quốc gia này.

Khi thế giới đứng trước nhiều bất ổn, Tổng thư ký Liên hợp quốc đã kêu gọi có nhiều phụ nữ lãnh đạo ở trung tâm của các cuộc đàm phán hòa bình và các nỗ lực xây dựng hòa bình hơn. Hành động của Việt Nam đang cho thấy sự phù hợp với lời kêu gọi này.

Đồng hành cùng Việt Nam trong các bước nhằm đảm bảo quyền lợi của phụ nữ và trẻ em gái, xin bà chia sẻ các dự án chính mà UN Women đang triển khai tại Việt Nam và ý nghĩa của những dự án này?

Là cơ quan hàng đầu của Liên hợp quốc về bình đẳng giới và thúc đẩy quyền lợi của phụ nữ, UN Women đã làm việc tại Việt Nam trong 14 năm qua. Hợp tác cùng Chính phủ Việt Nam, UN Women tin tưởng Việt Nam đạt được tầm nhìn trở thành một quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 và với lượng phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đồng thời loại bỏ sự phân biệt đối xử đối với phụ nữ và trẻ em gái, thúc đẩy quyền lợi của phụ nữ và khuyến khích bình đẳng giới.

Chiến lược của UN Women cho giai đoạn 2022-2026 hoàn toàn phù hợp với Khung hợp tác Việt Nam - Liên hợp quốc (2022-2026) dựa trên ba ưu tiên: Sự chuyển đổi kinh tế bền vững và nhạy cảm về giới; cải thiện năng lực quản trị, tăng cường pháp luật, bảo vệ và tôn trọng quyền con người, bình đẳng giới, bảo vệ con người trước mọi hình thức bạo lực và phân biệt đối xử theo tiêu chuẩn quốc tế; biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro do thiên tai và xây dựng khả năng chống chọi, khuyến khích kinh tế tuần hoàn, cung cấp năng lượng sạch, tái tạo và quản lý bền vững các nguồn tài nguyên tự nhiên.

UN Women hợp tác với các bộ, ngành, tổ chức xã hội, các doanh nghiệp tư nhân và đối tác hợp tác phát triển. Chương trình của UN Women tại Việt Nam bao gồm:

Một là, đánh giá quốc gia về việc thực thi Công ước về Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW), Cương lĩnh và hành động Bắc Kinh từ khía cạnh bình đẳng giới và cập nhật luật bình đẳng giới.

Hai là, việc đạt được Kế hoạch Hành động quốc gia đầu tiên (NAP) về Phụ nữ, hòa bình và an ninh đã cho thấy nỗ lực không ngừng nghỉ của UN Women tại Việt Nam. UN Women đã hỗ trợ Việt Nam tận tình trong quá trình hoạch định NAP và đạt được cột mốc quan trọng này. UN Women sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam để tiến xa hơn trong việc thực hiện NAP.

Ba là, truy vết bạo lực giới bằng cách cung cấp hỗ trợ kỹ thuật, hỗ trợ những người bị nạn, đảm bảo sự phù hợp với các tiêu chuẩn toàn cầu và cam kết không để lại ai phía sau.

Bốn là, nâng cao quyền kinh tế của phụ nữ và vai trò lãnh đạo của họ trong giảm thiểu rủi ro do thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu. UN Women tư vấn về việc lập kế hoạch phù hợp và phân bổ nguồn lực cho việc thúc đẩy bình đẳng giới ở cấp quốc gia.

Ngoài ra, UN Women tổ chức các chiến dịch truyền thông và hoạt động nhằm giảm thiểu định kiến về giới với mục tiêu là tăng cường sức mạnh cho tất cả các cá nhân, bất kể giới tính để họ phát huy tối đa năng lực của mình. Với phương pháp tiếp cận đa chiều, UN nhấn mạnh cam kết trong việc tạo ra một xã hội Việt Nam bình đẳng và bao trùm hơn.

Nhân dịp kỷ niệm 114 năm Ngày quốc tế Phụ nữ (8/3), bà muốn gửi gắm thông điệp gì đến phụ nữ Việt Nam?

Nhân dịp đặc biệt này, tôi muốn gửi lời chúc tốt đẹp tới từng người. Đây là dịp để tôn vinh sức mạnh tuyệt vời, sự kiên cường và những thành tựu đáng kinh ngạc của mỗi các bạn.

Chủ đề của Ngày 8/3 năm nay là “Đầu tư vào phụ nữ - Thúc đẩy sự tiến bộ” với khát vọng chung về một tương lai tươi sáng hơn. Vì vậy, tôi mong rằng các bạn thấu hiểu những thông điệp sau:

Hãy cam kết đầu tư vào bản thân: Cho dù đó là việc tiếp tục theo học, khám phá kỹ năng mới, hãy tạo điều kiện cho bản thân phát triển. Sự phát triển của bạn không chỉ nâng cao tiềm năng của chính mình mà còn đóng góp vào tiến bộ chung của cộng đồng.

Sử dụng năng lực lãnh đạo của bạn để tạo ra sự thay đổi: Phụ nữ có sức mạnh để thúc đẩy sự thay đổi tích cực. Tôi khuyến khích bạn tận dụng kỹ năng lãnh đạo của mình để kích hoạt sự thay đổi tại gia đình, nơi làm việc và xã hội. Phân tích của chúng tôi đã chứng minh rằng khi có nhiều phụ nữ lãnh đạo hơn, các công ty phát triển và xã hội tiến bộ. Năng lực lãnh đạo của bạn chính là động lực cho sự tiến bộ.

Cùng nhau, khi chúng ta đầu tư vào bản thân và tận dụng năng lực lãnh đạo của mình, chúng ta sẽ thúc đẩy sự tiến bộ không chỉ cho phụ nữ mà còn cho cả đất nước. Chúc mừng Ngày quốc tế Phụ nữ!

Xin cảm ơn bà!