Nhật Bản - 'Chiếc mỏ neo' tiềm năng của Bộ tứ

Nguyệt Ánh
TGVN. Tờ Business Times (Singapore) mới đây đã đăng bài bình luận của tác giả Andrew Hammond thuộc trường Kinh tế London (Anh) về vai trò trung tâm của Nhật Bản trong liên minh Bộ tứ.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Nhật Bản - 'Chiếc mỏ neo' tiềm năng của Bộ tứ
Nhật Bản là trung tâm của Bộ tứ khi quốc gia Đông Bắc Á ngày càng được chính quyền Biden coi là bức tường thành quan trọng chống lại sự bành trướng của Trung Quốc. (Nguồn: Twitter)

Tầm quan trọng địa chính trị ngày càng tăng của Nhật Bản sẽ được thể hiện khi nước này đón Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ ngày 15/3.

Trước đó, Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide cũng tham dự Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của nhóm Bộ tứ, được tổ chức theo hình thức trực tuyến, cùng với các nhà lãnh đạo Ấn Độ, Australia và Mỹ.

Tin liên quan
'Xuất tướng' đến châu Á, Tổng thống Biden gửi gắm thông điệp gì?

Thách thức từ một Trung Quốc ngày càng quyết đoán

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tới Tokyo là chuyến công du nước ngoài quan trọng đầu tiên của 2 quan chức chủ chốt trong chính quyền tân Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Điểm đến của họ, nơi họ tham dự cuộc hội đàm 2+2 với Ngoại trưởng Toshimitsu Motegi và Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo Kishi của nước chủ nhà, phản ánh mối quan ngại ngày càng tăng của Mỹ về thách thức do Trung Quốc đang trỗi dậy cũng như các chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên đặt ra.

Chính sách đối ngoại ngày càng quyết đoán của Trung Quốc ở châu Á-Thái Bình Dương là vấn đề hàng đầu trong chương trình nghị sự, trong bối cảnh Mỹ đang tìm cách tăng cường quan hệ với các đồng minh chủ chốt trong khu vực là Nhật Bản, Ấn Độ và Australia.

Nhật Bản là trung tâm của liên minh này khi quốc gia Đông Bắc Á ngày càng được chính quyền Biden coi là bức tường thành quan trọng chống lại sự bành trướng của Trung Quốc cũng như đối thủ tiềm năng là Nga ở châu Á-Thái Bình Dương như trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Trước cuộc đối thoại 2+2 này, ngày 12/3, Nhóm Bộ tứ đã tiến hành cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Australia Scott Morrison.

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan gọi diễn đàn 4 bên này là “nền tảng để xây dựng chính sách quan trọng của Mỹ” trong khu vực.

Vị thế của Nhật Bản

Một trong những nội dung được thảo luận là một chiến dịch mới mà Washington, Tokyo, Canberra và New Delhi đang thực hiện để phân phối vaccine ngừa Covid-19 ở châu Á-Thái Bình Dương nhằm chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc.

Nhà Trắng gần đây đã tổ chức các cuộc hội đàm với các thành viên khác của Bộ tứ về sáng kiến an ninh và ngoại giao mới này.

Chính quyền Biden coi Nhật Bản là “chiếc mỏ neo” tiềm năng của liên minh chống Trung Quốc do Mỹ dẫn đầu ở châu Á.

Đầu tiên, Tokyo là thành viên lâu đời của các câu lạc bộ phương Tây như nhóm G7, và Washington không chỉ coi trọng vai trò địa chính trị mà còn cả vai trò tài chính trụ cột mà Tokyo có thể đóng với tư cách nền kinh tế lớn thứ ba thế giới.

Cũng có những suy đoán rằng Nhật Bản có thể được mời tham gia liên minh tình báo Five Eyes gồm Canada, Mỹ, Anh, Australia và New Zealand.

Kể từ khi Thế chiến II kết thúc, sự chuyển đổi dần dần vai trò thế giới của Nhật Bản một phần bắt nguồn từ thành tựu phục hồi và phát triển kinh tế thần kỳ của nước này sau chiến tranh, dẫn đến việc ngày càng có nhiều lời kêu gọi Tokyo phải có các hoạt động tương xứng với sức mạnh kinh tế thông qua những cam kết đối với các mối quan hệ chính trị quốc tế.

Ngoài Mỹ, nhiều nước phương Tây cũng hoan nghênh cam kết tăng cường thương mại quốc tế và trật tự quốc tế “dựa trên luật lệ” của Nhật Bản.

Tokyo cũng là nước đi tiên phong trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) được ký hồi năm 2020 cùng với 11 quốc gia châu Á-Thái Bình Dương (Australia, Canada, Singapore, New Zealand, Nhật Bản, Chile, Brunei , Malaysia, Mexico, Peru và Việt Nam).

Hiệp định này ban đầu được chính quyền của Tổng thống Barack Obama thúc đẩy nhằm gắn kết Mỹ vào các mối quan hệ đối tác chiến lược sâu sắc hơn với các đồng minh truyền thống trong khu vực, và chính quyền Tổng thống Biden có thể tìm cách tham gia trong thời gian tới.

Nhật Bản - 'Chiếc mỏ neo' tiềm năng của Bộ tứ
Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide tại Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của nhóm Bộ tứ ngày 12/3. (Nguồn: Kyodo)

Ngoài những yếu tố cấu trúc thúc đẩy chính sách quốc tế của Nhật Bản, cựu Thủ tướng Abe Shinzo - thủ tướng tại vị lâu nhất trong lịch sử Nhật Bản - đã rất thành công trong việc củng cố mối quan hệ với các nhà lãnh đạo phương Tây.

Ông thậm chí đã thuyết phục được cựu Tổng thống Donald Trump rằng bất chấp chính sách “Nước Mỹ trước tiên”, an ninh của Nhật Bản cần phải có sự cam kết mạnh mẽ của Mỹ với tư cách là “nền tảng của hòa bình” ở châu Á-Thái Bình Dương.

Điều này đã tạo ra một di sản quan trọng để Thủ tướng kế nhiệm Suga Yoshihide xây dựng và củng cố mối quan hệ Nhật-Mỹ khi đối mặt với những bất ổn quốc tế về một loạt vấn đề, bao gồm cả vấn đề Triều Tiên.

Những lo ngại đối với Bình Nhưỡng đang gia tăng trở lại sau khi một báo cáo gần đây của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) lưu ý về khả năng tái chế nhiên liệu hạt nhân để chế tạo bom nguyên tử của nước này.

Các quan chức Mỹ cho rằng một động thái như vậy (của Triều Tiên) có thể nhằm tạo ra lá bài mặc cả với chính quyền Biden để gây sức ép dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt.

Khi chính quyền Mỹ xem xét lại chính sách đối với Bình Nhưỡng, IAEA đã gọi việc Triều Tiên tiếp tục chương trình hạt nhân là một hành vi vi phạm trắng trợn các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc và là điều “vô cùng đáng tiếc”.

Dưới thời chính quyền Trump, Nhật Bản đã lo ngại rằng Mỹ có thể xem xét ký một thỏa thuận với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, theo đó Bình Nhưỡng sẽ đồng ý từ bỏ các tên lửa có khả năng vươn tới Mỹ nhưng không loại bỏ các tên lửa tầm ngắn và tầm trung đe dọa Tokyo và các thành phố khác của Nhật Bản.

Tuy nhiên, vấn đề này đã trở nên ít được chú ý hơn khi cuộc đối thoại của Trump với Triều Tiên bị đình trệ. Ngoại trưởng Mỹ Blinken cho biết, cách tiếp cận của Tổng thống Biden với Triều Tiên có thể là gia tăng các biện pháp trừng phạt hoặc các sáng kiến ngoại giao chưa xác định khác.

Tin liên quan
Hậu Thượng đỉnh Bộ tứ: Những điểm nhấn chưa được gọi tên Hậu Thượng đỉnh Bộ tứ: Những điểm nhấn chưa được gọi tên

Tuy nhiên, động lực chính khiến quan hệ Mỹ-Nhật ngày càng khăng khít là yếu tố Trung Quốc, với hàng loạt mối lo ngại, trong đó có tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với quần đảo Senkaku hiện nằm dưới sự quản lý của Nhật Bản trên Biển Hoa Đông.

Đây là lý do tại sao Tokyo sẽ hoan nghênh vai trò trung tâm của mình trong chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Tổng thống Biden.

Trong các cuộc gặp sắp tới, cả hai bên sẽ nhắc lại sự phản đối đối với những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông và Biển Hoa Đông, đồng thời chia sẻ mối “quan ngại sâu sắc” về Luật Hải cảnh mới nhiều tranh cãi của Bắc Kinh.

Chính quyền Biden cho rằng Nhật Bản giờ đây có thể trở thành “mỏ neo” của Bộ tứ khi Mỹ tìm cách tăng gấp đôi sức mạnh của các liên minh của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương trong thời kỳ hậu Trump.

Hội nghị Thượng đỉnh Bộ tứ: Trung Quốc cảnh báo, tuyên bố chung 'Tinh thần Bộ tứ' có gì?
Tiêu điểm quốc tế trong tuần: Thượng đỉnh Bộ tứ lần đầu tiên, chiến thắng lập pháp của ông Biden, Libya sang trang mới
Thượng đỉnh Bộ tứ đầu tiên sẽ bàn về những vấn đề lớn nào?
Việt Nam lên tiếng về cuộc họp lãnh đạo Bộ tứ
Thượng đỉnh Bộ tứ - Bước ngoặt cho quan hệ Ấn-Mỹ
TIN LIÊN QUAN
(theo Business Times)

Xem nhiều

Đọc thêm

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm ...
Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Petronas sớm xây dựng chiến lược, thúc đẩy đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, tăng cường hợp tác trên lĩnh vực năng ...
Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Các ngành công nghiệp như nông nghiệp, giải trí và khách sạn...có thể là những ngành chịu tác động lớn nhất bởi lệnh trục xuất lao động nhập cư của ...
Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, sẽ lên trên 2.800 USD trước Giáng sinh, do mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III?

Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, sẽ lên trên 2.800 USD trước Giáng sinh, do mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III?

Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III, vàng sẽ lên trên 2.800 trước Giáng sinh?
Giá tiêu hôm nay 23/11/2024: Thị trường bật tăng, nông dân phấn khởi, kỳ vọng về một vụ bội thu, được mùa, được giá

Giá tiêu hôm nay 23/11/2024: Thị trường bật tăng, nông dân phấn khởi, kỳ vọng về một vụ bội thu, được mùa, được giá

Giá tiêu hôm nay 23/11/2024 tại thị trường trong nước bất ngờ tăng ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.500 – 140.200 đồng/kg.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Campuchia Hun Manet

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Campuchia Hun Manet

Quốc hội Việt Nam sẵn sàng phối hợp với Campuchia thúc đẩy triển khai hiệu quả các hiệp ước, hiệp định, thỏa thuận đã ký kết.
Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động