| Hình ảnh CHDCND Triều Tiên phóng vệ tinh Kwangmyongsong-2 năm 2009. |
Những ngày gần đây, truyền thông thế giới “nóng” với việc CHDCND Triều Tiên sẽ phóng vệ tinh Kwangmyongsong-3 lên quỹ đạo vào tháng 4 tới. Mặc dù Bình Nhưỡng khẳng định lần phóng vệ tinh này là vì mục tiêu hòa bình và đơn thuần vì mục đích khoa học, song Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc lại cho rằng đây là một cách ngụy trang của Triều Tiên để phát triển chương trình vũ khí hạt nhân.
Chỉ đơn thuần là khoa học
Theo Ủy ban Công nghệ Vũ trụ Triều Tiên (KCST), vệ tinh Kwangmyongsong-3 là vệ tinh quan sát quỹ đạo Trái đất, thành tựu nghiên cứu của các nhà khoa học Triều Tiên. Theo hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA, với chính sách phát triển và tận dụng hòa bình không gian vũ trụ và trên cơ sở 2 lần phóng thành công vệ tinh thử nghiệm, Triều Tiên đã triển khai công tác nghiên cứu Kwangmyongsong-3. Trong quá trình này, Triều Tiên đã thu được bước đột phá trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, đặt nền tảng vững chắc cho việc phóng và ứng dụng vệ tinh.
KCNA cũng dẫn lời phát ngôn viên Ủy ban KCST cho biết, “vệ tinh Kwangmyongsong-3 sẽ được phóng về phía Nam từ Trung tâm Phóng Vệ tinh Sohae đặt tại huyện Cholsan thuộc tỉnh Bắc Phyongan trong thời gian từ 12-16/4 bằng tên lửa đẩy Unha-3”. Ủy ban này cũng nêu rõ, Triều Tiên đã lựa chọn một qũy đạo bay an toàn để các mảnh vỡ do tên lửa đẩy Unha-3 tạo ra trong quá trình phóng không ảnh hưởng tới các nước láng giềng. Triều Tiên cũng khẳng định sẽ “nghiêm chỉnh tuân thủ các quy định quốc tế và sử dụng các vệ tinh KHCN vì mục đích hòa bình, đảm bảo minh bạch tối đa, qua đó góp phần thúc đẩy niềm tin của cộng đồng quốc tế và hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học vũ trụ cũng như phóng vệ tinh”. KCNA cũng nhấn mạnh hai vụ phóng thử vệ tinh trước đó của Bình Nhưỡng đều tuân thủ chặt chẽ các quy định và thông lệ quốc tế.
Trong lời công bố, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Triều Tiên cho hay: “CHDCND Triều Tiên đang đi vào giai đoạn hoạt động chính thức cho công tác chuẩn bị phóng vệ tinh Kwangmyongsong-3. Đây là kết quả của sự nỗ lực và hoàn thiện công nghệ trong nước. Vệ tinh này là yếu tố cần thiết cho sự phát triển kinh tế đất nước. Bản chất của kế hoạch này hoàn toàn là hòa bình và minh bạch, Triều Tiên đã mời các chuyên gia giàu kinh nghiệm của các tổ chức phát triển không gian và các phương tiện truyền thông trên thế giới chứng kiến quá trình khởi động”.
Sẵn sàng lên bệ phóng
Không chỉ phía Triều Tiên tuyên bố đã hoàn tất và đang bước vào giai đoạn hoạt động chính thức, mà hãng tin Kyodo của Nhật cũng dẫn các nguồn tin ngoại giao trong khu vực cho biết, Triều Tiên đã vận chuyển một vật thể được cho là thành phần chính của một tên lửa đạn đạo tầm xa đến cơ sở phóng tên lửa ở phía Tây Bắc nước này. Theo các nguồn tin trên, dựa trên cơ sở phân tích những bức ảnh chụp được từ vệ tinh do thám, nhiều khả năng vật được đưa tới cơ sở phóng chính là “tên lửa đẩy” sẽ được Bình Nhưỡng sử dụng trong kế hoạch phóng vệ tinh Kwangmyongsong-3 vào 12-16/4 tới. “Tên lửa đẩy” nói trên được vận chuyển bằng tàu hỏa đến điểm phóng ở khu vực Tongchang-ri thuộc huyện Cholsan, tỉnh Bắc Phyongan. Địa điểm này nằm cách biên giới Trung Quốc khoảng 50km. Các nhà phân tích miêu tả đó là một địa điểm phóng mới, hiện đại hơn, cho phép Triều Tiên phóng tên lửa từ bờ biển phía Tây để tránh bay qua các nước khác.
Tuy nhiên, “tên lửa” chưa được đặt lên bệ phóng và công tác lắp ráp dường như vẫn còn tiếp tục. Tên lửa Unha-3 sắp được phóng lên của Triều Tiên là phiên bản được nâng cấp từ tên lửa Unha-2, có tầm bắn lên tới 4.000 km.
Các bên nghĩ gì?
Việc phóng vệ tinh không còn là chuyện lạ, tuy nhiên, theo một số nhà quan sát quốc tế, quyết định được đưa ra vào thời điểm này khiến nhiều người nghĩ đến một thông điệp đang được Bình Nhưỡng gửi đến liên minh Hàn - Mỹ - Nhật.
Theo AP, giới bình luận quốc tế nhận định rằng, nếu phóng vệ tinh thành công, nó không chỉ đánh dấu bước tiến vượt bậc về công nghệ chế tạo tên lửa, mà còn là sự kiện có thể xóa tan những nghi ngại, đồng thời tập trung sự đồng lòng của người dân cũng như các tầng lớp lãnh đạo sau khi Chủ tịch Kim Jong-il qua đời.
Mặt khác, cũng theo giới bình luận chính trị, việc dự định phóng vệ tinh của Triều Tiên có lẽ cũng chính là câu trả lời cho những cuộc tập trận, cùng những tuyên bố gai góc bên phía Hàn Quốc trong thời gian gần đây. Thêm nữa, nếu thành công trong đợt phóng lần này, rõ ràng Bình Nhưỡng sẽ có thêm một con bài chiến lược để mặc cả trong các cuộc đàm phán tiếp theo. Vị thế của Triều Tiên sẽ được nâng lên rất nhiều, đồng nghĩa với việc các quyền lợi, yêu sách sẽ được đẩy lên một mức cao hơn. Hơn nữa, Triều Tiên đưa ra tuyên bố phóng vệ tinh ngay sau khi tuyên bố dừng chương trình hạt nhân để đổi lấy lương thực từ Mỹ cũng cho thấy mặc dù Bình Nhưỡng có thể “xuống nước”, nhưng sẽ không có chuyện họ nhượng bộ quá nhiều.
Ngược lại, theo ông Daniel Pinkston, chuyên gia phân tích thuộc International Crisis Group, kế hoạch phóng vệ tinh của Bình Nhưỡng là một động thái khó hiểu với cộng đồng quốc tế. Nó được công bố chỉ 16 ngày sau khi Triều Tiên thông báo đồng ý ngừng các vụ thử tên lửa tầm xa, một phần trong thỏa thuận với Mỹ để đổi lấy 240.000 tấn lương thực viện trợ. Chính vì vậy mà kế hoạch này ngay lập tức vấp phải sự phản đối của một số nước, đặc biệt là Mỹ - Nhật - Hàn, những nước vốn coi chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên là mối đe dọa đối với an ninh khu vực.
Mặc dù Triều Tiên khẳng định lần phóng vệ tinh này đơn thuần vì mục đích khoa học, song các nước trên đều cho rằng đây là vụ thử tên lửa quân sự trá hình. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland còn lên án Bình Nhưỡng thể hiện sự “không nhất quán” với cam kết gần đây của nước này về hạn chế, ngừng các vụ thử tên lửa tầm xa. Bà đã viện dẫn các Nghị quyết 1718 và 1874 của HĐBA/LHQ, theo đó, nghiêm cấm Triều Tiên thực hiện các vụ phóng có sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo. Trong khi đó, cả Hàn Quốc và Nhật Bản đều ráo riết chuẩn bị các biện pháp theo dõi đường bay của vệ tinh Triều Tiên và tuyên bố sẽ bắn hạ nếu nó “lạc đường”. Thậm chí, kế hoạch phóng tên lửa mà Triều Tiên vừa công bố sẽ diễn ra sau đúng 3 năm kể từ vụ phóng thử năm 2009, nên các nước trên còn tiên đoán: 3 năm là thời gian đủ để Triều Tiên có bước tiến mới trong chế tạo tên lửa tầm xa và có thể còn đe dọa cả nước Mỹ.
Bất chấp sự nghi ngại của một số nước, theo KCNA, việc phóng Kwangmyongsong-3 sẽ cổ vũ quân và dân Triều Tiên đoàn kết xây dựng đất nước, là cơ hội vàng để đưa việc tận dụng hòa bình kỹ thuật không gian vũ trụ của nước này bước vào giai đoạn mới. Hãng thông tấn này cũng khẳng định: “Sự phát triển và sử dụng không gian vào những mục đích hòa bình là quyền hợp pháp của một quốc gia có chủ quyền”. Tóm lại, dù ai nghĩ gì, thì Triều Tiên vẫn sẽ vững bước một khi mọi người Triều Tiên đều nghĩ như phát biểu của người dân Bình Nhưỡng này: “Sự kiện lớn này cho thấy sức mạnh của quốc gia chúng tôi. Chúng tôi có thể nói rằng Triều Tiên tự hào sánh ngang với những nước phát triển”.
Minh Minh (tổng hợp)