Trái ngược với nhiều dự đoán, Covid-19 khó có thể định hình lại thế giới

TGVN. Đại dịch Covid-19 có lẽ không làm thay đổi, chưa nói tới là làm đảo ngược, các xu hướng tồn tại từ trước khủng hoảng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
trai nguoc voi nhieu du doan covid 19 kho co the dinh hinh lai the gioi Chuyên gia lo sợ kịch bản tồi tệ của đại dịch cúm 1 thế kỷ trước có thể lặp lại
trai nguoc voi nhieu du doan covid 19 kho co the dinh hinh lai the gioi WHO: Dịch Covid-19 đang ở thời điểm quyết định, phần còn lại của thế giới đáng lo hơn Trung Quốc
trai nguoc voi nhieu du doan covid 19 kho co the dinh hinh lai the gioi
Khủng hoảng mang tên Covid-19 đã được dự báo, dù cho virus corona là loại virus mới và thời điểm bùng phát không thể dự liệu trước. (Nguồn: AST)

Các cuộc khủng hoảng thường xảy ra theo 2 biến thể: có những cuộc khủng hoảng chúng ta không thể chuẩn bị trước bởi không ai tiên đoán được chúng, và có những cuộc khủng hoảng mà lẽ ra chúng ta phải chuẩn bị sẵn sàng vì thực tế là chúng đã được dự báo.

Đại dịch đã được cảnh báo

Đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 do virus corona chủng mới được xếp vào loại thứ 2, cho dù Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu như thế nào đi chăng nữa để trốn tránh trách nhiệm trước thảm họa lan rộng này.

Mặc dù virus corona vốn dĩ là loại virus mới và thời điểm bùng phát hiện nay không thể dự liệu trước, nhưng các chuyên gia đã nhận biết rõ ràng rằng một đại dịch theo dạng thức này có thể sẽ xảy ra.

Dịch SARS, MERS, H1N1 và các đợt bùng phát bệnh dịch khác đã đưa ra rất nhiều lời cảnh báo. Cách đây 15 năm, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã sửa đổi và nâng cấp khuôn khổ ứng phó dịch bệnh toàn cầu, trong đó cố gắng khắc phục những thiếu sót đã được nhận ra trong cách thức ứng phó toàn cầu trước đợt bùng phát dịch SARS xảy ra hồi năm 2003.

Năm 2016, Ngân hàng Thế giới thành lập Chương trình Tài chính Khẩn cấp cho Đại dịch nhằm cung cấp viện trợ cho các nước thu nhập thấp trong việc đối phó với các cuộc khủng hoảng y tế xuyên biên giới.

Chỉ vài tháng trước khi Covid-19 xuất hiện ở thành phố Vũ Hán của Trung Quốc, một báo cáo của Chính phủ Mỹ đã cảnh báo chính quyền Trump về khả năng xảy ra một đại dịch cúm với cấp độ như dịch cúm đã xảy ra 100 trước, từng khiến khoảng 50 triệu người tử vong trên thế giới.

Sự tương phản trong cách ứng phó

Giống như biến đổi khí hậu, Covid-19 là một cuộc khủng hoảng chực chờ xảy ra. Cách ứng phó của Mỹ thì đặc biệt tệ hại. Trong nhiều tuần, Tổng thống Trump đã xem thường tính chất nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng. Đến khi số ca lây nhiễm và nhập viện bắt đầu tăng nhanh, nước này mới tự nhận thấy sự thiếu thốn nghiêm trọng các dụng cụ như bộ xét nghiệm, khẩu trang, máy thở và các nguồn cung y tế khác.

Mỹ đã không yêu cầu các bộ xét nghiệm sẵn có của WHO mà cũng không thể kịp thời sản xuất những bộ xét nghiệm đáng tin cậy. Ông Trump đã từ chối sử dụng thẩm quyền của ông để trưng thu các nguồn cung y tế từ các nhà sản xuất tư nhân, do đó buộc các bệnh viện và các cơ quan nhà nước phải tranh giành và cạnh tranh với nhau để đảm bảo nguồn cung.

Châu Âu cũng đang trả giá đắt cho sự chậm trễ trong xét nghiệm và áp dụng phong tỏa, với việc Italy, Tây Ban Nha, Pháp và Anh đang chịu tổn thất lớn.

trai nguoc voi nhieu du doan covid 19 kho co the dinh hinh lai the gioi
Singapore dường như kiểm soát tốt đại dịch Covid-19. Ảnh chụp người dân đang theo dõi Thủ tướng Lý Hiển Long phát biểu trực tuyến qua truyền hình về Covid-19 ngày 3/4. (Nguồn: Reuters)

Một số nước và vùng lãnh thổ ở Đông Á đã ứng phó hiệu quả hơn. Hàn Quốc, Singapore và Hong Kong (Trung Quốc) có vẻ đã kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh thông qua sự kết hợp các biện pháp xét nghiệm, truy vết và cách ly nghiêm ngặt.

Những tương phản đáng chú ý cũng nổi lên ngay bên trong các nước. Ở miền Bắc Italy, vùng Veneto đã làm tốt hơn nhiều so với vùng Lombardy kế bên, phần lớn là nhờ vào việc xét nghiệm toàn diện hơn và sớm áp dụng các biện pháp hạn chế đi lại.

Tại Mỹ, các bang nằm liền kề nhau là Kentucky và Tennessee đã thông báo các trường hợp đầu tiên mắc Covid-19 chỉ cách nhau một ngày. Đến cuối tháng 3, số ca nhiễm tại bang Kentucky chỉ bằng 1/4 số ca nhiễm tại bang Tennessee, do bang này đã hành động nhanh chóng hơn để tuyên bố tình trạng khẩn cấp và đóng cửa mọi dịch vụ tiện ích công cộng.

Không có yếu tố bất ngờ

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng này phần lớn đã xảy ra theo những cách thức mà người ta có tiên đoán được dựa trên mô hình quản trị phổ biến ở các nước khác nhau. Cách tiếp cận của ông Trump trong việc kiểm soát cuộc khủng hoảng không hề gây ngạc nhiên. Tương tự, vị Tổng thống kiêu ngạo và đồng bóng của Brazil, Jair Bolsonaro đã tiếp tục hạ thấp những mối rủi ro này.

Mặt khác, chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi nhiều chính quyền ứng phó nhanh nhạy và hiệu quả hơn chính trong lúc họ vẫn giữ được lòng tin của dân chúng, như ở Hàn Quốc, Singapore và Đài Loan (Trung Quốc).

Cách ứng phó của Trung Quốc vốn mang đặc trưng điển hình của nước này: trấn áp thông tin liên quan sự lây lan của virus, thắt chặt kiểm soát xã hội, và huy động đại trà các nguồn lực một khi mối đe dọa trở nên rõ ràng.

Trong khi đó, Turkmenistan - cấm sử dụng cụm từ "virus corona" cũng như cấm đeo khẩu trang nơi công cộng. Tại Hungary, Thủ tướng Viktor Orban đã lợi dụng cuộc khủng hoảng nhằm củng cố mạng lưới quyền lực của bản thân, thông qua việc giải tán Quốc hội sau khi đã tự trao cho mình quyền lực đặc biệt không giới hạn trong tình trạng khẩn cấp hiện nay.

trai nguoc voi nhieu du doan covid 19 kho co the dinh hinh lai the gioi
Covid-19 có lẽ chẳng làm thay đổi các xu hướng tồn tại từ trước khủng hoảng. (Nguồn: SEI)

Cường điệu hóa mô hình của mỗi nước

Có vẻ như cuộc khủng hoảng này đã làm nổi rõ những đặc điểm chi phối chính trị mỗi nước. Trên thực tế, các nước đang cường điệu hóa mô hình của mình. Điều này cho thấy có lẽ cuộc khủng hoảng này không phải là thời điểm bước ngoặt cho các nền chính trị và kinh tế như những gì mà nhiều người lập luận.

Thay vì đưa thế giới vào một hướng đi khác biệt, nhiều khả năng cuộc khủng hoảng này lại củng cố và bảo vệ những xu hướng vốn đã tồn tại.

Tóm lại, Covid-19 có lẽ không làm thay đổi - chưa nói tới là làm đảo ngược - các xu hướng tồn tại từ trước khủng hoảng. Chủ nghĩa tự do mới sẽ tiếp tục dần dần đi tới hồi kết. Những kẻ chuyên quyền dân túy càng trở nên độc đoán hơn.

Xu hướng toàn cầu hóa thái quá sẽ vẫn ở thế “phòng thủ” trong khi các nhà nước độc lập giành lại không gian chính trị.

Trung Quốc và Mỹ sẽ tiếp tục hục hặc, đấu đá nhau. Và cuộc chiến giữa các nhà đầu sỏ chính trị, những người theo chủ nghĩa dân túy độc đoán, và những người theo xu hướng quốc tế tự do tại các quốc gia sẽ mãnh liệt hơn. Trong khi đó, phái tả sẽ gắng hết sức để vạch ra được một chương trình có thể thu hút đa số cử tri.

trai nguoc voi nhieu du doan covid 19 kho co the dinh hinh lai the gioi

Cựu quan chức WHO: Loay hoay ngăn chặn đại dịch Covid-19, thế giới không học được gì sau SARS?

TGVN. Bà Pascale Brudon, nguyên Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam băn khoăn, chống chọi với đại dịch ...

trai nguoc voi nhieu du doan covid 19 kho co the dinh hinh lai the gioi

Một thế giới khác hậu khủng hoảng Covid-19

TGVN. Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp một phần bởi rất nhiều điều chưa từng có tiền lệ đã và đang diễn ra, cũng như có ...

trai nguoc voi nhieu du doan covid 19 kho co the dinh hinh lai the gioi

Sau đại dịch Covid-19, 'cú sốc thứ ba' có nguy cơ đảo ngược kết quả phát triển kinh tế của châu Á

TGVN. Kịch bản lạc quan nhất là GDP của Trung Quốc giảm xuống mức 2,3%, tăng trưởng của khu vực Đông Á trong năm 2020 ...

Hồng Phúc (theo Project Syndicate)

Bài viết cùng chủ đề

Dịch virus corona

Xem nhiều

Đọc thêm

Hòa Bình tạo sức hút từ bốn khâu đột phá chiến lược

Hòa Bình tạo sức hút từ bốn khâu đột phá chiến lược

Với quyết tâm xây dựng quê hương, hơn nửa nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, Hòa Bình đã đạt những kết quả khả quan và toàn ...
Hội nghị ICAPP 12: Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh chìa khóa giải quyết xung đột trên thế giới

Hội nghị ICAPP 12: Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh chìa khóa giải quyết xung đột trên thế giới

Phát biểu tại Hội nghị ICAPP 12, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, chìa khóa để giải quyết hòa bình các bất đồng, xung đột là thông qua đối thoại...
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chính sách tại trường Đại học quốc gia Malaya

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chính sách tại trường Đại học quốc gia Malaya

Tổng Bí thư Tô Lâm tin tưởng khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện vừa thiết lập sẽ mở ra một kỷ nguyên phát triển mới trong quan hệ ...
Chủ tịch nước tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho 2 phi công vụ tai nạn máy bay ở Bình Định

Chủ tịch nước tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho 2 phi công vụ tai nạn máy bay ở Bình Định

Ngày 22/11, Chủ tịch nước vừa có Quyết định về việc tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Phó đặc phái viên LHQ Najat Rochdi cho biết 2024 'sẽ là năm đẫm máu nhất' tại Syria trong vòng 4 năm qua.
Burkina Faso liệt cựu Tổng thống và tướng tình báo vào 'danh sách đen' khủng bố

Burkina Faso liệt cựu Tổng thống và tướng tình báo vào 'danh sách đen' khủng bố

Burkina Faso ngày 21/11 đã phong tỏa 'tài sản và nguồn lực' của hơn 100 người, trong đó có cựu Tổng thống Paul-Henri Sandaogo Damiba.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz tiếp tục nhận được tín nhiệm của đảng SPD

Thủ tướng Đức Olaf Scholz tiếp tục nhận được tín nhiệm của đảng SPD

Ông Olaf Scholz một lần nữa là ứng cử viên của SPD cho chức Thủ tướng Đức trong cuộc bầu cử sớm dự kiến diễn ra vào ngày 23/2/2025.
Dính bê bối tình dục, ứng viên Bộ trưởng Tư pháp Mỹ xin rút lui

Dính bê bối tình dục, ứng viên Bộ trưởng Tư pháp Mỹ xin rút lui

Hơn 1 tuần sau khi được đề cử làm Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, cựu hạ nghị sĩ Matt Gaetz - đồng minh thân cận của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Sự cố đứt cáp ngầm ở Biển Baltic: Nga gạt phắt cáo buộc dính líu, Mỹ thận trọng không suy đoán, Đức cảnh báo 'chiến tranh hỗn hợp'

Sự cố đứt cáp ngầm ở Biển Baltic: Nga gạt phắt cáo buộc dính líu, Mỹ thận trọng không suy đoán, Đức cảnh báo 'chiến tranh hỗn hợp'

Hai sự cố đứt cáp viễn thông ngầm ở Biển Baltic hồi cuối tuần trước đã dấy lên những đồn đoán về hành vi phá hoại cũng như chủ mưu phía sau.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động