"Bức tường xanh"
Hiện nay, bản đồ bầu cử nước Mỹ dường như có lợi cho đảng Dân chủ.
Trong nước, các cử tri không trực tiếp bầu tổng thống mà bầu ra đại cử tri hay cử tri đoàn. Mỗi bang có số lượng đại cử tri khác nhau tùy theo số dân trong cuộc điều tra dân số mới nhất. Ứng cử viên thắng ở bang nào thì giành được tất cả đại cử tri của bang ấy. Đó là cuộc chơi “được tất cả hoặc không có gì”.
Trong tổng số 538 đại cử tri của cả nước, ứng cử viên nào giành đủ 270 phiếu cần thiết mới vào được Nhà Trắng.
Theo trang mạng chính trị RealClear, qua các cuộc điều tra khác nhau, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton hiện chiếm lợi thế với 260 phiếu đại cử tri, tỷ phú Donald Trump của đảng Cộng hòa có trong tay 165 phiếu, trong khi 113 phiếu khác vẫn còn nhiều tranh cãi.
| Những người ủng hộ ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ, bà Hillary Clinton trong một sự kiện ở Colorado State Fair Grounds, Pueblo, Colorado (Mỹ) ngày 12/10 (Nguồn: Reuters) |
Hầu hết các bang ủng hộ cho bà Clinton được gọi là "bức tường xanh", đó là màu sắc truyền thống của đảng Dân chủ. "Bức tường xanh" gồm 18 bang cộng với quận Columbia, đã có truyền thống bầu cho đảng Dân chủ trong tất cả các cuộc bầu cử Tổng thống kể từ chiến thắng đầu tiên của Bill Clinton vào năm 1992. Và nếu xu hướng này vẫn tiếp tục, "Bức tường xanh" sẽ cung cấp 242 phiếu đại cử tri cho ứng cử viên của đảng Dân chủ khi nhập cuộc để tạo điều kiện giành thắng lợi cuối cùng.
Như có thể thấy, ngay cả với sự hỗ trợ của "Bức tường xanh", bà Clinton cũng chưa đủ số phiếu cử tri đoàn cần thiết để vào được Nhà Trắng. Đó là lý do tại sao “phím con lắc bình chọn” cho đảng Cộng hòa và Dân chủ tại các bang Pennsylvania, Ohio và Florida trong những thập kỷ gần đây là điều không thể đoán trước. Đây là nơi mà bất kỳ ứng cử viên nào cũng có thể tạo ra sự khác biệt.
Sức mạnh của các dân tộc thiểu số
Những thay đổi về dân số ở Mỹ cũng ủng hộ cho đảng Dân chủ. Sự gia tăng số lượng người dân thiểu số cùng sự xuất hiện của các cử tri dưới 30 tuổi vào đấu trường chính trị là những tin tốt cho bà Hillary Clinton.
Trong cuộc bầu cử Tổng thống vừa qua, 71% người gốc Mỹ Latin, 73% người gốc châu Á và 93% người Mỹ gốc Phi đã bỏ phiếu cho ông Barack Obama. Hơn nữa, các cử tri trẻ với xu hướng tự do hơn về các vấn đề như nhập cư và hôn nhân đồng tính có chiều hướng bỏ phiếu cho đảng Dân chủ. Trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2012, hai phần ba các cử tri dưới 30 tuổi đã bình chọn cho ông Obama.
Một trong những vấn đề lớn đặt ra là vai trò của các ứng cử viên tác động đến khối cử tri phụ nữ, những người thường đi bầu cử nhiều hơn nam giới ở Mỹ. Trong cuộc bầu cử vừa qua, 55% phụ nữ đã bỏ phiếu cho Tổng thống hiện tại.
Trong khi ý tưởng bầu cho Tổng thống nữ đầu tiên trong lịch sử đã không thuyết phục được khối cử tri nữ như một số người mong đợi thì việc ông Trump liên tiếp đưa ra những bình luận phân biệt giới tính trong suốt chiến dịch tranh cử dường như lại có lợi cho bà Clinton.
Ứng cử viên của đảng Cộng hòa lần này được sự ủng hộ của người da trắng trung niên và người già. Còn nhớ, trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012, có tới 59% cử tri da trắng đã bỏ phiếu của cho ông Romney, nhưng vẫn chưa đủ để ứng cử viên của đảng Cộng hòa trở thành Tổng thống.
Cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016 sẽ cho thấy liên minh mới nổi lên giữa cử tri phụ nữ và các dân tộc thiểu số nghiêng về phía bà Clinton như thế nào.
Sự hậu thuẫn trong đảng
Một trong những sự khác biệt rõ ràng nhất giữa bà Hillary Clinton và ông Donald Trump là thái độ của các nhà lãnh đạo hai đảng đối với ứng cử viên của mình. Minh chứng rõ nhất là tại Đại hội của hai đảng.
Sau thắng lợi sát nút trong bầu cử sơ bộ, bà Clinton cuối cùng đã được chọn làm ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ. Trong Đại hội của đảng Dân chủ, Tổng thống và Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama đã tuyên bố có lợi cho bà Hillary. Thậm chí đối thủ Bernie Sanders cũng nói sẽ bỏ phiếu cho bà Clinton.
| Bà Hillary Clinton tiếp tục chiếm thế thượng phong trong các cuộc thăm dò dư luận trước thềm cuộc tranh luận trực tiếp thứ 3. (Nguồn: Reuters) |
Trong khi đó, tại Đại hội của đảng Cộng hòa để xác nhận Donald Trump là ứng cử viên Tổng thống đã không có mặt hai vị cựu Tổng thống vẫn còn sống là George W. Bush và George H. Bush. Hai vị này cũng từ chối ủng hộ ông Trump. Điều tương tự cũng đã từng xảy ra đối với hai ứng cử viên Tổng thống trước đây của đảng Cộng hòa là John McCain và Mitt Romney.
Khoảng cách giữa ông Trump với một số nhân vật quan trọng nhất trong đảng Cộng hòa cũng đã lan rộng và trở thành một cuộc nổi giận thực sự khi ngày 7/10 người ta được nghe một băng video ông Trump nói xấu về phụ nữ và khoe khoang đã lạm dụng họ. Chỉ sau 48 giờ, hơn bốn chục đại biểu quốc hội, thượng nghị sĩ và thống đốc bang đã công khai tuyên bố sẽ không bỏ phiếu cho ông Trump.
Đối với bà Clinton, có bộ máy hỗ trợ của Đảng có nghĩa là luôn có bên mình một đội ngũ lớn và giàu kinh nghiệm của các nhân viên và tình nguyện viên, có thể đi đến từng nhà để thuyết phục các cử tri.
Ngoài ra, giống như ông Obama đã làm trong hai cuộc bầu cử trước đây, chiến dịch tranh cử của bà Clinton đã tận dụng công nghệ rất tốt trong việc phát hiện và nắm bắt tâm lý cử tri thông qua ứng dụng mạng xã hội và quảng cáo trực tuyến cá nhân.
"Nhìn chung, chiến dịch tranh cử của ông Trump tập trung chủ yếu vào việc khai thác các cuộc phỏng vấn truyền thông, biểu tình, nội dung xã hội trực tuyến,… thiếu sự liên hệ giữa ứng cử viên với các cử tri qua trực tuyến và trong cuộc sống thực”, bình luận trên Washington Post của Sasha Issenberg, tác giả của cuốn sách “Khoa học bí mật để giành thắng lợi tranh cử”.