Israel - Morocco bình thường hóa quan hệ: Nhân tố lịch sử và chiến lược

Việt Hà
TGVN. Không phải là “điều thần kỳ trong lễ hội Hanukkah” như các chính trị gia Israel khẳng định, việc Morocco đồng ý thiết lập quan hệ ngoại giao với quốc gia này là kết quả của những mối liên hệ văn hóa và tôn giáo lâu dài, cũng như làn sóng bình thường hóa quan hệ với Israel của các nước Arab trong những tháng gần đây.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Sợi dây liên kết lịch sử

Khác với Ai Cập và Jordan – những nước đã ký hiệp ước hòa bình với Israel từ nhiều năm trước, cũng khác với UAE, Bahrain và Sudan – những nước mới bình thường hóa quan hệ, Morocco và cộng đồng người Do Thái đã có những sợi dây liên kết sâu sắc từ thời xa xưa. Hiện nay, dù số lượng không nhiều, cộng đồng người Do Thái ở Morocco vẫn đang phát triển.

Israel - Morocco bình thường hóa quan hệ: Nhân tố lịch sử và chiến lược
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Quốc vương Morocco Mohammed VI (từ trái sang). (Nguồn: Middle East Eye)

Người Do Thái đã đặt chân đến Morocco từ hai thiên niên kỷ trước. Trong thời kỳ hiện đại, cộng đồng Do Thái ở Morocco đạt đến con số đỉnh điểm là hơn 250.000 người vào đầu những năm 1940, khi Morocco chống lại áp lực của phát xít Đức đòi trục xuất cộng đồng này.

Sau khi nhà nước Israel thành lập, số người Do Thái ở Morocco dần suy giảm và hiện tại chỉ còn khoảng 2.000 – 3.000 người. Tuy nhiên, hàng trăm ngàn người Israel vẫn tự nhận mình có nguồn gốc từ Morocco. Thậm chí Jared Kushner, đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump còn cho rằng, con số này là “trên một triệu người”.

Trong khi du khách Israel chỉ bắt đầu đến các nước vùng Vịnh trong thời gian gần đây, họ đã đến thăm một số thành phố của Morocco như Rabat, Marrakech, Casablanca, Tangiers và Fez từ nhiều năm trước, nhờ quá cảnh ở nước thứ ba. Một khi Israel và Morocco thiết lập quan hệ ngoại giao và mở đường bay thẳng, con số này được cho là sẽ gia tăng đáng kể.

Từ sau Thỏa thuận Oslo năm 1995, Morocco và Israel mở “văn phòng liên lạc” tại nước sở tại, tuy nhiên chúng đã bị đóng cửa sau cuộc nổi dậy (Intifada) lần 2 của người Palestine năm 2000.

Phong cách thời trang ngoại giao của ái nữ Tổng thống Mỹ Ivanka Trump tại Morocco

Phong cách thời trang ngoại giao của ái nữ Tổng thống Mỹ Ivanka Trump tại Morocco

Trong các tuyên bố về thỏa thuận mang tính lịch sử giữa hai nước, Quốc vương Morocco Mohammed VI và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đều nhắc lại mối quan hệ lâu dài và sâu rộng này.

“Mọi người đều biết đến tình hữu nghị to lớn mà Quốc vương và nhân dân Morocco dành cho cộng đồng người Do Thái ở đây. Hàng trăm ngàn người Do Thái của Morocco đã đến Israel, tạo nên cầu nối giữa hai đất nước, hai dân tộc chúng ta”, Thủ tướng Netanyahu phát biểu.

“Morocco có vai trò lịch sử trong việc đưa các dân tộc trong khu vực lại gần nhau, cũng như bảo đảm an ninh và ổn định ở Trung Đông… Có những mối liên hệ đặc biệt giúp gắn kết cộng đồng người Do Thái gốc Morocco, trong đó có những người đang sinh sống ở Israel, với Quốc vương”, trích thông báo chính thức của Morocco.

Nhân tố chiến lược

Tuy vậy, Quốc vương Morocco không đột ngột ra quyết định công nhận Israel vì yêu quý người Do Thái. Đây là kết quả của thỏa thuận do Mỹ làm trung gian. Theo đó, Washington sẽ công nhận chủ quyền của Morocco đối với toàn bộ vùng lãnh thổ Tây Sahara.

Tin liên quan
Israel: Hiệp ước Abraham là Israel: Hiệp ước Abraham là 'cơ hội' cho người dân Palestine

Với việc bình thường hóa quan hệ với Israel, UAE nhận được lời hứa tạm ngừng kế hoạch đơn phương sáp nhập các vùng lãnh thổ ở Bờ Tây của Israel, cũng như máy bay chiến đấu F-35 từ Mỹ. Sudan được đưa ra khỏi Danh sách quốc gia tài trợ khủng bố của Mỹ và được hứa hẹn một khối lượng viện trợ khổng lồ.

Đối với Morocco, nước này sẽ lần đầu tiên có được sự công nhận chính thức đối với yêu sách ở Tây Sahara từ cường quốc hàng đầu thế giới.

Một số quốc gia như Pháp hay các nước vùng Vịnh đều ủng hộ yêu sách của Rabat với Tây Sahara, tuy nhiên chưa quốc gia nào chính thức công nhận chủ quyền cả Morocco đối với toàn bộ vùng lãnh thổ này, bất chấp việc UAE mở Tổng lãnh sự quán ở thủ phủ Laayoune của Tây Sahara tháng 10 vừa qua được nhiều nhà phân tích coi là sự công nhận trên thực tế.

Động thái của Quốc vương Mohammed được cho là nhằm tận dụng những ngày cuối cùng ở nhiệm sở của Tổng thống Donald Trump, bởi vì Tổng thống đắc cử Joe Biden ít khả năng thực hiện hành động này.

Tương lai nào cho quan hệ song phương?

Thủ tướng Israel Netanyahu đã dự đoán về một “nền hòa bình ấm áp” với Morocco, tuy nhiên chưa thể nói được rằng liệu người dân Morocco - hầu hết là người Arab theo đạo Hồi - có đón nhận thỏa thuận một cách tích cực hay không.

Theo một khảo sát gần đây, chỉ 16% số người Morocco có quan điểm tích cực về Israel, trong khi tới 70% có cái nhìn tiêu cực. Trong khi đó, 3/4 số người được hỏi thể hiện quan điểm tích cực đối với Palestine.

Cũng theo khảo sát này, chỉ 17% số người Morocco ủng hộ các “thỏa thuận Abraham” giữa Israel với UAE và Bahrain, trong khi 2/3 phản đối. Đặc biệt, chỉ 26% cho rằng, Israel có quyền được tồn tại.

Cùng ngày với tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Israel, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, Quốc vương Morocco Mohammed tái khẳng định “sự ủng hộ vững chắc” đối với giải pháp hai nhà nước và sự nghiệp chính nghĩa của người Palestine.

Tin thế giới 11/12: Lý do Morocco làm hòa với Israel; Mỹ giao cơ sở đồn trú cho Hàn Quốc; Sanofi và GSK lùi thời điểm ban hành vaccine

Tin thế giới 11/12: Lý do Morocco làm hòa với Israel; Mỹ giao cơ sở đồn trú cho Hàn Quốc; Sanofi và GSK lùi thời điểm ban hành vaccine

TGVN. Lý do Morocco làm hòa với Israel, Mỹ bàn giao cơ sở đồn trú cho Hàn Quốc, Sanofi và GSK lùi thời điểm tung ...

NÓNG! Morocco bình thường hóa quan hệ với Israel, ông Trump khoe đột phá lịch sử, Palestine 'đứng ngồi không yên'

NÓNG! Morocco bình thường hóa quan hệ với Israel, ông Trump khoe đột phá lịch sử, Palestine 'đứng ngồi không yên'

TGVN. Ngày 10/12, trên mạng xã hội Twitter, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo Morocco đã bình thường hóa quan hệ với Israel.

Chúc mừng tân Tổng thống Algeria, Morocco kêu gọi nối lại đối thoại

Chúc mừng tân Tổng thống Algeria, Morocco kêu gọi nối lại đối thoại

TGVN. Ngay sau khi công bố kết quả bầu cử Tổng thống Algeria ngày 16/12, Quốc vương Morocco Mohammed VI đã kêu gọi mở ra ...

Việt Hà (theo Times of Israel)

Xem nhiều

Đọc thêm

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia

Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia

Phu nhân Ngô Phương Ly bày tỏ sự cảm phục, quý trọng tinh thần yêu nghề, hết lòng chăm sóc bảo vệ sức khỏe người dân của các y sĩ, ...
Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm ...
Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Petronas sớm xây dựng chiến lược, thúc đẩy đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, tăng cường hợp tác trên lĩnh vực năng ...
Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Các ngành công nghiệp như nông nghiệp, giải trí và khách sạn...có thể là những ngành chịu tác động lớn nhất bởi lệnh trục xuất lao động nhập cư của ...
Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động