Afghanistan: Trung Quốc trước lựa chọn mới

Đức Khải
Việc Mỹ ngậm ngùi rút khỏi Afghanistan sau cuộc chiến 20 năm sẽ để lại khoảng trống chiến lược cho nhiều “ông lớn”, đặc biệt là Trung Quốc. Nhưng ở một xứ sở vốn khốc liệt như Afghanistan, sẽ không chỉ có niềm vui cho những người thay thế Mỹ.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Việc Mỹ rút khỏi Afghanistan sẽ để lại khoảng trống chiến lược cho nhiều nước lớn, trong đó có Trung Quốc. (Nguồn: CNBC)
Việc Mỹ rút khỏi Afghanistan sẽ để lại khoảng trống chiến lược cho nhiều nước lớn, trong đó có Trung Quốc. (Nguồn: CNBC)

Sau vụ tấn công tàn khốc ngày 11/9, Mỹ bắt đầu đưa quân đến Afghanistan nhằm tiêu diệt khủng bố và dựng lên một chính quyền thân Mỹ. Nhưng nước Mỹ đã quên rằng, Afghanistan bí ẩn và khốc liệt đã từng là tử địa cho các siêu cường trong lịch sử, từ Alexandar Đại đế đến đế chế Anh rồi Liên Xô và giờ đây là Mỹ.

Lợi mới lo cũ

Việc Mỹ sa lầy tại Afghanistan hơn hai thập niên có thể là kịch bản mà Trung Quốc và một vài quốc gia khác vừa muốn kéo dài lại vừa muốn kết thúc. Trung Quốc muốn kéo dài để “nhường” sự ác liệt ở Afghanistan cho Mỹ và đồng minh nhằm rảnh chân tập trung vào hạn chế sự lớn mạnh của các nhóm khủng bố vốn “ghét” Bắc Kinh, thuận lợi cho việc triển khai Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).

Nhưng mở rộng BRI qua Afghanistan thì nỗi lo lớn nhất của Trung Quốc lại là an ninh, là các nhóm thánh chiến ủng hộ người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Việc giữ chân Mỹ và đồng minh tại Afghanistan đã mang lại lợi ích cho Trung Quốc về nhiều mặt, cho phép Trung Quốc mở rộng BRI tới khu vực bộ lạc Balochistan của Pakistan và khu vực Trung Á và giảm thiểu áp lực khủng bố từ các phần tử thánh chiến.

Nhưng giờ đây, việc Mỹ rút khỏi Afghanistan sẽ tạo điều kiện cho Taliban và các nhóm thánh chiến có không gian hoạt động rộng hơn, hồi sinh sức mạnh nhanh hơn. Taliban tuyên bố đã chiếm được hơn 85% lãnh thổ Afghanistn chỉ trong vòng 60 ngày từ khi Mỹ rút quân.

Điều này khiến Bắc Kinh sẽ phải đối mặt với nguy cơ khủng bố cao hơn và phải tính lại kế hoạch Afghanistan hậu Mỹ.

Nhóm ly khai Baloch và Sindhi ở Pakistan đã gia tăng tấn công vào lợi ích Trung Quốc, đặc biệt là các dự án thuộc Hành lang Kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC) – dự án trọng điểm của BRI ở Nam Á, thậm chí tấn công cả Đại sứ Trung Quốc tại Pakistan khi ông này đi thị sát CPEC tại tỉnh Balochistan.

Thủ lĩnh phong trào Hồi giáo Turkestan cũng đã bắt đầu chuyển các chiến binh Duy Ngô Nhĩ từ tỉnh Idlib của Syria đến sát Tân Cương.

Thế chân vạc mới

Một trong những hạn chế trong quan hệ Trung Quốc - Afghanistan là chưa có kết nối đường bộ. Nếu giữa hai nước có kết nối như vậy thì tình hình chính trị và an ninh hiện nay ở Afghanistan đã khác rất nhiều và phong trào cánh tả ở Afghanistan vốn nghiêng về Trung Quốc cũng đã không biến mất từ những năm 1980. Mỹ có thể cũng không bị cầm chân ở Afghanistan lâu như vậy.

Tuy Trung Quốc và Afghanistan có chung đường biên giới dài trên 74 km nhưng chỉ có thể kết nối qua con đèo duy nhất ở độ cao 5.000 mét là Wakhjir. Tuy nhiên, đèo Wakhjir lại không phải là một điểm giao cắt chính thức và không có đường dẫn từ phía Afghanistan cho dù đây là một phần của Con đường Tơ lụa.

Để chuẩn bị cho một Afghanistan hậu Mỹ, Bắc Kinh đã bắt đầu mở rộng BRI trên lãnh thổ Afghanistan với sự hậu thuẫn của Pakistan. Chính phủ Afghanistan cũng đã nhanh chóng làm một con đường dài 50 km, trị giá 5 triệu USD trên địa hình gồ ghề để lần đầu tiên kết nối được với Trung Quốc bằng đường bộ.

Tin liên quan
Tình hình Afghanistan: Nga kêu gọi hành động trước khi quá muộn, Trung Quốc nên nghĩ về vai trò của mình? Tình hình Afghanistan: Nga kêu gọi hành động trước khi quá muộn, Trung Quốc nên nghĩ về vai trò của mình?

Afghanistan ban đầu không nằm trong BRI do lo ngại về an ninh. Nhưng giờ đây, Bắc Kinh đã có thể mở rộng BRI đến Afghanistan thông qua CPEC với sự hậu thuẫn của Pakistan. Năm 2016, Trung Quốc và Afghanistan đã ký thỏa thuận về ba lĩnh vực mà Afghanistan có lợi thế đặc biệt cho BRI là vận chuyển hàng hóa, năng lượng và dữ liệu số.

Đến nay, hai bên đã thực hiện một số dự án như Con đường Tơ lụa Kỹ thuật số, Dự án Vận tải Đường sắt đặc biệt Trung Quốc - Afghanistan, hành lang hàng không Kabul - Urumqi… Thủ lĩnh Taliban gần đây cũng tuyên bố có quan hệ tốt với Bắc Kinh, hoan nghênh Trung Quốc đầu tư vào Afghanistan và sẵn sàng đàm phán, đảm bảo an ninh cho các lợi ích của Trung Quốc.

Sức hấp dẫn của Afghanistan

Bên cạnh lợi ích về kinh tế, khi Afghanistan kết nối trực tiếp với Trung Quốc, mối quan hệ chính trị giữa Kabul với Bắc Kinh cũng sẽ được cải thiện. Khi đó, môi trường an ninh và ổn định chính trị ở Afghanistan sẽ trở thành ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc. Hiện Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ hai của Afghanistan với chỉ khoảng 1,19 tỷ USD nhưng con số này sẽ tăng gấp ba mỗi năm nếu an ninh được bảo đảm.

Afghanistan là quốc gia giàu tài nguyên được ước tính có giá trị trên ba nghìn tỷ USD. Các tài nguyên này có thể trở thành nguồn FDI lớn và đóng góp đáng kể như một nguồn nguyên liệu lớn cho tất cả các thành viên BRI. Afghanistan có vị trí địa chính trị nằm giữa Nam Á, Trung Á, Trung Quốc và Trung Đông, có thể liên kết tất cả các khu vực này và đặc biệt thuận lợi trong vận chuyển từ Trung Á giàu năng lượng sang Nam Á nghèo năng lượng.

Nhưng để có được những lợi thế đó, Trung Quốc cũng sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt về an ninh bởi khi ảnh hưởng của Taliban lớn mạnh trở lại, có thể Bắc Kinh sẽ phải đương đầu với những cuộc tấn công của Taliban và các phong trào Hồi giáo cực đoan khác.

Tình hình Afghanistan: Taliban ‘tung’ đề nghị lớn

Tình hình Afghanistan: Taliban ‘tung’ đề nghị lớn

Ngày 15/7, nhà đàm phán của chính phủ Afghanistan Nader Nadery cho biết, lực lượng Taliban đã đề xuất ngừng bắn 3 tháng, đổi lại ...

Tình hình Afghanistan nguy hiểm, Mỹ mở đường tháo chạy cho các đồng minh

Tình hình Afghanistan nguy hiểm, Mỹ mở đường tháo chạy cho các đồng minh

Ngày 14/7, một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ cho biết, các chuyến bay di tản những người Afghanistan xin cấp thị thực ...

Bài viết cùng chủ đề

Tình hình Afghanistan

Xem nhiều

Đọc thêm

Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp ...
Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Liên hợp quốc kêu gọi khẩn cấp quyên góp 404 triệu USD nhằm hỗ trợ các hoạt động viện trợ nhân đạo tại Nam Sudan trong năm tới trong bối ...
Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Chiều 2/11, tại thành phố Nha Trang, Tỉnh ủy Khánh Hòa tổ chức hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ.
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Nga nhiều lần cảnh báo ‘lằn ranh đỏ’. Có người lo sợ về một thảm họa hạt nhân, nhưng cũng có ý kiến cho đó là ‘đe dọa bằng lời nói’!
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Chuyến thăm Trung Quốc ngày 28 - 31/10 của Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phản ánh nỗ lực nâng tầm khuôn khổ hợp tác giữa một thế giới đầy biến động.
Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Cuộc tổng tuyển cử sắp tới tại Nhật Bản sẽ là bài kiểm tra khó dành cho liên minh cầm quyền của đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công minh (Komeito).
Hội nghị thượng đỉnh EU-GCC: Muộn còn hơn không

Hội nghị thượng đỉnh EU-GCC: Muộn còn hơn không

Việc EU và GCC họp thượng đỉnh đầu tiên sau 35 năm thiết lập quan hệ có thể muộn, song là cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động