Thỏa thuận đình chiến lịch sử ở Nagorno-Karabakh: Liệu có bền vững?

Minh Vũ
TGVN. Thế giới đang tập trung vào bầu cử Tổng thống Mỹ. Kết quả bầu cử đúng như dự báo, nhưng bất ngờ lại đến từ Nagorno-Karabakh. Đằng sau Tuyên bố đình chiến lần thứ tư có gì và liệu nó có bền vững? Bình luận của báo Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Thỏa thuận đình chiến lịch sử ở Nagorno-Karabakh: Liệu có bền vững?
Nga đóng vai trò quan trọng trong thương thảo các thỏa thuận ngừng bắn Nagorno-Karabakh giữa Armenia và Azerbaijan. (Nguồn: AP)

PHÂN TÍCH CHUYỆN THỜI SỰ

PHÂN TÍCH Bầu cử Mỹ 2020: Nhận diện nước Mỹ qua một kỳ bầu cử

PHÂN TÍCH Bầu cử Mỹ 2020: Nhận diện nước Mỹ qua một kỳ bầu cử

Quá tam ba bận

Sau ba lần ngừng bắn bất thành, Armenia và Azerbaijan bất ngờ tuyên bố thỏa thuận ngừng bắn hoàn toàn mới do Nga bảo trợ, chấm dứt hoạt động quân sự ở Nagorno-Karabakh. Tuyên bố chung có hiệu lực từ 0 giờ ngày 10/11 giờ Moscow gồm chín điểm quy định quân đội hai bên dừng lại ở vị trí hiện tại; xác định cụ thể thời gian trao trả các vùng ở Nagorno-Karabakh cho Azerbaijan và lịch trình rút quân của Armenia.

Lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga, triển khai dọc tuyến phân định tạm thời và hành lang Lachin nối Nagorno-Karabakh với Armenia, sẽ đảm bảo thực thi Tuyên bố chung. Các bên cam kết khôi phục liên kết kinh tế và giao thông ở Nagorno-Karabakh; Cao ủy Liên hợp quốc về Người tị nạn kiểm soát việc hồi hương của người tị nạn và di tản ở Nagorno-Karabakh.

Sau đó, Nga lập tức triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình với gần 2.000 binh sĩ, tuyên bố sẽ thực thi sứ mệnh gìn giữ hòa bình tại khu vực trên trong năm năm và có thể kéo dài thêm năm năm. Điều đó cho thấy Nga coi trọng tuyên bố đình chiến, nhưng hiểu rằng giải quyết vấn đề Nagorno-Karabakh còn rất lâu dài và phức tạp.

Tưởng bất ngờ

Bất ngờ là bởi xét tương quan lực lượng, quân đội Azerbaijan thiện chiến, trang bị tốt hơn, luôn sẵn sàng trong tâm thế chiến đấu và đang trên thế thắng. Baku có lợi thế về địa hình, được quốc tế công nhận vùng đất Nagorno-Karabakh thuộc lãnh thổ. Quan trọng hơn, Azerbaijan được Israel và đặc biệt là đồng minh truyền thống Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ vũ khí.

Đổi lại, phía Armenia đã chủ quan khi không chú trọng hiện đại hóa quân đội, tin vào “lá chắn” Nga. Khi bị thất thế, Yerevan đã thúc giục Moscow hỗ trợ an ninh. Sau lưng Armenia còn có Iran, song Tehran còn nhiều mối lo khác và cũng không tiện can dự.

Ngoài lực lượng đồn trú tại căn cứ quân sự ở Armenia, Nga không có hoạt động quân sự trực tiếp trên chiến trường. Trước tin hệ thống tác chiến điện tử Nga hỗ trợ quân đội Armenia bắn hạ UAV của Azerbaijan, song Nga không công nhận hay phủ nhận. Động thái này vừa đủ chứng tỏ uy lực vũ khí Nga, vừa là lời cảnh báo Azerbaijan, Thổ Nhĩ Kỳ, song cũng không đủ cơ sở để các nước cáo buộc Nga tham chiến.

Trên thực tế, trước ngày 9/11, Azerbaijan đã chiếm được một số địa điểm. Trong thế quân sự có lợi, sự chấp nhận đình chiến của Azerbaijan là tương đối bất ngờ.

Hóa có cớ

Tin liên quan
Armenia-Azerbaijan chính thức ký thỏa thuận chấm dứt xung đột, Tổng thống Aliyev nói về sự đầu hàng của Yerevan Armenia-Azerbaijan chính thức ký thỏa thuận chấm dứt xung đột, Tổng thống Aliyev nói về sự đầu hàng của Yerevan

Song nếu xem xét kỹ, hành động đó là hợp lý. Phát biểu sau thỏa thuận, Tổng thống Ilham Aliyev khẳng định: “Bàn tay sắt đã buộc ông ấy (Thủ tướng Armenia) phải kí vào thỏa thuận này và đây thực chất là một sự đầu hàng”. Azerbaijan đã đạt được mục đích cơ bản và trong năm 2020 sẽ lần lượt thu hồi Aghdam, Kelbaijan, Lachin, cắt đứt hành lang kết nối Nagorno-Karabakh với Armenia, buộc Yerevan rút quân.

Song nếu ông Aliyev không chấp nhận dàn xếp và vẫn tấn công, Azerbaijan có thể thêm tổn thất do lực lượng li khai phải quyết tử. Hơn nữa, hành động này còn tạo cớ cho Nga, Iran can thiệp, đặc biệt sau khi Baku bắn rơi máy bay trực thăng Moscow. Biết điểm dừng là yếu tố quan trọng để thành công và Azerbaijan hiểu rõ điều đó.

Trong khi đó, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tuyên bố việc đình chiến là “đau đớn”, thừa nhận rằng không có cách nào khác. Ông Arayik Harutyunayan, lãnh đạo khu tự trị Nagorno-Karabakh cũng cho rằng đã đến lúc chấm dứt chiến tranh, dù nó đồng nghĩa rằng Armenia lựa chọn “rút lui trong danh dự”!

Về phần Nga, sau bốn lần dàn xếp thất bại, đã có ý kiến cho rằng Moscow không còn duy trì được tiếng nói ở khu vực này. Nga coi trọng không gian hậu Xô viết và không muốn mất đồng minh, hay để phương Tây can dự vào vùng đệm chiến lược này. Tuy nhiên, Nga đủ tỉnh táo để từ chối can dự trực tiếp, với lí do chiến sự Nagorno-Karabakh không thuộc phạm vi hiệp ước phòng thủ chung với Armenia. Nga hiểu rằng nhiều nước muốn họ bị sa lầy, mất uy tín ở Nagorno-Karabakh và quan trọng hơn, khi chưa đứng hẳn về một bên, Moscow vẫn đủ tư cách để dàn xếp đình chiến.

Ông Putin tuyên bố, thỏa thuận đạt được sẽ tạo điều kiện cần để giải quyết cuộc khủng hoảng ở Nagorno-Karabakh lâu dài và đầy đủ, trên cơ sở công bằng và vì lợi ích các bên. Không phải động binh mà vẫn đạt mục đích, quả là cao tay.

Nguy cơ còn đó

Tuy nhiên, vùng Nagorno-Karabakh chứa đựng mâu thuẫn sâu sắc giữa chủ quyền lãnh thổ và vấn đề sắc tộc kéo dài nhiều năm. Chủ quyền lãnh thổ là không thể nhân nhượng, nhưng vấn đề sắc tộc cũng chẳng thể xem nhẹ. Do đó, chuyện Nagorno-Karabakh vẫn sẽ nóng trong nhiều năm tới.

Về phía Armenia, những ngày qua, nhiều người dân đã biểu tình, chiếm tòa nhà Chính phủ thời gian ngắn, đập phá đồ trong nhà Quốc hội, làm Chủ tịch Quốc hội bị thương vì ký thỏa thuận có lợi cho Azerbaijan. Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan phải giãi bày và nhấn mạnh rằng việc ký Tuyên bố chung sẽ là “khởi đầu mới cho kỷ nguyên của thống nhất và tái sinh dân tộc.”

Trong khi đó, tuy không còn được hậu thuẫn nhưng người gốc Armenia ở Nagorno-Karabakh sẽ không chịu ngồi yên một khi Azerbaijan không đáp ứng yêu cầu tự trị.

Dư luận đánh giá đây là thành công của Azerbaijan, song không phải là một hiệp ước hòa bình toàn diện vì còn nhiều điểm “còn mơ hồ”! Tuy nhiên, trong khoảng thời gian ngắn, khó có thể đòi hỏi nhiều hơn và việc hai bên chấp nhận thỏa thuận đã là thành công quan trọng bước đầu.

Chiến thắng lịch sử của 'phó tướng' Kamala Harris truyền cảm hứng cho nữ giới

Chiến thắng lịch sử của 'phó tướng' Kamala Harris truyền cảm hứng cho nữ giới

TGVN. Ngày 8/11 (giờ Việt Nam), bà Kamala Harris- liên danh tranh cử với ông Joe Biden, đại diện của đảng Dân chủ trong cuộc ...

Mỹ ký Thỏa thuận chiến lược phát triển điện hạt nhân với Ba Lan

Mỹ ký Thỏa thuận chiến lược phát triển điện hạt nhân với Ba Lan

TGVN. Theo thông báo của Bộ Năng lượng Mỹ, nước này và Ba Lan sẽ ký Thỏa thuận hợp tác chiến lược phát triển chương ...

Xung đột tại Nagorno - Karabakh: Armenia cáo buộc Azerbaijan tấn công nhà thờ; Nga nỗ lực thương thảo hai bên

Xung đột tại Nagorno - Karabakh: Armenia cáo buộc Azerbaijan tấn công nhà thờ; Nga nỗ lực thương thảo hai bên

TGVN. Bộ Ngoại giao Armenia ngày 8/10 đã lên án các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) nhằm vào một nhà ...

Bài viết cùng chủ đề

Nagorno-Karabakh

Đọc thêm

Australia và Trung Quốc chuẩn bị tiến hành Đối thoại chiến lược và ngoại giao

Australia và Trung Quốc chuẩn bị tiến hành Đối thoại chiến lược và ngoại giao

Ngoại trưởng Penny Wong sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị khi nhà ngoại giao hàng đầu của Bắc Kinh có chuyến công du Canberra.
Từ bài học ở Biển Đỏ, nhận diện rủi ro kết nối hàng hải trên Biển Đông

Từ bài học ở Biển Đỏ, nhận diện rủi ro kết nối hàng hải trên Biển Đông

Từ câu chuyện hiện nay ở Biển Đỏ có thể hình dung ra những thách thức đối với hàng hải ở Biển Đông nếu những bất đồng không được kiểm ...
Thủ môn Đặng Văn Lâm phục hồi thể lực sau chấn thương với chuyên gia Nhật Bản

Thủ môn Đặng Văn Lâm phục hồi thể lực sau chấn thương với chuyên gia Nhật Bản

Thủ môn Đặng Văn Lâm cho biết, quá trình hồi phục chấn thương tiến triển tốt nhờ có sự hỗ trợ của chuyên gia người Nhật Bản Ryo Asano.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Argentina

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Argentina

Chiều 19/3, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đón và hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao, Ngoại thương và Tôn giáo Argentina Diana Mondino.
Mỹ quy định tốc độ Internet băng rộng mới cao hơn 4 lần so với chuẩn cũ

Mỹ quy định tốc độ Internet băng rộng mới cao hơn 4 lần so với chuẩn cũ

Mỹ vừa đưa ra quy định mới về tốc độ băng rộng cố định buộc các nhà mạng phải cung cấp Internet cố định có tốc độ tải xuống 100 ...
Tòa án Anh kết luận về người tự nhận là "cha đẻ" Bitcoin

Tòa án Anh kết luận về người tự nhận là "cha đẻ" Bitcoin

Tòa án Anh vừa đưa ra kết luận về Craig Wright, người luôn tự nhận là cha đẻ của “Bitcoin” - đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới tính ...
Australia và Trung Quốc chuẩn bị tiến hành Đối thoại chiến lược và ngoại giao

Australia và Trung Quốc chuẩn bị tiến hành Đối thoại chiến lược và ngoại giao

Ngoại trưởng Penny Wong sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị khi nhà ngoại giao hàng đầu của Bắc Kinh có chuyến công du Canberra.
Nhật Bản đăng cai đối thoại quốc phòng với các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ 2

Nhật Bản đăng cai đối thoại quốc phòng với các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ 2

Cuộc họp diễn ra trước thềm Hội nghị lãnh đạo Quần đảo Thái Bình Dương lần thứ 10, dự kiến diễn ra vào tháng 7 tới tại Tokyo, Nhật Bản.
Bị phạt 464 triệu USD, tỷ phú Donald Trump... không đủ tiền mặt để kháng cáo dù sắp đến hạn, điều gì sẽ xảy ra?

Bị phạt 464 triệu USD, tỷ phú Donald Trump... không đủ tiền mặt để kháng cáo dù sắp đến hạn, điều gì sẽ xảy ra?

Ông Donald Trump phải nộp phạt tổng cộng 464 triệu USD liên quan vụ kiện vì tội gian lận tài chính ở New York.
Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Tổng thống Ukraine hối thúc Quốc hội Mỹ về việc viện trợ quân sự cho Kiev, cho rằng điều này rất quan trong trong xung đột của nước này với Nga.
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động