Cấu trúc của Hamas
Phong trào Hamas (“Harakat al-Muqawama al-Islamiya” - “Phong trào kháng chiến Hồi giáo”) được thành lập vào cuối năm 1987. Mục tiêu tuyên bố của Hamas là tiêu diệt Nhà nước Israel và thành lập một nhà nước Arab trên tất cả các lãnh thổ lịch sử của Palestine. Không giống như các tổ chức và phong trào khác của người Palestine, Hamas có quan điểm cấp tiến về các phương pháp đấu tranh chính trị và quân sự.
Ban đầu, Hamas không có bất kỳ sự phân chia rõ ràng nào thành các phe chiến binh, chính trị hoặc ý thức hệ. Tổ chức mang sắc thái quân sự rõ nét trong phong trào chỉ xuất hiện vào đầu những năm 1990 với tên gọi Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam. Kể từ thời điểm đó, chính lữ đoàn này đã tổ chức nhiều cuộc tấn công nhằm vào Israel.
| Các chiến binh Hamas và một chiếc xe tăng Israel bị phá hủy. (Nguồn: Anadolu) |
Nhà nước Palestine được công nhận một phần, bao gồm Dải Gaza, không có nền kinh tế, công nghiệp phát triển... Ngoài ra, kể từ năm 2007, Israel đã tiến hành phong tỏa kinh tế vì vậy người dân ở các vùng lãnh thổ Palestine và các tổ chức khác nhau phải phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ và nguồn cung cấp từ nước ngoài.
Được biết, một số quốc gia đã cung cấp cho phong trào Hamas và Lữ đoàn Izz al-Din al-Qassam không chỉ viện trợ nhân đạo, các nguồn lực khác nhau mà còn cả vũ khí và đạn dược. Một số sản phẩm được giao ở dạng hoàn thiện, còn các sản phẩm khác được vận chuyển theo từng bộ phận. Ngoài ra, một số kênh được thiết lập để vận chuyển nguyên liệu thô và vật tư cho hoạt động sản xuất thủ công của người Palestine.
Mặc dù đối mặt nhiều hạn chế và khó khăn, cánh quân sự của Hamas duy trì số lượng khá lớn các đơn vị, cũng như nỗ lực tăng cường trang bị quân sự của mình.
Đội chiến binh
Với những lý do dễ hiểu, phe chiến binh Hamas tuân thủ tính bí mật và không tiết lộ thông tin về tổ chức của mình. Tuy nhiên, một số dữ liệu vẫn bị lọt ra ngoài. Thêm nữa, thông tin về Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam và một số đơn vị khác nữa được tiết lộ bởi các cơ quan tình báo nước ngoài. Trên cơ sở các thông tin đó cho phép chúng ta hình dung một bức tranh về đội quân chiến đấu này như sau:
Theo The Military Balance, đội quân chiến đấu của Hamas gồm khoảng 15-20 nghìn người. Các nghiên cứu và đánh giá khác đưa ra con số lên tới 30-40 nghìn người. Con số nào đúng chưa rõ ràng. Người ta cho rằng ngoài các thành viên thường trực của các lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam còn có lực lượng dự bị, có thể lên tới hàng chục ngàn người.
Tình báo nước ngoài chỉ ra rằng cơ cấu tổ chức của lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam không vượt quá cấp đại đội-tiểu đoàn. Tổng cộng có tới 27-30 tiểu đoàn và khoảng 100 đại đội. Cũng có thông tin cho rằng còn có nhiều đơn vị hỗ trợ riêng biệt như kỹ thuật, hậu cần...
| Các đơn vị công binh đảm nhận xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Israel. (Nguồn: The Guardian) |
Cho đến gần đây, người ta vẫn tin các lữ đoàn chiến đấu của Hamas về cơ bản là lực lượng bộ binh và có năng lực hạn chế. Nhưng các cuộc tấn công mới đây cho thấy có sự hình thành một số đơn vị kiểu khác, mặc dù đúng ra chúng cũng phải nằm trong cơ cấu tổ chức của quân đội. Đó là sự xuất hiện lực lượng bay cơ động, đội thủy quân lục chiến và máy bay không người lái trong Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam.
Cơ sở vật chất
Dù có một số tiến bộ, phần lớn lực lượng chiến đấu của Hamas là bộ binh. Trước hết, lực lượng này được trang bị các loại vũ khí nhỏ, tầm ngắn. Phổ biến nhất là các hệ thống kiểu Xô viết, ngoài ra từ các nước khác nhưng thuộc loại đã lỗi thời. Súng phóng lựu chống tăng cầm tay được sử dụng rộng rãi như một loại vũ khí đa năng.
Có một số hệ thống tên lửa chống tăng đang được sử dụng. Đây chủ yếu là các sản phẩm của Iran hoặc từ các quốc gia khác thâm nhập Palestine bằng cách này hay cách khác. Ngoài ra, lực lượng phòng không cũng đã được hình thành, bao gồm hệ thống tên lửa vác vai, chủ yếu là loại của Liên Xô. Người ta cũng biết đến tổ hợp Mutabar-1 với tên lửa phòng không tự điều chỉnh.
| Lực lượng đổ bộ bằng dù lượn chuẩn bị bay. (Nguồn: Orient) |
Do thiếu xe bọc thép chở quân hoặc xe chiến đấu bộ binh nên việc vận chuyển và hỗ trợ hỏa lực cho bộ binh được thực hiện bằng xe thương mại. Tại các xưởng địa phương, những chiếc xe thùng với trang bị súng máy được lắp ráp. Các loại vũ khí hỏa lực khác cũng có thể được sử dụng trên cùng một căn cứ. Xe máy được sử dụng làm phương tiện giao thông hạng nhẹ. Quá trình hoán cải ô tô, xe máy được đảm bảo bởi các đơn vị kỹ thuật của Lữ đoàn ở khu vực biên giới Israel-Gaza, trên cơ sở sử dụng thiết bị xây dựng sẵn có.
Cuộc tấn công gần đây đã sử dụng một phương tiện hoàn toàn mới để tăng tính cơ động. Các chiến binh Palestine đã tiếp cận một số mục tiêu của Israel bằng cách sử dụng dù lượn có và không có động cơ. Máy bay thương mại một và hai chỗ ngồi đã được sử dụng. Đặc điểm của chúng hóa ra đủ để xuyên thủng phòng không Israel. Các cuộc đổ bộ trên biển với số lượng hạn chế cũng đã diễn ra. Thuyền máy được sử dụng làm tàu đổ bộ.
| Máy bay không người Zouari mang đạn tuần kích ở vị trí xuất phát. (Nguồn: Imp-navigator.livejournal.com) |
Để trinh sát và tấn công trên không, Hamas đã sử dụng các máy bay không người lái loại nhỏ, có thể từ thị trường thương mại hoặc được chế tạo độc lập từ các bộ phận có sẵn. Video về cảnh thả đạn xuống xe tăng Israel và một đồn biên phòng đã được lan truyền rộng rãi. Trong cả hai trường hợp, các UAV tiếp cận mục tiêu mà không gặp trở ngại, khai hỏa và rời đi.
Toàn bộ đạn tuần kích cũng đã được sử dụng và sẽ tiếp tục được sử dụng. Các loại máy bay không người lái mang đạn được phát triển với sự tham gia của các nhà sản xuất nước ngoài.
Lực lượng tấn công chính của lữ đoàn Izz al-Din al-Qassam, vốn gây thiệt hại đáng kể cho Israel trong nhiều năm, là pháo phản lực. Có rất nhiều loại tên lửa tự điều chỉnh khác nhau đang được sử dụng. Trước hết, các sản phẩm thuộc dòng “Kassam” đã được biết đến. Đây là những chiếc vỏ được làm tại nhà từ những vật liệu phế liệu. Các xưởng bí mật của người Palestine sản xuất một số loại tên lửa như vậy với các cỡ nòng khác nhau và các đặc điểm khác nhau.
Theo thời gian, chất lượng sản xuất dần tăng lên, các bệ phóng được phát triển. Trước đây chúng là những cấu trúc di động rất thô sơ được làm bằng kim loại cán nhưng trong cuộc tấn công gần đây các bệ phóng này có vẻ như được sản xuất thương mại hàng loạt. Đồng thời, người Palestine đã có thể vận chuyển một số lượng lớn sản phẩm như vậy đến các vị trí.
| Bệ phóng của hệ thống phòng không Mutabar-1. (Nguồn: Internet) |
Khủng hoảng lan rộng
Như vậy, ngay cả trong điều kiện bị cô lập, kinh tế khó khăn, thiếu ngành công nghiệp..., phong trào Hamas vẫn có thể thiết lập và trang bị cho đội quân của mình nhưng chỉ có thể tạo ra một số máy móc hỗ trợ cho bộ binh hạng nhẹ mà không có sự trợ giúp của xe bọc thép, pháo binh...
Tuy nhiên, diễn biến mấy ngày qua cho thấy, Hamas đã có chuẩn bị sẵn một số bất ngờ khó chịu cho đối thủ. Nhờ đó, lực lượng này đã vượt qua được sự kháng cự của các đơn vị biên giới và tiến vào khá sâu lãnh thổ của Israel. Nhưng, cuộc tấn công còn đi kèm với sự tàn khốc đặc trưng của các trận chiến khu vực này. Phía Israel công bố, tính đến ngày 10/10 đã có hơn 900 công dân thiệt mạng trong cuộc tấn công của Hamas, trong đó có công dân của nhiều nước như Anh, Mỹ và Nga...
Tình hình tiếp tục phát triển khó lường. Israel đang cố loại bỏ mối đe dọa và thực hiện chiến dịch mang tên “Thanh gươm sắt” với độ sát thương cao. Trong khi đó, Hamas đáp trả bằng những lời đe dọa đối với con tin (hiện có hơn 100 con tin bị Hamas giữ) và lập kế hoạch phòng thủ, nhưng mặt khác, tuyên bố sẵn sàng đàm phán chấm dứt bạo lực.
Không biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, nhưng cần chấm dứt bạo lực để những người dân thường khu vực này không còn phải hứng chịu sự thống khổ đã kéo dài nhiều năm.