Trước tiên là việc cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi bất ngờ tuyên bố không ra tranh cử trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới và sẽ rời khỏi chính trường. Đây được cho là để đáp lại việc tân Thủ tướng Aso chủ trương rút lại chính sách cải cách do ông Koizumi khởi xướng. Có người còn nghĩ tới khả năng xảy ra rạn nứt trong đảng cầm quyền Dân chủ Tự do (LDP) và dự đoán ông Koizumi có thể đang cân nhắc việc thành lập một đảng mới dưới ngọn cờ cải cách.
Sau “cú sốc Koizumi” lại tiếp tục đến cái sự “vạ miệng” của Bộ trưởng Giao thông và Lãnh thổ Nariaki Nakayama, khi ông này gọi “Liên đoàn giáo viên Nhật Bản là một thứ ung nhọt trong hệ thống giáo dục của Nhật Bản”. Làn sóng chỉ trích bùng phát mạnh mẽ, thậm chí cả trong liên minh cầm quyền. Bất chấp những nỗ lực của Thủ tướng Aso nhằm xoa dịu vụ bê bối, các đảng đối lập tiếp tục chỉ trích việc bổ nhiệm ông Nakayama vào chiếc ghế Bộ trưởng.
Giống như người tiền nhiệm Fukuda, tân Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso đã thừa kế một đảng cầm quyền bị “trói tay” bởi những khó khăn trong nước và một Quốc hội bị chia rẽ trong một thế bế tắc chính trị. Nhiệm vụ ngoại giao của ông Aso cũng chẳng khác trước. Đó là tìm sự hợp tác của phe đối lập để kéo dài sứ mệnh tiếp dầu ở Ấn Độ Dương, khai thông bế tắc trong đàm phán với CHDCND Triều Tiên và tăng cường quan hệ với Trung Quốc và Hàn Quốc. Chỉ có điều, lần này triển vọng đạt được tiến bộ trở nên “mù mịt” hơn và ít hy vọng hơn.
Hiện LDP và đảng Công Minh (Komei), đối tác trong liên minh cầm quyền, vẫn chưa thay đổi kế hoạch giải tán Hạ viện trong tháng 10 và tổ chức tổng tuyển cử vào tháng 11. LDP hy vọng giành phiếu khi sự ủng hộ của công chúng đối với ông Aso vẫn ở mức cao. Tuy nhiên, cuộc bầu cử không thu hút được sự quan tâm của công chúng. Hiện cử tri Nhật Bản đang bị phân tán do vụ gạo xấu được tiêu thụ trên thị trường và vụ sụp đổ Lehman Brothers ở Mỹ khiến dư luận lo ngại có thể ảnh hưởng tới nền kinh tế Nhật Bản. Kết quả thăm dò dư luận của báo Yomiuri ngay sau khi nội các của ông Aso nhậm chức, cho thấy tỷ lệ ủng hộ của công chúng chỉ ở mức 49,5%, thấp hơn nhiều so với mức 57,5% khi nội các của người tiền nhiệm Fukuda mới thành lập.
Trước khả năng cơn bão tài chính toàn cầu đang đe dọa tác động tới Nhật Bản, chính quyền của tân Thủ tướng Aso liệu có vượt qua cơn bão đó hay sẽ bị cuốn đi bởi một cơn bão khác? Điều đó sẽ phụ thuộc vào các bước đi tiếp theo của ông Aso cùng LDP, trước tiên là phải giành thắng lợi trong cuộc bầu cử tới đây.
Kim Phương
