Cách Thủ tướng Abe Shinzo đảm bảo 'sinh mạng' của nước Nhật trong cục diện khó lường

Thu Hiền
TGVN. Bà Céline Pajon, nhà nghiên cứu Nhật Bản của Trung tâm châu Á thuộc Viện nghiên cứu quan hệ quốc tế Pháp trả lời phỏng vấn về sức mạnh, ảnh hưởng của Nhật Bản trên trường quốc tế; chính sách đối ngoại của Tokyo đối với các nước lớn, các khu vực trên thế giới dưới thời Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Đánh giá hiệu quả từ chính sách Abenomics của Thủ tướng Shinzo Abe
Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương: Không gian chiến lược hay công cụ đối trọng
Cách Thủ tướng Abe Shinzo đảm bảo 'sinh mạng' của nước Nhật trong cục diện khó lường
Thủ tướng Abe Shinzo thực sự là hiện thân cho sự trở lại đáng chú ý của Nhật Bản trên trường quốc tế. (Nguồn: AP)

Nhờ giữ vững ghế quyền lực kể từ năm 2012 - thời gian nắm quyền dài nhất của một Thủ tướng trong lịch sử Nhật Bản - từ khi lên nắm quyền, ông Abe Shinzo đã tiến hành một chính sách ngoại giao được coi là chủ động và thực dụng. Bà nghĩ sao về điều này?

Thủ tướng Abe Shinzo thực sự là hiện thân cho sự trở lại đáng chú ý của Nhật Bản trên trường quốc tế. Điều này là nhờ thời gian dài ông nắm quyền, nhưng chủ yếu cũng do sự quan tâm của cá nhân ông đối với các vấn đề chiến lược. Ông nhanh chóng trang bị cho Nhật Bản một “chiến lược an ninh quốc gia” thực sự, dựa trên “chủ nghĩa hòa bình tích cực trên thế giới” và một nền ngoại giao chủ động.

Thông qua nhiều chuyến thăm chính thức, cá nhân Abe Shinzo đã góp phần tăng cường sự hiện diện của Nhật Bản trên trường quốc tế. Ông luôn tỏ ra chủ động để bảo vệ tốt hơn lợi ích của đất nước trong bối cảnh cạnh tranh Trung-Mỹ, đồng thời để bảo vệ tầm nhìn về thế giới và vai trò quốc tế của Nhật Bản. Do đó, Tokyo đã tìm cách thể hiện mình như một trụ cột trung tâm của nền dân chủ tự do và là người đi đầu của hệ thống đa phương được kế thừa từ năm 1945.

Chính Nhật Bản đã góp phần phổ biến thuật ngữ Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, mà giờ đây liên kết nhiều nước dân chủ lớn của châu Á trong một phong trào đối trọng với Trung Quốc và sáng kiến Con đường tơ lụa mới của họ.

Phần lớn chính sách đối ngoại của Nhật Bản nhắm tới mục tiêu trước hết là thúc đẩy một môi trường quốc tế thuận lợi nhất cho đất nước; tối đa hóa các lựa chọn, chẳng hạn bằng cách tìm kiếm thêm các đối tác, hoặc thậm chí là đàm phán để đi tới một sự xích lại gần tạm thời và có điều kiện với Trung Quốc vì lý do kinh tế.

Phải chăng chính sách đối ngoại của Nhật Bản về cơ bản xoay quanh sự trỗi dậy của Trung Quốc, đồng nghĩa với việc Tokyo đánh mất ảnh hưởng ở châu Á?

Đối phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc quả thực là một ưu tiên quốc gia, dẫn tới việc tái cấu trúc và tác động đến toàn bộ nền ngoại giao của Nhật Bản, đó là không nói đến chính sách quốc phòng của nước này. Trên thực tế, sự trỗi dậy của Trung Quốc (và đặc biệt là sự bành trướng trên biển) đặt ra hai rủi ro đối với Nhật Bản: rủi ro trực tiếp đối với an ninh và rủi ro hệ thống.

Từ năm 2012, việc Trung Quốc đã thường xuyên xâm phạm vùng biển và vùng trời xung quanh quần đảo Senkaku, trên biển Hoa Đông mà Bắc Kinh và Đài Bắc tuyên bố chủ quyền từ năm 1970, đặt ra một tình huống đặc biệt khó khăn đối với Nhật Bản. Đáp lại, Nhật Bản đã tăng cường tư thế răn đe quân sự bằng cách tăng khả năng giám sát, can thiệp trên không và trên biển ở phía Tây Nam, hiện đại hóa thiết bị và tăng cường liên minh với Washington.

Rủi ro thứ hai đối với Nhật Bản mang tính hệ thống. Tokyo coi Bắc Kinh như một cường quốc xét lại, không chấp nhận trật tự thế giới tự do sau năm 1945. Dự án Con đường tơ lụa mới là một ví dụ minh họa hoàn hảo về tham vọng này của Trung Quốc. Đối mặt với rủi ro mang tính hệ thống này, Nhật Bản đưa ra một chiến lược đối trọng, bằng cách tăng cường liên minh với Washington, đa dạng hóa các đối tác quốc tế và đề xuất một tầm nhìn thay thế cho châu Á, dựa trên sự bảo vệ các giá trị tự do, Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở.

Tuy nhiên, Tokyo thận trọng để không làm tổn hại mối quan hệ thương mại với đối tác kinh tế số một của họ (Trung Quốc).

Liệu việc chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Trung Quốc dự kiến ban đầu vào tháng 4/2020 và cuối cùng đã bị hoãn vô thời hạn vì đại dịch Covid-19 có làm phương hại tới mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo?

Sự ấm lên của quan hệ hai nước hiện nay, bắt đầu vào năm 2018, chỉ mang tính hoàn cảnh và phần lớn phụ thuộc vào thái độ hòa giải của Bắc Kinh, vốn đang gặp khó khăn dưới áp lực của Mỹ.

Vào tháng 10/2018, tại một hội nghị thượng đỉnh ở Bắc Kinh, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Abe Shinzo đã tuyên bố một “kỷ nguyên mới” trong quan hệ hai nước, đặc biệt dựa trên sự hợp tác kinh tế ở các nước thứ ba. Chuyến thăm cấp nhà nước của Tập Cận Bình, ban đầu được lên kế hoạch vào tháng 4/2020, lẽ ra đã là điểm cao trào của mối quan hệ ấm lên này, với việc thông qua một lộ trình song phương mới cho 10 năm tới.

Cuộc khủng hoảng Covid-19 đã trì hoãn chuyến thăm của nhà lãnh đạo Trung Quốc. Dù sao đi nữa, trên thực tế cuộc gặp này cũng không tạo nên một bước ngoặt cơ bản trong mối quan hệ, vẫn còn đó những rào cản quan hệ như những ký ức chiến tranh, tranh chấp lãnh thổ, cạnh tranh chiến lược. Năm 2019 là một năm kỷ lục về sự xâm phạm của Trung Quốc vào vùng lãnh hải của Nhật Bản xung quanh quần đảo Senkaku. Do đó, Nhật Bản không hề "ngây ngô", và tiếp tục thực hiện một chiến lược răn đe, đối trọng và cam kết có điều kiện với Trung Quốc.

Thủ tướng Abe Shinzo đôi khi được coi là đồng minh tốt nhất của Donald Trump trên trường quốc tế. Điều này có thực sự đúng và là mối quan hệ hai chiều tương xứng?

Quan hệ Nhật-Mỹ là sự bảo đảm "sinh mạng" cho Tokyo. Do đó, điều quan trọng có tính chất sống còn đối với Chính quyền Nhật Bản là phải hòa hợp với ông chủ Nhà Trắng, bất kể đó là ai. Thủ tướng Shinzo Abe đã làm những gì cần phải làm để chiếm cảm tình từ Tổng thống Donald Trump.

Trên mặt trận an ninh, những nỗ lực này nhìn chung đã mang lại kết quả, Tổng thống Donald Trump tái khẳng định rằng hiệp ước an ninh song phương vẫn là nền tảng của hòa bình ở châu Á, và đã được áp dụng thuận lợi cho vấn đề tranh chấp tại quần đảo Senkaku, nơi mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.

Tuy nhiên, Tokyo gặp nhiều khó khăn hơn trên lĩnh vực thương mại. Vào mùa Xuân năm 2018, Washington đã áp thuế đối với việc xuất khẩu thép và nhôm, mà không cho Nhật Bản được hưởng cơ chế miễn trừ dành cho các đồng minh của Mỹ. Rốt cuộc, Tokyo miễn cưỡng chấp nhận mở các cuộc đàm phán cho một hiệp định thương mại song phương (văn kiện đầu tiên về nông nghiệp đã được ký kết vào tháng 9/2019).

Trong vấn đề Triều Tiên, Tokyo cũng cảm thấy bất an đối với Washington sau khi Tổng thống Donald Trump quay sang ủng hộ cuộc đối thoại với Bình Nhưỡng.

Cuối cùng, Tổng thống Mỹ tiếp tục chỉ trích chi phí cho các liên minh của mình và có thể gia tăng áp lực đối với Nhật Bản trong các cuộc tái đàm phán sắp tới đây đòi Tokyo tăng đóng góp tài chính cho sự hiện diện của quân đội Mỹ tại quốc đảo này.

Thượng đỉnh Trung-Nhật-Hàn: Thứ kết nối, điều chia đôi

Thượng đỉnh Trung-Nhật-Hàn: Thứ kết nối, điều chia đôi

TGVN. Gặp gỡ trong bối cảnh khu vực đang biến chuyển phức tạp, lãnh đạo ba nước Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc rõ ràng ...

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe - Dấu ấn lịch sử riêng

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe - Dấu ấn lịch sử riêng

TGVN. Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vừa phá kỷ lục về thời gian cầm quyền tại xứ Phù Tang, cho thấy ông đã cầm quyền ...

Gặp Thủ tướng Hàn Quốc, Thủ tướng Nhật Bản nói “không nên bỏ mặc” quan hệ căng thẳng

Gặp Thủ tướng Hàn Quốc, Thủ tướng Nhật Bản nói “không nên bỏ mặc” quan hệ căng thẳng

TGVN. Cuộc gặp gỡ kéo dài 20 phút giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và người đồng cấp Hàn Quốc Lee Nak Yon chưa ...

Thu Hiền (theo areion24.news)

Đọc thêm

Đại sứ Ngô Đức Mạnh: Kết quả bầu cử Tổng thống Nga và những điều sẽ đến...

Đại sứ Ngô Đức Mạnh: Kết quả bầu cử Tổng thống Nga và những điều sẽ đến...

Kết quả bầu cử cho thấy nước Nga sẽ không có xáo trộn lớn về mặt chính sách, đường hướng phát triển đất nước Nga trong thời gian tới.
Bài tarot hôm nay 20/3/2024: Hé lộ những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu?

Bài tarot hôm nay 20/3/2024: Hé lộ những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu?

Hãy chọn một lá bài tarot dưới đây để khám phá xem những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu là gì nhé!
Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Có phải từ năm 2025, mức đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, BHYT sẽ có những thay đổi lớn khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật ...
Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024 sẽ diễn ra từ 20h30-21h30, thứ Bảy, ngày 23/3.
Cập nhật bảng giá xe Yamaha YZF-R15 mới nhất tháng 3/2024

Cập nhật bảng giá xe Yamaha YZF-R15 mới nhất tháng 3/2024

Bảng giá xe Yamaha YZF-R15 mới nhất tháng 3/2024 tại các đại lý trên cả nước được cập nhật chi tiết trong bài viết dưới đây.
Giá iPhone 14 Pro và  iPhone 14 Pro Max tăng cao vì khan hàng

Giá iPhone 14 Pro và iPhone 14 Pro Max tăng cao vì khan hàng

Giá bán của bộ đôi iPhone 14 Pro và iPhone 14 Pro Max liên tục tăng trong vài tháng trở lại đây do nguồn cung khan hiếm.
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Phiên bản di động