Toàn cầu hóa và sự chia rẽ quan điểm chính trị

Đã qua rồi cái thời cánh tả “đấu đá” với cánh hữu, giờ đây là cuộc chiến giữa phe ủng hộ và phe phản đối toàn cầu hóa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
toan cau hoa va su chia re quan diem chinh tri Brexit – Sự kết thúc của toàn cầu hóa?
toan cau hoa va su chia re quan diem chinh tri Toàn cầu hóa văn hóa: Các bình diện chủ yếu và cách tiếp cận

Ranh giới mới

Trong hai tuần vừa qua, ở Mỹ, đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa lần lượt tổ chức đại hội toàn quốc để chính thức chọn ra ứng viên tranh cử Tổng thống vào tháng 11 tới.

Thế nhưng, kỳ đại hội năm nay không giống các năm trước, không phải bởi việc bà Hillary Clinton trở thành nữ ứng viên Tổng thống Mỹ đầu tiên trong lịch sử 240 năm lập quốc. Có thể nói, đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đã vạch ra một “ranh giới chính trị” mới, không phải giữa cánh tả và cánh hữu, mà là giữa sự mở cửa (open) và khép kín (closed).

toan cau hoa va su chia re quan diem chinh tri
Ranh giới chính trị giữa sự mở cửa và khép kín. (Nguồn: The Economist)

Sự chia rẽ chính trị đó được thể hiện phần nào qua câu nói cửa miệng của Tỷ phú Donald Trump, ứng viên tranh cử Tổng thống của đảng Cộng hòa: “Chủ nghĩa vị nước Mỹ (Americanism), chứ không phải chủ nghĩa toàn cầu (globalism), là cương lĩnh tranh cử của tôi”.

Nước Mỹ không phải là trường hợp duy nhất. Trên khắp châu Âu, nhiều chính trị gia cho rằng thế giới đang hỗn loạn và nguy hiểm, vì vậy các quốc gia nên xây những bức tường thành ngăn cách để tự bảo vệ mình. Các đảng phái dân túy ở châu Âu đang nhận được nhiều sự ủng hộ từ dân chúng, tham gia sâu vào các chính phủ hay các liên minh cầm quyền. Đặc biệt, việc Vương quốc Anh quyết định rời bỏ Liên minh châu Âu được đánh giá biểu hiện rõ nét nhất của xu hướng chống toàn cầu hóa.

Những tin tức củng cố cho niềm tin về sự thoái trào của toàn cầu hóa xuất hiện hằng ngày trên báo chí. Ngày 26/7 vừa qua, hai kẻ tuyên bố trung thành với Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã cắt cổ một giáo sĩ ở Rouen, và đây cũng là vụ việc mới nhất trong hàng loạt vụ tấn công mang màu sắc cực đoan ở Pháp và Đức thời gian qua. Nỗi lo sợ về an ninh đang mở đường cho quan điểm đóng cửa với thế giới.

Hậu quả nhãn tiền

Hệ thống thể chế, nguyên tắc và quan hệ đồng minh trên thế giới - được Mỹ xây dựng và dẫn đầu trong suốt 7 thập niên qua – là nền tảng cho sự phát triển phồn vinh toàn cầu. Hệ thống đa phương đó đã giúp tái thiết một châu Âu đổ nát thời hậu Thế chiến thứ Hai, chứng kiến sự sụp đổ của Liên Xô, kết nối nền kinh tế Trung Quốc với kinh tế thế giới, cũng như cải thiện đáng kể cuộc sống của người dân nhiều quốc gia.

Chính vì vậy, viễn cảnh về một thế giới bị chia rẽ được dự báo sẽ có tác động vô cùng lớn. Nếu Liên minh châu Âu (EU) tan rã thành các quốc gia riêng lẻ và Mỹ giảm bớt can thiệp vào các vấn đề quốc tế, các thế lực khác sẽ nhanh chóng lấp vào chỗ trống quyền lực.

toan cau hoa va su chia re quan diem chinh tri
Brexit đang khiến EU lung lay. (Nguồn: Financial Times)

Mới đây, Donald Trump tuyên bố nếu ông đắc cử Tổng thống Mỹ, Washington có thể sẽ không bảo vệ các đồng minh ở Baltic nếu các nước này bị Nga đe dọa. Trong khi từ trước tới nay, Mỹ luôn lớn tiếng khẳng định việc tấn công vào một thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cũng là cuộc tấn công vào toàn thể liên minh. Nếu ông Trump không tôn trọng cam kết đó, liệu các đồng minh có còn tin tưởng Mỹ?

Ở châu Âu hiện nay, việc Anh rời bỏ EU đang cho thấy những hậu quả nhãn tiền. Chính bởi quyết định “Brexit” này, nước Anh đang đứng trước nguy cơ rơi vào suy thoái kinh tế. Bản thân EU cũng đang lung lay sụp đổ. Nếu bà Marine Le Pen - một chính khách có tư tưởng dân túy - được chọn làm Tổng thống Pháp vào năm tới, Paris rất có thể sẽ nối gót London “chia tay” EU.

Hy vọng vào bà Clinton

Có thể nói, việc ngăn cản xu hướng chống toàn cầu hóa cần ba yếu tố chính: những lời kêu gọi mạnh mẽ hơn, những chính sách quyết liệt hơn và những chiến lược thông minh hơn.

Trước tiên, những người ủng hộ toàn cầu hóa cần thuyết phục dư luận về việc tại sao NATO lại quan trọng đối với nước Mỹ, tại sao tự do thương mại và tự do đi lại có thể giúp xã hội phát triển, cũng như tại sao chống khủng bố cần sự phối hợp hiệu quả giữa các nước.

Dường như những nhà lãnh đạo ủng hộ toàn cầu hóa đang bị thất thế trước xu hướng dân tộc chủ nghĩa. Chỉ có một vài nhà lãnh đạo như Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Bộ trưởng Kinh tế và Công nghiệp Pháp Emmanuel Macron là vẫn luôn kiên trì đấu tranh cho các chính sách mở cửa.

toan cau hoa va su chia re quan diem chinh tri
Thủ tướng Canada Justin Trudeau vẫn luôn ủng hộ toàn cầu hóa. (Nguồn: alJazeera)

Những ai tin vào toàn cầu hóa nên tích cực đấu tranh cho xu hướng này, tuy nhiên, họ cần phải ý thức được những mặt trái của toàn cầu hóa. Tự do thương mại có thể khiến nhiều người thất nghiệp, trong khi việc nhập cư ồ ạt có thể khiến xã hội bất ổn.

Tuy nhiên, không thể giải quyết những vấn đề khó khăn này bằng cách dựng những bức tường ngăn cách với thế giới. Thay vào đó, các nước cần những chính sách hợp lý để vừa kết nối với thế giới, vừa giảm nhẹ những tác động xấu. Các nước có thể để hàng hóa và dòng vốn đầu tư di chuyển tự do, song bên cạnh đó củng cố chính sách an sinh xã hội để hỗ trợ những người bị mất việc làm. Để quản lý người nhập cư tốt hơn, các nước có thể cải thiện cơ sở hạ tầng công cộng cũng như đảm bảo việc làm cho người tị nạn.

Về mặt chiến thuật, tùy từng quốc gia mà những người ủng hộ toàn cầu hóa có cách làm khác nhau để chiến thắng những người dân túy. Ở Hà Lan và Thụy Điển, các đảng phái chủ trương ôn hòa đã liên kết lại để đánh bật những đảng theo chủ nghĩa dân tộc. Các liên minh tương tự cũng xuất hiện ở Pháp nhằm làm thất bại cuộc đua vào Điện Élysée của đảng Mặt trận Dân tộc do bà Le Pen đứng đầu.

toan cau hoa va su chia re quan diem chinh tri
Bà Clinton phát biểu trước những người ủng hộ tại Đại hội toàn quốc đảng Dân chủ vừa qua. (Nguồn: Reuters)

Riêng ở Mỹ, niềm tin đang được đặt vào bà Hillary Clinton, ứng viên chính thức của đảng Dân chủ. Vì vậy, bà Clinton cần thể hiện rõ quan điểm cởi mở với toàn cầu hóa, hơn là việc nói lập lờ về điều nay. Việc bà cựu Ngoại trưởng chọn ông Tim Kaine - một chính trị gia thông thạo tiếng Tây Ban Nha và có tư duy quốc tế - là một tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, các cuộc điều tra dư luận cho thấy tỉ lệ ủng hộ bà Clinton và ông Trump không có nhiều chênh lệch. Tương lai của trật tự thế giới mang tính tự do tùy thuộc rất nhiều vào việc bà Clinton có giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 tới hay không.

Bài viết trên, được đăng tải trên báo The Economist (Anh) ngày 30/7, phản ánh quan điểm của tờ báo này. The Economist luôn chủ trương ủng hộ thương mại tự do, toàn cầu hóa, sức mạnh của chính phủ…

toan cau hoa va su chia re quan diem chinh tri Tiếp cận toàn cầu hóa như FPT

Khai thác những thế mạnh trong văn hóa Việt và sử dụng thế mạnh đó như một phương tiện để tiếp cận và thuyết phục ...

toan cau hoa va su chia re quan diem chinh tri Tác động của toàn cầu hóa tới chủ nghĩa dân tộc

Toàn cầu hóa, chủ nghĩa dân tộc và mối quan hệ giữa hai khái niệm đã và đang là chủ đề của nhiều cuộc tranh ...

Quang Chinh (lược dịch)

Đọc thêm

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Bộ đội biên phòng Việt Nam-Lào tuần tra song phương biên giới

Bộ đội biên phòng Việt Nam-Lào tuần tra song phương biên giới

Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Quảng Trị và Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Savanakhet (Lào) tổ chức tuần tra song phương đoạn biên giới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Ngân hàng thế giới tăng tài trợ vốn cho Việt Nam, tập trung vào những dự án trọng điểm quốc gia, quy mô ...
'Suối ngọt' xuất hiện ở khu vực Lan Thương - Mekong

'Suối ngọt' xuất hiện ở khu vực Lan Thương - Mekong

Trung Quốc khởi xướng dự án thí điểm nguồn nước tại Lào, cho phép khoảng 2.000 cư dân địa phương có thể tiếp cận với nước uống an toàn.
Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Các nhà hoạt động trên khắp thế giới đang thúc đẩy các phong trào tích cực, truyền cảm hứng cho giới trẻ khắp thế giới.
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Đức cho rằng, Mỹ có thể có manh mối về vụ tấn công khủng bố cướp đi sinh mạng của hơn 140 ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga tối 22/3.
Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp mong muốn chia sẻ kiến thức kỹ thuật với Brazil trong khi vẫn tôn trọng mọi cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Nga cho rằng, nếu phương Tây cung cấp cho Ukraine máy bay tiêm kích F-16, điều đó cũng sẽ không làm thay đổi tình hình trên chiến trường.
Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Triều Tiên dường như đang chuẩn bị cho vụ phóng vệ tinh do thám tiếp theo, mặc dù không có dấu hiệu cho thấy vụ phóng sắp xảy ra.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động