Tại cuộc gặp với Thủ tướng Canada, Justin Trudeau vào tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bảo vệ các ý kiến của mình đối với vấn đề di cư, bao gồm cả lệnh cấm đối với người tị nạn và người du lịch đến từ 7 quốc gia Hồi giáo.
Theo ông Trump, việc trục xuất người tị nạn hướng tới việc đảm bảo an toàn và an ninh cho quốc gia. Ông và những người thân cận luôn nhắc lại các cuộc tấn công khủng bố xảy ra tại San Bernardino và Orlando để bảo vệ cho chính kiến của mình mặc dù các cuộc tấn công khủng bố đó không hề liên quan gì đến người tị nạn.
| Dòng người tị nạn ùn lại tại khu vực biên giới Syria. (Nguồn: New York Times) |
Tại các thành phố của Mỹ, thực tế đã chứng minh có mối liên hệ giữa người tị nạn với các hành vi tội phạm. Phân tích mới đây của báo Partnership về nền kinh tế của Mỹ càng củng cố thêm cho các kết luận được đưa ra.
Theo thống kê về tái định cư từ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, các nhà nghiên cứu đã đưa ra danh sách 10 thành phố của Mỹ tiếp nhận số lượng lớn người tị nạn trong thập kỷ vừa qua. Tiếp đến họ khảo sát tỷ lệ tội phạm tại các thành phố này thông qua cơ sở dữ liệu của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI).
Các thành phố kể trên bao gồm Clarkston (với 4.182 người tị nạn), Decatur (6.593), El Cajon (11.389), West Springfield (2.687), Utica (4.356), Southfield (4.478), Syracuse (8.438), New Bern (1.732), Lancaster (3.375) và Glendale (11.023).
Khảo sát cho thấy sau khi tiếp nhận người tị nạn, tỷ lệ tội phạm giảm liên tục, trong số 10 thành phố có tên trên đây thì 9 thành phố thống kê được sự sụt giảm đáng kể tỷ lệ tội phạm. Điển hình là tại Southfield (bang Michigan), tội phạm giảm tới 77% từ năm 2006 đến năm 2015; Decatur (bang Georgia) cũng báo cáo con số 62,2% trong giai đoạn 2007 - 2015. Duy nhất có trường hợp của thành phố West Springfield (bang Massachusetts) là có tỷ lệ gia tăng tội phạm, tuy nhiên vốn dĩ thành phố này đã là trung tâm của tội phạm chuyên sử dụng ma túy thậm chí là trước cả khi có dòng người tị nạn tìm đến.
| Thành phố có vẻ bề ngoài thanh bình West Springfield lại là nơi có tỷ lệ tội phạm cao. (Nguồn: Trulia) |
Dữ liệu về tội phạm của FBI lấy từ các báo cáo của cảnh sát địa phương. Tất nhiên, viễn cảnh tương đối ở cả 10 thành phố đó không phản ánh diễn biến thực tế ở tất cả các thành phố lớn khác của Mỹ nơi cũng có sự xuất hiện của dòng người tị nạn. Nhưng xét cho cùng, đó cũng là mối tương quan đáng phải quan tâm giữa vấn đề di cư và tỷ lệ tội phạm.
Nguy cơ khủng bố?
Trên trang tin điện tử Lawfare, Nora Ellington, thuộc khoa Luật trường Đại học Harvard, người làm việc trong vai trò là chuyên gia phân tích tại Phòng Chống khủng bố của FBI, đã có bài viết sâu về các dữ liệu mà bà thu thập được.
Theo bài viết này, kể từ ngày 01/01/2015, FBI đã bắt giữ bốn người tị nạn có liên quan đến khủng bố, hai trong số đó đến từ quốc gia mà danh sách của Tổng thống Trump đã nhắc tới. Omar Faraj Saeed Al Hardan từ Iraq đến nước Mỹ năm 2009 và bị kết tội đồng lõa với nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Aws Mohammed Younis Al-Jayab, sinh ra tại Iraq, đã rời Syria năm 2012 để xâm nhập vào lãnh thổ Mỹ. Theo Bộ Tư pháp Mỹ, hắn nhập cảnh vào nước Mỹ vài lần trong các năm 2013 đến năm 2014 để sát cánh cùng với các nhóm khủng bố.
| Nguy cơ đến từ nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và các nhóm khác vẫn hiện hữu. (Nguồn: AP) |
Ở thời điểm mà 2 tên khủng bố đó bị bắt giữ, thống kê cho thấy đã có khoảng 85.000 người ti nạn xuất hiện trong năm 2016, 46% trong số đó là người Hồi giáo.
Còn trong năm tài khóa 2015, nước Mỹ cũng tiếp nhận 69.000 người tị nạn. Bà Ellington kết luận, rằng rõ ràng là chẳng có thực tế nào chứng minh được việc cấm người tị nạn sẽ làm nước Mỹ giải quyết được vấn nạn khủng bố.
Trong khi đó, theo phân tích của ông Alex Nowrasteh, thuộc Viện nghiên cứu Cato, từ năm 1975 đến năm 2015, không người dân nào ở Mỹ bị sát hại bởi người tị nạn đến từ các quốc gia có trong danh sách của Trump.
Những ngày sau khi Trump thực thi phán xét, tình hình đã trở nên hỗn loạn. Những người chưa định cư nhưng đã được thẩm định sau nhiều năm bỗng dưng bị cấm lên máy bay. Còn những người đã đặt chân đến nước Mỹ thì bị ngăn chặn bởi các nhân viên hải quan và biên phòng. Hiện tại, mặc dù tòa án đã tạm dừng thi hành lệnh nhưng số phận của hàng nghìn người tị nạn tại Mỹ mong muốn thoát khỏi cảnh bị áp chế tại quê hương đang trở nên rất mong manh.
Tất nhiên, Mỹ, cũng như các quốc gia khác, có quyền hạn chế chính sách di cư để bảo vệ lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, việc bóp nghẹt các chương trình tái định cư dành cho người tị nạn, theo quan điểm của các chuyên gia, sẽ tạo ra hiệu ứng ngược lại.