Cơ hội và hy vọng mới ở Biển Đông

Giới chuyên gia cho rằng phán quyết của Tòa Trọng tài đối với vụ kiện Biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc là bước phát triển mới của luật pháp quốc tế, góp phần xây dựng trật tự pháp lý ở Biển Đông.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
co hoi va hy vong moi o bien dong Míttinh tại Séc ủng hộ phán quyết của Tòa Trọng tài về Biển Đông
co hoi va hy vong moi o bien dong Phán quyết lịch sử của luật pháp và công lý quốc tế

Trong thời gian qua, tình hình Biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp, đặc biệt việc Trung Quốc gia tăng các hành động đơn phương đã gây quan ngại cho các nước trong khu vực cũng như cộng đồng quốc tế.

Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu, làm rõ vấn đề quy chế pháp lý của đảo, đá càng có ý nghĩa hơn bởi khu vực Biển Đông không chỉ tồn tại các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ đối với Hoàng Sa và Trường Sa, mà còn có sự giải thích khác nhau về quy chế pháp lý của đảo, đá.

Cũng có ý kiến cho rằng, bên cạnh nhiều yếu tố khác, chính sự không rõ ràng về quy chế pháp lý của đảo, đá và các thực thể khác ở Biển Đông trong nhiều năm qua cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho tình hình tranh chấp ngày càng phức tạp.

Thu hẹp tranh chấp

Các học giả Việt Nam và quốc tế đều có chung nhận định rằng, việc Tòa Trọng tài - được thành lập theo Phụ lục VII Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 – ngày 12/7 ra phán quyết vụ Philippines kiện Trung Quốc là sự kiện mang tính lịch sử. Bởi lẽ, đây là lần đầu tiên một thiết chế pháp lý quốc tế ra phán quyết chỉ rõ những điều kiện mà một cấu trúc địa lý phải đáp ứng để được thừa nhận là đảo, qua đó xác định cấu trúc đó có vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa hay không.

co hoi va hy vong moi o bien dong
Toàn cảnh Hội thảo.

Bên cạnh đó, phán quyết của Tòa đã góp phần làm rõ cơ sở pháp lý yêu sách cũng như các hoạt động trên biển của các bên tranh chấp. Vì vậy, chúng ta có quyền hy vọng rằng, phán quyết này sẽ giúp giải quyết các tranh chấp còn tồn tại cũng như mở ra nhiều cơ hội mới cho hợp tác ở Biển Đông.

TS. Trần Công Trục, Nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ, cho rằng: “Phán quyết của Tòa Trọng tài ngày 12/7 đã làm sáng tỏ một dạng tranh chấp liên quan đến việc giải thích và áp dụng sai UNCLOS, qua đó góp phần thu hẹp các tranh chấp vốn rất phức tạp ở Biển Đông”. Cùng với đó, TS. Trục nhận định phán quyết cũng có tác động tích cực nhằm tháo gỡ nút thắt mà các nước ASEAN và Trung Quốc gặp phải trong quá trình đàm phán ký kết Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).

Ngày 17/8, tại thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, Đại học Phạm Văn Đồng và Đại học Nha Trang phối hợp tổ chức Hội thảo quốc tế “Quy chế pháp lý của đảo, đá trong luật quốc tế và thực tiễn Biển Đông”.

Về phần mình, Đại sứ Nguyễn Quý Bính – nguyên Vụ trưởng Vụ Luật pháp quốc tế (Bộ Ngoại giao) và hiện là thành viên Tòa Trọng tài thường trực Liên hợp quốc (PCA) - nhận định phán quyết của Tòa Trọng tài là một bước ngoặt đối với tranh chấp Biển Đông, làm rõ giá trị pháp lý của “đường chín đoạn”, của việc cải tạo các thực thể ở Trường Sa và những tác động của hành động này đối với môi trường và các loài sinh vật biển, quyền tự do hàng hải, tự do đánh cá… “Phán quyết có ảnh hưởng rất lớn đến tình hình Biển Đông. Thực tế này đòi hỏi các bên liên quan phải nghiên cứu kỹ nội dung của phán quyết và cân nhắc những bước đi của mình”, ông Bính nói.

Cục diện mới ở Biển Đông

Nhiều nước quan tâm đến tự do hàng hải ở Biển Đông bởi đây là một trong những tuyến giao thông đường biển nhộn nhịp nhất thế giới, với khoảng 5.000 tỷ USD hàng hóa thương mại được vận chuyển qua lại mỗi năm. Vì vậy, việc đảm bảo tự do hòa bình, ổn định ở khu vực Biển Đông không chỉ có ý nghĩa đối với các quốc gia trong khu vực mà còn đối với cộng đồng quốc tế nói chung.

Ở khu vực, ASEAN đang trở nên thống nhất và có tiếng nói chung mạnh mẽ hơn đối với vấn đề Biển Đông. Sự đồng thuận của ASEAN có thể thấy qua những thông cáo chung tại các hội nghị gần đây, như Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao (AMM) lần thứ 49 tại Lào.

Đầu tháng tới, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc sẽ gặp nhau tại Vientiane (Lào) để kỷ niệm 25 năm quan hệ giữa hai bên. Nhân dịp đặc biệt này, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cam kết “nâng tầm mối quan hệ song phương và đóng góp nhiều hơn cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực”. Giáo sư Kavi Chongkittavorn (Đại học Chulalongkorn - Thái Lan) bình luận: “Nếu đây là con đường Trung Quốc và ASEAN lựa chọn, hai bên cần có ý chí chính trị mạnh mẽ và kiên nhẫn để vượt qua những khác biệt”.

co hoi va hy vong moi o bien dong
Các học giả trao đổi trong giờ nghỉ.

Là một cường quốc hàng đầu thế giới và có lợi ích ở Biển Đông, Mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hòa bình, ổn định, tự do hàng hải ở vùng biển này. Trong thời gian qua, Mỹ đã tăng cường triển khai một số sáng kiến của mình tại Biển Đông, đồng thời kêu gọi các nước trong khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế.

Hội thảo năm nay - được tổ chức nhân dịp Toà Trọng tài vừa ra phán quyết về vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc, quy tụ khoảng 100 học giả trong nước và quốc tế, trong đó có các chuyên gia có kiến thức sâu rộng về luật quốc tế và đặc biệt quan tâm đến tình hình Biển Đông như GS. Erik Franckx, GS. Koichi Sato, GS. Ngô Vĩnh Long, Đại sứ Nguyễn Quý Bính, TS. Trần Công Trục…

Tuy nhiên, tính đa dạng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương cho thấy việc đảm bảo an ninh khu vực đòi hỏi một kết cấu mạng lưới chặt chẽ chứ không chỉ đơn thuần là hệ thống liên minh song phương truyền thống của Washington. Vì vậy, ông Harry Krejsa thuộc Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS) đưa ra nhận định: “Chính sách của Mỹ nên thay đổi nhằm tránh tạo áp lực cho các nước trong khu vực phải ngả về phe nào. Mỹ nên thiết lập một mạng lưới nhằm kết nối các quốc gia dựa trên những lợi ích chung”.

Trong khi đó, Ấn Độ cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục triển khai các dự án dầu khí trong EEZ của Việt Nam, cũng như tiếp tục tìm kiếm các khu vực tiềm năng mới. Bên cạnh đó, với chiến lược Hướng Đông của mình, New Delhi sẽ củng cố các quan hệ hợp tác kinh tế, chính trị, quốc phòng - an ninh với Việt Nam nói riêng, với ASEAN nói chung. “Ấn Độ được đánh giá là nhân tố mang lại cân bằng chiến lược ở Biển Đông”, ông Brig Vinod Anand (Tổ chức Nghiên cứu Vivekananda - Ấn Độ) bình luận.

Tăng cường hợp tác trong ASEAN

Bên cạnh những cơ hội mà phán quyết của Tòa Trọng tài mang lại, có một thực tế rằng trong luật quốc tế, không có một lực lượng nào giúp thi hành phán quyết này. Cho đến nay, Trung Quốc vẫn tuyên bố không chấp nhận và không tuân thủ phán quyết. Tuy nhiên, nói như Giáo sư Erik Franckx (Đại học Tự do Brussels - Bỉ): “Ngay cả các cường quốc cũng không thể đi ngược lại phán quyết của Tòa Trọng tài. Với tư cách là thành viên Hội đồng Bảo an LHQ, Trung Quốc cần thể hiện trách nhiệm với cộng đồng quốc tế”.

“Chúng tôi hy vọng qua hội thảo này, mạng lưới hợp tác giữa các học giả Việt Nam và quốc tế ngày càng mở rộng, phát triển mạnh mẽ hơn, qua đó giúp đề xuất các giải pháp hòa bình giải quyết tranh chấp, duy trì hòa bình, ổn định, an ninh ở Biển Đông”, PGS.TS. Trang Sĩ Trung - Hiệu trưởng Đại học Nha Trang và là đồng Trưởng Ban Tổ chức hội thảo.

Cùng chung quan điểm với giáo sư Franckx rằng không có cơ chế thi hành phán quyết của Tòa, bà Amy Searight – nghiên cứu viên cao cấp của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) Mỹ - nhận định “các bên cần kiên trì và thống nhất quan điểm để cùng giải quyết tranh chấp một cách trách nhiệm và đạo đức”. Đây có thể sẽ là một quá trình lâu dài nhưng ít nhất phán quyết của Tòa Trọng tài vừa qua đã tạo một tiền lệ tốt về giải quyết tranh chấp lãnh thổ.

Trên tinh thần đó, nhiều chuyên gia cho rằng trong thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục chính sách giải quyết hòa bình tranh chấp trên cơ sở luật quốc tế. Bên cạnh việc đàm phán giải quyết các vấn đề có tính chất song phương với Trung Quốc, Việt Nam cần phối hợp với ASEAN và tham gia vào các sáng kiến tại Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế.

Chia sẻ quan điểm Việt Nam nên tiếp tục gắn bó chặt chẽ với ASEAN, ông Chongkittavorn cho rằng: “Việt Nam là một thành viên quan trọng của ASEAN, đặc biệt trên lĩnh vực chính trị - an ninh… Trong bối cảnh quan hệ Việt Nam -ASEAN đang phát triển tốt đẹp, Việt Nam cần tăng cường hợp tác với ASEAN để có thêm những lợi thế trong đàm phán vấn đề Biển Đông”.

Hiện nay, quá trình đa phương hóa, quốc tế hóa tranh chấp Biển Đông đang tạo ra cục diện mới với cả thuận lợi và khó khăn cho các nước liên quan trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo và đàm phán giải quyết xung đột. Trong bối cảnh đó, các nước cần lựa chọn phương án có lợi nhất trong lập trường pháp lý bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, không để tồn tại các lỗ hổng.

co hoi va hy vong moi o bien dong Điều mới mẻ ở Canada

Tháng 4 vừa qua, Hiệp hội Canada - Việt Nam (CVS) chính thức ra đời. Những ai quan tâm đều đánh giá đây là một ...

co hoi va hy vong moi o bien dong Indonesia cam kết nỗ lực thúc đẩy sớm hoàn tất COC

Ngày 18/8, Jakarta khẳng định, việc đạt được Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) đóng vai trò quan trọng ...

co hoi va hy vong moi o bien dong Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Không có quốc gia nào giữ hộ độc lập, chủ quyền cho ta

Sáng 18/8, trong cuộc trả lời phỏng vấn báo chí, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã khẳng định đường lối ...

Quang Chinh

Đọc thêm

Thông tin đội tuyển U23 Việt Nam trước VCK U23 châu Á 2024

Thông tin đội tuyển U23 Việt Nam trước VCK U23 châu Á 2024

Sau khi nhận nhiệm vụ ở U23 Việt Nam, HLV Hoàng Anh Tuấn sẽ cùng các học trò bước vào thử thách ở VCK U23 châu Á 2024 diễn ra ...
NSND Thu Hà 'trẻ mãi không già'

NSND Thu Hà 'trẻ mãi không già'

Không chỉ gây ấn tượng bởi lối diễn đỉnh cao trong phim Trạm cứu hộ trái tim, NSND Thu Hà còn ghi điểm bởi nhan sắc điểm 10.
Tay vợt cầu lông số 1 Việt Nam Nguyễn Thùy Linh chắc suất dự Olympic Paris 2024

Tay vợt cầu lông số 1 Việt Nam Nguyễn Thùy Linh chắc suất dự Olympic Paris 2024

Dù thất bại ở vòng 1/8 giải Tây Ban Nha Masters 2024, tay vợt nữ số 1 Việt Nam Nguyễn Thùy Linh vẫn cầm chắc vé dự Olympic Paris 2024.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Chuyến công du Đông Nam Á của ông Jaishankar không chỉ thúc đẩy quan hệ với từng nước, mà còn góp phần nâng cao ảnh hưởng của Ấn Độ trong ...
Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Nhà Trắng kêu gọi Israel và Lebanon đặt ưu tiên hàng đầu đối với việc khôi phục ổn định sau các cuộc trả đũa nhau giữa Israel và Hezbollah.
Giao hữu quốc tế futsal: Đội tuyển Việt Nam hòa đối thủ đến từ châu Đại Dương

Giao hữu quốc tế futsal: Đội tuyển Việt Nam hòa đối thủ đến từ châu Đại Dương

Giải futsal giao hữu quốc tế năm 2024 khởi tranh tại TP. Hồ Chí Minh, 4 đội tuyển tham gia tranh tài gồm Việt Nam, New Zealand, Morocco và Iran.
Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Israel-Hezbollah leo thang nghiêm trọng nhất gần 20 năm qua, Mỹ tuyên bố phản đối một cuộc chiến

Nhà Trắng kêu gọi Israel và Lebanon đặt ưu tiên hàng đầu đối với việc khôi phục ổn định sau các cuộc trả đũa nhau giữa Israel và Hezbollah.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga tuyên bố tình tiết mới chứng tỏ Ukraine dính líu, Mỹ lập tức lên tiếng

Nga đã bắt giữ một đối tượng bị cáo buộc hỗ trợ tài chính cho những kẻ tấn công khủng bố nhà hát ở ngoại ô Moscow hôm 22/3.
Palestine có Nội các mới

Palestine có Nội các mới

Nội các mới của Palestine sẽ bao gồm 23 bộ trưởng, trong đó có 3 phụ nữ và 6 người ở Dải Gaza.
Điểm tin thế giới sáng 29/3: Quốc hội Malta bổ nhiệm Tổng thống mới, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc tại WTO, Ngoại trưởng Latvia từ chức

Điểm tin thế giới sáng 29/3: Quốc hội Malta bổ nhiệm Tổng thống mới, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc tại WTO, Ngoại trưởng Latvia từ chức

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 29/3.
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động